Sonet IV - Adam Asnyk Flashcards
Sonet IV - Adam Asnyk
Jak ptaki, kiedy odlatywać poczną,
Bez przerwy ciągną w dal przestrzeni siną,
I horyzontu granicę widoczną
Raz przekroczywszy, gdzieś bez śladu giną…
Tak pokolenia w nieskończoność mroczną
Nieprzerwanemi łańcuchami płyną,
Nie wiedząc nawet, skąd wyszły?… gdzie spoczną?…
Ani nad jaką wznoszą się krainą?
W chmurach i burzy, lub w blasku promieni,
Podległe skrytych instynktów wskazówce,
Lecą, badając wązki szlak przestrzeni,
Który im znaczą poprzedników hufce,
I tę przelotną grę świateł i cieni,
Jaką w swej krótkiej zobaczą wędrówce.
Sonet
Gatunek należący do liryki, ukształtowany we Włoszech w XIII w. Sonet składa się z 14 wersów po-dzielonych na cztery strofy, z których zazwyczaj dwie pierwsze (czterowersowe) mają charakter opisowy, a dwie następne (trójwer-sowe) - refleksyjny. Istnieje także odmiana francuska sonetu, składająca się z trzech strof czterower-sowych i z dystychu, czyli strofy dwuwersowej.
SYMBOLIKA PRZESTRZENI W SONETACH
Wyraz głębia, pojawiający się w tytule cyklu, w kontekście treści sonetów staje się słowem kluczem do interpretacji całości zbioru i poszczególnych jego utworów. Może się odnosić do takich pojęć i zjawisk, jak: bezmiar, ogrom, siła, a także głębina, czeluść, wnętrze. Może budzić skojarzenia dosłowne i metaforyczne. Mówimy bowiem: głębia oceanu, ale też głębia ducha, głębia myśli. Głębia w poezji Asnyka to sedno, nieosiągalny dla człowieka absolut
NAD GŁĘBIAMI FILOZOFICZNE CREDO POETY
Sonet IV (Jak ptaki jest jednym z 30 sonetów noszących wspólny tytuł Nad głębiami. Utwory ukazywały się w latach 1883-1892. Cykl Nad głębiami stanowi literackie podsumowanie rozważań filozoficznych poety. Były one inspirowane popularnymi w tym czasie ideami flo zoficznymi, wedle których niezmienne prawa rządzące światem prowadzą go ku dobru ogól nej harmonii. W sonetach Asnyk sformułował pogląd, że zjawisko nieustannego przemijania zjawisk oraz idei jest podstawą postępu ludzkiej cywilizacji. Ewolucja ta nie musi, zdaniem Asnyka, odbywać się na drodze wojen czy rewolucji, może być formą pokojowej, twórczej zmiany. Adam Asnyk zaakceptował dualizm otaczającej go rzeczywistości w jego wierszach możemy odnaleźć połączenie romantycznego sposobu organizowania obrazu poetyckie-go z naukowością epoki pozytywizmu. Sonety są wyrazem refleksji intelektualnej - próbą przeniknięcia zasady istnienia wszechświata, refleksji nad bytem człowieka w ogóle, a nie jedynie nad egzystencją poszczególnych jednostek.
