Podłogo, błogosław! - Miron Białoszewski Flashcards
Podłogo, błogosław! - Miron Białoszewski
Buraka burota
i buraka
bliskie profile skrojone
i jeszcze buraka starość,którą kochamy,
i nic z tej nudnej fisharmonii
biblijnych aptek
o manierach
i o fornierach w serca,w sęki
homeopatii zbawienia…
tu nie fis
i nie harmonia,
ale dysonans
ach! i flet zaczarowany
w kartofle - flet
w kartofle rysunków i kształtówzatartych!
to stara podłoga
podłoga
leżąca strona
boga naszego powszedniego
zwyczajnych dni
i takie słowo koncertujące
w o-gamie
w tonacji z dna
naszej mowy…
Podłogo nasza,
błogosław nam pod nami
błogo, o łogo… źródło: https://poezja.org/wz/Miron_Bialoszewski/22509/Podlogo_blogoslaw
Geneza utworu
Utwór powstał w listopadzie 1954 roku, a opublikowany został w roku 1956 w pierwszym tomiku poe-tyckim Mirona Białoszewskiego „Obroty rzeczy w cyklu „Szare eminencje”.
Problematyka i główne przesłanie
Wiersz pokazuje znaczenie i piękno otaczających nas zwyczajnych przedmiotów.
treść
W utworze tym Białoszewski, wykorzystując znaczenia poszczególnych słów, poszukuje sensu fragmentów wyrazów. Każda głoska i każda sylaba wykorzystana w jego wierszu ma swoje miejsce, swój cel i swój ściśle określony sens: „tu nie fis / i nie harmonia / ale dysonans (…)/ Podłogo nasza / błogosław nam pod nami / blogo, o logo…”.
Każde słowo ma wiele znaczeń, a więc może podlegać różnorakim interpretacjom i może budzić skrajne reakcje. Poprzez połączenie muzyki (flet zaczarowany) z barwą („buraka burota”), metafizyki („boga naszego powszedniego”) z realizmem (stara podłoga”) wiersz może oddziaływać na każdego czytelnika, niezależnie od stopnia jego wrażliwości poetyckiej. Ważniejsza niż sam przedmiot refleksji jest wyobraźnia poety. Dzięki niej rzeczy najpierw zyskują autonomiczność, jakby funkcjonując poza układem rzeczywistości, a potem nabie-rają nowych znaczeń. Zwykła podłoga, której słowne brzmienie podobne jest do błogosła wieństwa, traci swą zwykłość, przechodząc w sferę świętości: podłogo, błogosław. Sam autor proces ten nazywał prywatną epifanią, tj. objawieniem (poczucie wyjścia poza dotychcza-sowe istnienie).
SAKRALIZACJA CODZIENNOŚCI
Podłogo, błogosław! to utwór, w którym Białoszewski daje świadectwo swojej fascynacji codziennością, a także zwykłym przedmiotem, który opisuje jako przeciętny, szary, a jed-nocześnie jako szczególny i wyjątkowy. Taki sposób opisywania własnego mieszkania i otocze-nia - bloku, osiedla, miasta - jest u Białoszewskiego formą sakralizacji tego, co powszednie, banalne, ale dzięki temu bliskie i przyjazne człowiekowi. Podobny status osiągają u poety drobne zdarzenia dnia codziennego: pobyt w wesołym miasteczku, pójście do sklepu, leże nie w łóżku czy wizyta w szpitalu
MODLITWA DO PODŁOGI
W wierszu Podłogo, błogosław! poeta po raz kolejny sięga po język religijny, by wygłosić apoteozę rzeczy zwykłych. Parafrazuje fragmenty Modlitwy Pańskiej, wykorzystuje motywy Biblii, zbawienia i błogosławieństwa. Jego modlitwa ma charakter błagalny, a jej adresatem jest podłoga - symbol trwałości, pewności i prywatnej, odrębnej przestrzeni. Jednocześnie ta konkretna rzecz staje się nośnikiem znaczeń metafizycznych. Jest fizycznym znakiem świata stworzonego przez Boga i jako taka nie tylko ma moc błogosławienia, lecz także sama jest uswięcona. Dzięki temu staje się pośredniczką między światem materialnym a duchowym. Dlatego otwarte pozostaje pytanie: do kogo lub do czego podmiot liryczny w istocie kieruje swoją modlitwę?
DYSHARMONIA JĘZYKA I NIEDOSKONAŁOŚĆ FORMY
Poezja lingwistyczna Białoszewskiego skupia się na brzmieniowej warstwie słów. Poeta od-krywa nowe sensy, łącząc lub dzieląc pojedyncze wyrazy oraz zestawiając pojęcia odległe znaczeniowo, ale bliskie brzmieniowo. Istotną rolę w wierszu Podłogo, błogosław! odgrywają także terminy muzyczne, bo za ich pomocą poeta wyraża swoje poetyckie credo. Wiersz nabiera więc charakteru autotematycznego - Białoszewski deklaruje porzucenie klasycznej harmonii, kultury i sztuki wysokiej na rzecz dysharmonii właściwej mowie potocznej oraz wszelkim niedoskonałym formom, których symbolem stają się burak i kartofel.
