Przedmowa - Czesław Miłosz Flashcards
Przedmowa - Czesław Miłosz
Ty, którego nie mogłem ocalić,
Wysłuchaj mnie.
Zrozum tę mowę prostą, bo wstydzę się innej.
Przysięgam, nie ma we mnie czarodziejstwa słów.
Mówię do ciebie milcząc, jak obłok czy drzewo.
To, co wzmacniało mnie, dla ciebie było śmiertelne.
Żegnanie epoki brałeś za początek nowej,
Natchnienie nienawiści za piękno liryczne,
Siłę ślepą za dokonany kształt.
Oto dolina płytkich polskich rzek. I most ogromny
Idący w białą mgłę. Oto miasto złamane
I wiatr skwirami mew obrzuca twój grób,
Kiedy rozmawiam z tobą.
Czym jest poezja, która nie ocala
Narodów ani ludzi?
Wspólnictwem urzędowych kłamstw,
Piosenką pijaków, którym ktoś za chwilę poderżnie gardła,
Czytanką z panieńskiego pokoju.
To, że chciałem dobrej poezji, nie umiejąc,
To, że późno pojąłem jej wybawczy cel,
To jest i tylko to jest ocalenie.
Sypano na mogiły proso albo mak
Żywiąc zlatujących się umarłych - ptaki.
Tę książkę kładę tu dla ciebie, o dawny,
Abyś nas odtąd nie nawiedzał więcej.
POEZJA OCALONYCH
Twórczość liryczna artystów, którym udało się przeżyć wojnę i którzy po roku 1945 kontynuo-wali pisanie wierszy, jest nazywana poezją ocalonych. To zatem twórcy, którzy spróbowali na nowo określić swój stosunek do świata, życia, piękna, sztuki, ale także do tych, którzy odeszli,
DIALOG Z ROMANTYZMEM
Wiersz Czesława Miłosza ma formę monologu wygłaszanego nad mogiłą poety reprezen tującego pokolenie Kolumbów i zmarłego w czasie wojny. Nad jego grobem staje ten, który przeżył, i teraz zadaje sobie pytania o sens sztuki i sposób jej oddziaływania na mlo dych poetów żołnierzy. Dla pokolenia Kolumbów najważniejsza była bez wątpienia tyrtejska tradycja poezji romantycznej: wzniosła, obrosła mitami, pobudzająca do stracerńczej walki. ządająca najwyższej ofiary.
MOWA TYCH, KTÓRZY PRZETRWALI
Szczególnie ważnym elementem wiersza jest gest odrzucenia czarodziejstwa słów na rzecz mowy prostej. Taka mowa ma różnorodną symbolikę: może oznaczać demonstracyjne opo-wiedzenie się po stronie języka oszczędnego, mowę ludzi prostych, odartych z godności i oka leczonych, ale może także oznaczać powrót do pojęć podstawowych, słów najważniejszych Andrzej Franaszek w monografii zatytułowanej Miłosz napisał: Twórca, który przeżył apoka lipsę, będzie mówił słowami najprostszymi, ale przed wierszem postawi cele najwyższe prze ciwstawianie się ideologicznym szaleństwom, ocalenie prawdy, ocalenie człowieczej duszy
