Nienawiść - Wisława Szymborska Flashcards
Nienawiść - Wisława Szymborska
Spójrzcie, jak wciąż sprawna,
Jak dobrze się trzyma
w naszym stuleciu nienawiść.
Jak lekko bierze wysokie przeszkody.
Jakie to łatwe dla niej - skoczyć, dopaść.
Nie jest jak inne uczucia.
Starsza i młodsza od nich równocześnie.
Sama rodzi przyczyny, które ją budzą do życia.
Jeśli zasypia, to nigdy snem wiecznym.
Religia nie religia -
byle przyklęknąć na starcie.
Ojczyzna nie ojczyzna -
byle się zerwać do biegu.
Niezła i sprawiedliwość na początek.
Potem już pędzi sama.
Nienawiść. Nienawiść.
Twarz jej wykrzywia grymas
ekstazy miłosnej.
Ach, te inne uczucia -
cherlawe i ślamazarne.
Od kiedy to braterstwo
może liczyć na tłumy?
Współczucie czy kiedykolwiek
pierwsze dobiło do mety?
Porywa tylko ona, która swoje wie.
Zdolna, pojętna, bardzo pracowita.
Czy trzeba mówić ile ułożyła pieśni.
Ile stronic historii ponumerowała.
Ila dywanów z ludzi porozpościerała
na ilu placach, stadionach.
Nie okłamujmy się:
potrafi tworzyć piękno.
Wspaniałe są jej łuny czarną nocą.
Świetne kłęby wybuchów o różanym świcie.
Trudno odmówić patosu ruinom
i rubasznego humoru
krzepko sterczącej nad nimi kolumnie.
Jest mistrzynią kontrastu
między łoskotem a ciszą,
między czerwoną krwią a białym śniegiem.
A nade wszystko nigdy jej nie nudzi
motyw schludnego oprawcy
nad splugawioną ofiarą.
Do nowych zadań w każdej chwili gotowa.
Jeżeli musi poczekać, poczeka.
Mówią, że ślepa. Ślepa?
Ma bystre oczy snajpera
i śmiało patrzy w przyszłość
- ona jedna.
GENEZA TOMU KONIEC I POCZĄTEK
Wiersz Nienawiść pochodzi z wydanego w 1993 r. tomu Koniec i początek. Tytuł zbioru może symbolicznie odnosić się do różnych przełomowych wydarzeń - w kraju, na świecie, w ży-ciu poetki. Byl to pierwszy zbiór wierszy Szymborskiej po upadku komunizmu - to znaczy, że powstał w czasie, gdy w Polsce kształtował się zupełnie nowy ustrój społeczno-polityczny. Na świecie w tym czasie zaczynały powstawać groźne organizacje terrorystyczne, a w Europie toczyła się wojna na Balkanach - najkrwawszy konflikt na Starym Kontynencie od zakończenia II wojny światowej. Życie osobiste poetki również znalazło się w trudnym momencie - w 1990 г. zmari jej partner życiowy, Kornel Filipowicz.
CHARAKTERYSTYKA TOMU KONIEC I POCZĄTEK
W zbiorze Koniec i początek silniej niż w poprzednich doszła do głosu tonacja metafizyczna, refleksyjna, przesiąknięta głębokim humanizmem. W opinii wielu krytyków to najważniejszy tom wierszy w dorobku poetki. Trzy lata po jego wydaniu otrzymała ona Literacką Nagrodę Nobla. Nie da się wykluczyć, że to właśnie on wpłynął w decydujący sposób na przyznanie tego prestiżowego wyróżnienia. W zbiorze znalazły się ważne i bardzo popularne wśród czy-telników utwory, takie jak Koniec i początek oraz Nienawiść czy przejmujące wiersze na temat śmierci bliskiej osoby: Kot w pustym mieszkaniu i Pożegnanie widoku.
GŁOS MORALISTY - BEZ MORALIZOWANIA
Nienawiść to jeden z tych utworów, w których Szymborska rozpatruje fenomen zła. Wiersz jest zarówno diagnozą chorób współczesności, jak i ostrzeżeniem wydanym przez moralistę. Mimo tak poważnego tematu i pesymistycznej wymowy, mimo wojennej metaforyki i elemen-tów katastroficznych autorce udaje się uniknąć moralizowania, pouczania, straszenia. Dzieje się tak, ponieważ poetka sięga w wierszu, tak samo jak w wielu innych, po koncept - oryginal-ny, zaskakujący, ciekawy pomysł kompozycyjny - a także ironię. Tytułowa nienawiść staje się w wierszu znakomitą sportsmenką, której przypisane zostają różnorodne pozytywne cechy: jest sprawna, silna, cierpliwa, zdolna, pojętna, bardzo pracowita. Dzięki temu Szymborskiej udało się stworzyć sugestywny portret nienawiści, nieprzytłaczający czytelnika, a jedynie skła-niający go do refleksji.
Ambigram
Grafika w formie napisu lub obrazu przygotowa-na w taki sposób, że po obróceniu całości wi-doczny jest ten sam lub inny tekst lub rysunek
