Pierwsza fotografia Hitlera - Wisława Szymborska Flashcards
Pierwsza fotografia Hitlera - Wisława Szymborska
A któż to jest ten mały dzidziuś w kaftaniku?
Toż to mały Adolfek, syn państwa Hitlerów!
Może wyrośnie na doktora praw?
Albo będzie tenorem w operze wiedeńskiej?
Czyja to rączka, czyja, uszko, oczko, nosek?
Czyj brzuszek pełen mleka, nie wiadomo jeszcze:
drukarza, konsyliarza, kupca, księdza?
Dokąd te śmieszne nóżki zawędrują, dokąd?
Do ogródka, do szkoły, do biura, na ślub
może z córką burmistrza?
Bobo, aniołek, kruszyna, promyczek,
kiedy rok temu przychodził na świat,
nie brakło znaków na niebie i ziemi:
wiosenne słońce, w oknach pelargonie,
muzyka katarynki na podwórku,
pomyślna wróżba w bibułce różowej,
tuż przed porodem proroczy sen matki:
gołąbka we śnie widzieć - radosna nowina,
tegoż schwytać - przybędzie gość długo czekany.
Puk puk, kto tam, to stuka serduszko Adolfka.
Smoczek, pieluszka, śliniaczek, grzechotka,
chłopczyna, chwalić Boga i odpukać, zdrów,
podobny do rodziców, do kotka w koszyku,
do dzieci z wszystkich innych rodzinnych albumów.
No, nie będziemy chyba teraz płakać,
pan fotograf pod czarną płachtą zrobi pstryk.
Atelier Klinger, Grabenstrasse Braunau,
a Braunau to niewielkie, ale godne miasto,
solidne firmy, poczciwi sąsiedzi,
woń ciasta drożdżowego i szarego mydła.
Nie słychać wycia psów i kroków przeznaczenia.
Nauczyciel historii rozluźnia kołnierzyk
i ziewa nad zeszytami. źródło: https://poezja.org/wz/Wislawa_Szymborska/32/Pierwsza_fotografia_Hitlera
treść
To rozważania podmiotu lirycznego oglądającego zdjęcie „małego Adolfka, syna pań-stwa Hitlerów”, z którego kiedyś wyrośnie jeden z najkrwawszych zbrodniarzy w dzie-jach ludzkości. Jednak w „tu i teraz świata przedstawionego utworu podmiot liryczny nie ma o przyszłości Hitlera żadnej wiedzy. Świadczą o tym liczne zdrobnienia, w które obfituje opis małego Adolfka: „dzidziuś w kaftaniku (…) bobo, aniołek, kruszyna, promy-czek”, mający zaledwie rok i „rączkę, (…) uszko, oczko, nosek (…) brzuszek pełen mleka (…) śmieszne nóżki”. Rodzina pokłada w dziecku wielkie nadzieje, jego narodzinom towarzy szyły przecież znaki na niebie i ziemi. Rodzice czują, że Adolfka czeka wielka przyszłość, sława, wspaniała kariera, „może wyrośnie na doktora praw? Albo będzie tenorem w operze wiedeńskiej?”. Przyszłość jest niewiadoma, ale wszyscy mają nadzieję, że dziecko wyro-śnie na „kogoś, że zostanie kiedyś lekarzem, kupcem, ewentualnie księdzem. Ziewający nad zeszytami uczniów nauczyciel historii w niewielkim miasteczku Braunen (miasto rodzinne Adolfa Hitlera) podkreśla niemożność określenia przyszłości świata, bezsilność człowieka wobec przeznaczenia.
Problematyka i główne przesłanie
Utwór zmusza do zastanowienia się, jak rodzą się zbrodniarze w normalnych środowiskach. Porusza też problem istnienia przeznaczenia lub wpływu człowieka na własny los
