Grzech - Stanisław Grochowiak Flashcards
Grzech - Stanisław Grochowiak
On:
W jakim ty mnie stawiasz świetle Mnie
Smutnego mieszczucha o dewizce na brzuchu
I metalowej czaszce w cichym schowku kamizelki
Mam czaszkę czasu
Co gada godziny —
Metafizykę sjesty
I choreografię spraw
W jakim ty mnie stawiasz świetle Mnie
Bladego po rozebraniu jak oskrobany grzyb
Więc w jakim ty mnie stawiasz świetle Ty
Czupurna jak napięta bokserska rękawica
Którą widziałem raz — i w osłupieniu
Masz smaczek soli
Pokuśliwość octu
Jest w tobie morze
Niedietetyczności
W jakim ty mnie stawiasz świetle Ty
Wygięta w swej nagości jak we fryzjerni pas
Ona:
Stawiam cię —
W świetle gwiazd
Problematyka i główne przesłanie
Poeta ośmiesza zachowanie i mentalność mężczyzny zadowolonego z siebie i ze swojego życia drobno-mieszczanina, egoisty, posługującego się stereotypami o kobiecie kuszącej, której jego męska natura nie potrafi się oprzeć mimo świadomości grzechu. Za „upadek moralny” mężczyzny jest więc odpowiedzial-na Ona. Takie spojrzenie na płeć piękną może sugerować skrywany lęk mężczyzny, poczucie słabości, nieumiejętność radzenia sobie w smutnym życiu mieszczucha. Jego egzystencja jest trwaniem bez marzeń i wzruszeń, bezmyślnym wykonywaniem zadań wyznaczonych przez zegarek i równie bezmyślnym wy-godnictwem, widocznym w celebrowaniu codziennej sjesty. A przy tym mężczyzna hołduje fałszywym wyobrażeniom o sobie i swoim życiu, używając wyszukanych słów: metafizyka, choreografia. Bohater ma męską potrzebę dominacji nad kobietą, dlatego w wyraźnej opozycji do niej podkreśla swoje „ja. Przejęty tym, co ludzie powiedzą, oburza się na kobietę, która rzekomo stawia go w trudnej sytuacji. Jakiej? Przede wszystkim „obnaża” go on widzi przy niej swoją fizyczną nieatrakcyjność, bladość, anemicz-ność. Kobieta pokazuje mu, że jego życie to gra pozorów. Udaje jej się wydobyć z niego skrywane zmysło-we tęsknoty, fascynacje, pragnienia.
Mężczyzna nie potrafi się oprzeć pięknu kobiety. Nie tylko fizycznemu. Jest ona bowiem świadoma siebie, mądra i cierpliwa. W żaden sposób niepodobna do partnera. Nie ma w niej małostkowości, pruderii. Jej spojrzenie pomija to, co brzydkie i smutne w kochanku. Dzięki niej mężczyzna doznaje swoistego wywyższenia. Światło, w którym go stawia kobieta, symbolizuje wyższy poziom bytu, rozwój duchowości, dobro, mądrość, prawdę, odnalezienie tożsamości; z kolei gwiazdy oznaczają ideał, szczęś liwość, nadzieję i czystość - czyli przeciwieństwo tytułowego grzechu.
Poeta przestrzega zarówno przed społecznymi stereotypami, np. tymi, które każą postrzegać kobietę jako niebezpieczną kusicielkę; jak i przed budowaniem poczucia własnej wartości na podstawie uznania, jakie znajduje w towarzystwie nasz strój i przedmioty materialne.
