Nowy wspaniały świat - Huxley Aldous Flashcards
Plan wydarzeń
1.Dyrektor RiW oprowadza studentów po ośrodku.
2.Obowiązki dyrektora przejmuje Henryk Foster.
3.Lekcja poglądowa w ogrodzie.
4.Pojawienie się Mustafy Munda.
5.Historia świata według zarządcy:
a)dawny świat;
b)technika ektogenezy;
c)wojna dziewięcioletnia;
d)krach społeczno-gospodarczy;
e)przyzwolenie ludzi na ektogenezę;
f)dławienie ruchów oporu;
g)powstanie współczesnej cywilizacji.
6.Rozmowa Leniny z Fanny.
7.Żarty z Bernarda Marksa.
8.Lenina przekazuje swą decyzję Bernardowi.
9.Lot Leniny i Henryka do parku - gra w golfa z przeszkodami.
10.Rozmowa Bernarda i Helmholtza.
11.Wspólnie spędzony wieczór Leniny i Henryka.
12.Bernard uczestnikiem posługi solidarnościowej:
a)rozmowa z Morganą;
b)akt solidaryzowania;
c)udawany entuzjazm Bernarda;
d)zakończenie rytuału.
13.Wspólnie spędzony dzień Leniny i Bernarda:
a)sprzeczki co do miejsca;
b)wyjazd do Amsterdamu;
c)gniew Marksa;
d)próba wytworzenia romantycznego nastroju;
e)wynurzenia Bernarda i strach Leniny;
f)zażycie somy;
g)wspólna noc;
h)niesmak Bernarda.
14.Wizyta Marksa u dyrektora.
15.Historia dyrektora:
a)wyjazd do Nowego Meksyku;
b)sen;
c)przebudzenie i zaginięcie dziewczyny;
d)próby szukania kobiety;
e)koszmary dyrektora.
16.Ostrzeżenie dyrektora.
17.Wyjazd Leniny i Marksa do Nowego Meksyku.
18.Tyrada dyrektora rezerwatu.
19.Przybycie do domu wypoczynkowego.
20.Wizyta w Malpais:
a)obrzydzenie Leniny wywołane starością;
b)zaproszenie cywilizowanych do obejrzenia rytuału płodności;
c)pojawienie się Johna;
d)przybycie Lindy.
21.Sen Leniny.
22.Plan Bernarda:
a)telefon do Mustafy z Santa Fe;
b)uzyskanie pozwolenia na wywiezienie Johna i Lindy.
23.Wizyta Johna w domu wypoczynkowym.
24.Przemowa dyrektora RiW do Bernarda.
25.Ujawnienie Lindy i Johna - porażka dyrektora.
26.Przemiana wewnętrzna Bernarda.
27.Sukcesy „medialne” Leniny.
28.Raporty Marksa - plan zemsty zarządcy.
29.Seans czuciofilmu.
30.Płonne nadzieje Leniny - odlot Dzikusa.
31.Fatalny wieczór towarzyski - rezygnacja Leniny i rozpacz Bernarda.
32.Powrót Bernarda do melancholii i braku pewności siebie.
33.Przyjaźń Helmholtza i Dzikusa - rozmowy na temat sztuki.
34.Rozważania Mustafy.
35.Melancholia Leniny.
36.Rada Fanny.
37.Feralna wizyta Leniny u Johna.
38.Śmierć Lindy.
39.Bunt Johna i bijatyka.
40.Rozmowy z zarządcą:
a)dyskusja o sztuce i nauce;
b)postanowienie o zesłaniu;
c)porozumienie Mustafy z Helmholtzem;
d)racje Mustafy o współczesnej cywilizacji;
e)bunt Dzikusa.
41.Pożegnanie się przyjaciół.
42.Pustelnicze życie Dzikusa.
43.Postanowienie pokuty.
44.Napad pożądania i bolesna pokuta.
45.Próby wywiadów.
46.„Dzikus z Surrey”.
47.Najazd gapiów:
a)zbiorowy nalot;
b)tłum domaga się samookaleczenia Dzikusa;
c)przybycie Leniny;
d)próba pobicia dziewczyny;
e)samobiczowanie;
f)odlot helikopterów.
48.Przebudzenie Johna.
49.Samobójstwo Johna.
Geneza utworu
Autor napisał książkę w ciągu czterech miesięcy 1931 r., w czasie pobytu we Francji. Wydał ją rok później,
Gatunek literacki: powieść antyutopijna.
Cechy gatunku widoczne w utworze
Antyutopia to satyryczna wersja utopii. Pokazuje świat przyszłości jako pozornie doskonały. W rzeczy wistości społeczeństwo jest nadmiernie zorganizowane, rządzone autokratycznie, ograniczające rozwój jednostki. W świecie tym nie ma tradycyjnych wartości, Boga, prawdziwej sztuki. Codzienność została zdominowana przez nadmiernie rozwiniętą technologię. Celem autora jest ostrzeżenie ludzkości przed zagrożeniami.
Bernard Marks
mężczyzna z wyższej klasy społecznej alfa-plus, psycholog, specjalista w dziedzinie hipnopedii. Ma kompleksy z powodu wyglądu, bo był o 8 centymetrów niższy od typowego alfy, zaś ciało miał wątle. To nieszczęśliwy i niedopasowany indywidualista, ale kiedy staje się obiektem zaintereso wania, nagle świetnie odnajduje się wśród elit, którymi wcześniej pogardzał.
Mustafa Mond
zarządca na Europę Zachodnią, z wykształcenia fizyk. Zrezygnował w młodości z ambicji naukowych, by kierować szczęśliwym” społeczeństwem. Rozumie mechanizmy społeczne. Jest inteligentny i oczytany. Posiada tajną bibliotekę zawierającą najważniejsze dzieła literatury i filozofii. To gorliwy bojownik o stabilność społeczną, uważaną przez niego za warunek powszechnej „szczęśliwości.
Problematyka i główne przesłanie
Autor przedstawia wizję świata pozornie wspaniałego, w rzeczywistości przerażającego. Panujący w nim ustrój ma cechy totalitaryzmu miękkiego [bez tradycyjnych środków przymusu]: rządy są autorytarne (według zasad wielkiego Forda), obowiązuje jedna ideologia wyrażona hasłem: Wspólność, Identyczność, Stabilność, stosowane są systemy nadzorowania społeczeństwa i sterowania nim; propaganda w formie hipnopedii zaczyna się od niemowlęctwa; zakazana jest wiedza o przeszłości, a dawne książki zamknięte są w sejfach jako niebezpieczne; propagowana kultura i sposoby spędzania wolnego czasu służą potrze-bom władzy. Życie sprowadza się do korzystania z technologii i rozrywek, swobody seksualnej i narko-tyku (somy) oraz polega na powielaniu wzorca zachowania swej kasty. Jak upewnia propaganda, tylko taka codzienność jest logiczna i zapewnia powszechne szczęście, wieczną młodość, zdrowie, a społe czeństwu stabilność. Przemyślne sposoby warunkowania powodują, że ludzie akceptują taki świat. W ocenie Dzikusa to świat emocjonalnej pustki, niebezpiecznych uwarunkowań, rozwiązłości seksualnej, zaniku tradycyjnych wartości, w tym miłości i rodziny, przedwczesnej śmierci ludzi, choć są nadal piękni i młodzi. Przeraża go też z góry zaplanowana nierówność społeczna, gdzie kasty niższe (gammy, delty i epsilony) tworzy się poprzez celowe uszkodzenia płodu.
Autor przestrzega przed skutkami postępu technicznego, transhumanizmu [wykorzystania nauki i technologii do zmian w kondycji i naturze człowieka], technokracji [dominującej roli ekspertów, techników, urzędników], konsumpcjonizmu i kultury masowej.
Helmholtz Watson
przyjaciel Bernarda, również osobnik alfa-plus, przystojny w sposób przeko nywający i podniosły. Pracuje jako wykładowca w Instytucie Inżynierii Emocjonalnej na Wydziale Lite-rackim. To powszechnie podziwiany działacz i najwspanialszy lew salonowy, Wskutek zmiany stylu życia na wstrzemięźliwy osiąga rozrost aktywności umysłowej, czego wynikiem staje się potrzeba kreatywności samoświadomość i poczucie samotności. Zesłanie na Falklandy, za czytanie studentom swoich nie prawomyślnych wierszy oraz za niszczenie somy, odbiera jako szansę na twórcze życie.
Lenina Crowne
młoda, piękna pracownica Ośrodka Rozrodu i Warunkowania. Jest niezwykle popularna jako partnerka seksualna. Przez dłuższy czas spotyka się z kolegą z pracy Henrykiem Fosterem. Poważniejszy związek pragnie stworzyć z nią Bernard, ale nie znajdują wspólnych zainteresowań. Zakochuje się w niej John, jednak zniesmaczony jej swobodą seksualną, biczuje ją.
John, zwany Dzikusem
syn Lindy, urodzony w rezerwacie. To miłośnik Szekspira (często go cytuje), wyznawca tradycyjnych wartości: Boga, godności ludzkiej, heroizmu, honoru. Podkreśla rolę cierpienia w życiu ludzkim. Próbuje odzyskać spokój, zamieszkując na odludziu i uprawiając ogródek. Nowy świat nie pozwala mu na takie życie.
Linda
kobieta beta-minus, która wskutek wypadku znalazła się w rezerwacie. Wstydząc się, że urodziła dziecko, nie chciała wracać do Londynu.
Dyrektor Ośrodka Rozrodu i Warunkowania, czyli Tomasz „Tomakin”,
dawny kochanek Lindy i ojciec Johna. Kiedy jego rodzina przybywa z rezerwatu, rezygnuje on ze stanowiska i pogrąża się w sta nach narkotycznych, nie mogąc znieść starości Lindy i bycia ojcem.
