Moja piosnka (I) - Cyprian Kamil Norwid Flashcards
Moja piosnka (I) - Cyprian Kamil Norwid
POL. — I’ll speak to him again. What do you read, my lord…
HAM. — Words, words, words!
Shakespeare
Źle, źle zawsze i wszędzie.
Ta nić czarna się przędzie:
Ona za mną, przede mną i przy mnie,
Ona w każdym oddechu,
Ona w każdym uśmiechu,
Ona we łzie, w modlitwie i w hymnie…
*
Nie rozerwę, bo silna,
Może święta, choć mylna,
Może nie chcę rozerwać tej wstążki;
Ale wszędzie — o! wszędzie —
Gdzie ja będę, ta będzie:
Tu — w otwarte zakłada się książki.
Tam u kwiatów zawiązką,
Owdzie stoczy się wąsko,
By
jesienne na łąkach przędziwo.
I rozmdleje
stopniowo.
By ujednić na nowo.
I na nowo się zrośnie w ogniwo.
*
Lecz, nie kwiląc jak dziecię,
Raz wywalczę się przecie,
Niech mi puchar podadzą i wieniec!…
I włożyłem na czoło,
I wypiłem, a wkoło
Jeden mówi drugiemu: „Szaleniec!!”
*
Więc do serca o radę
Dłoń poniosłem i kładę,
Alić nagle zastygnie prawica:
Głośno śmieli się oni,
Jam pozostał bez dłoni,
Dłoń mi czarna obwiła pętlica.
*
Źle, źle zawsze i wszędzie.
Ta nić czarna się przędzie:
Ona za mną, przede mną i przy mnie,
Ona w każdym oddechu,
Ona w każdym uśmiechu,
Ona we łzie, w modlitwie i w hymnie.
*
Lecz, nie kwiląc jak dziecię,
Raz wywalczę się przecie;
Złotostruna, nie opuść mię, lutni!
Czarnoleskiej ja rzeczy
Chcę — ta serce uleczy!
I zagrałem…
… i jeszcze mi smutniej.
Pisałem we Florencji 1844 r.
GENEZA UTWORU
W lecie 1844 r. do przebywającego we Włoszech Norwida dotarła przesyłka z Polski z za-ręczynowym pierścionkiem. Odesłała go pozostawiona w kraju narzeczona poety - Kamila Lemańska. Norwid oświadczył się jej w 1841 r. w majątku jej rodziców, w którym spędzał ostatnie wakacje w kraju. Po dwóch
latach rozłąki narzeczona nie chcia-ła już dłużej czekać i postanowiła zerwać zaręczyny. Dla poety był to cios. Pod wpływem załamania psychicznego napisał serię pesy-mistycznych wierszy nazwanych później przez jednego z historyków literatury czarną suitą. Najbardziej znanym utworem z tego cyklu jest wiersz Moja piosnka.
FATUM POETY
W mitologii rzymskiej bóstwo Fatum uosabiało nieuchronność losu człowieka. Słowo fatum oznacza jednak nie tylko neutralnie rozumiany los, lecz także nieszczęście i przekleństwo. Moja piosnka została napisana przez dwudziestotrzyletniego poetę, który mimo młodego wieku dostrzega już ciążące nad jego życiem przeznaczenie. Wie, że skazany jest na cierpienie, brak zrozumienia, rozczarowania i zawody. Będzie szukał pocieszenia w krótkich chwilach rozrywki i towarzyskiej zabawy. Przede wszystkim jednak w twórczości, która da mu satysfakcję ducho-wą i intelektualną, ale nie przyniesie sławy i nie uleczy z melancholii i rozpaczy
CZARNA NIĆ I INNE ALUZJE KULTUROWE
Poezja Norwida jest erudycyjna - świadczy o wszechstronnej wiedzy i oczyłaniu autora. In-terpretacja Mojej piosnki wymaga więc znajomości kontekstów kulturowych, które przywołuje poeta. Najważniejszy z nich to motyw czarnej nici, który nawiązuje do nici snutych przez mitologiczne prządki ludzkiego losu, w Grecji zwane Mojrami, a w Rzymie - Parkami. Słowa użyte przez poetę w drugiej zwrotce: Gdzie ja będę, ta będzie to parafraza rzymskiej przysięgi małżeńskiej Ubi tu Gaius, ubi ego Gaia (‘Gdzie ty, Gajuszu, tam ja, Gaja’). Natomiast przywo-łana w ostatniej zwrotce wiersza rzecz czarnoleska odnosi się do dorobku twórczego Jana Kochanowskiego.
Aluzja kulturowa
Świadome nawiązanie do jakiegoś faktu histo-rycznego czy zjawiska kulturowego. Celem takiego odwołania jest zbudowanie nowego znaczenia, które możemy poznać jedynie wówczas, jeżeli rozpo-znamy dane nawiązanie.
