1C3 week 12 college 1 Flashcards
Functies bot
- Mechanisch
o Zorgt voor stevigheid, aanhechting van spieren en beweging - Metabool
o Calcium en fosfaat homeostase en glucose homeostase/ spermatogenese - Synthetisch
o Vorming van bloedcellen, vorming van cellen van het afweersysteem
Botmatrix bestaat uit
- Mineraal: hydroxyapatiet (kalk = harde component) 60%
- Extracellulaire eiwitmatrix 30%
o Bestaat uit collageen type 1 en niet-collagene eiwitten: bioactieve eiwitten - Bloedvaten 8% en cellen 2%
Botvorming manieren
Intramembraneus en echondrale verbening
Intramembraneus
vanuit periost, zoals schedel en sleutelbeen
Enchondrale verbening
Vanuit kraakbeen, zoal pijnbeenderen
Appositionele groei
o Groei in diameter
o Afbraak binnen
o Opbouw buiten
Remodeling
Bot dat ter vervanging is verwijderd moet ook weer aangevuld worden (essentieel om bot gezond en sterk te houden)
Bestanddelen bot
Osteoclasten, osteoblasten, osteocyten
Osteoclasten
o Is van oorsprong een hematopoëtische stamcel met als functie botafbraak
o Grote cellen met veel kernen
o Hechten aan botmatrix, lossen het calcium op en breken de eiwitmatrix af
Dit gebeurt door uitscheiding van Cl- en H+ ionen in een afgesloten resorptie compartiment
Cl- en H+ vormen samen zoutzuur dat het bot oplost
Ook door uitscheiding van het eiwit cathepsin K wordt de eiwitmatrix afgebroken
Functie OPG
Osteoclast vorming stoppen
Osteoblast
o 4-6% van de botcellen
o Maakt de bot eiwitmatrix en reguleert de mineralisatie (verkalking)
o Is van oorsprong een mesenchymale stamcel met als functie botvorming
Proces vind plaats door verschillende groeifactoren en hormonen
Als ze actief zijn, zijn ze kubisch (eerste kubische vorm)
Lining cellen liggen langs het hele botoppervlak en zorgen voor mineralisatie
Osteocyt
o 90-95% van de botcellen
o Heeft als functie mechanosensing
o Sensor van mechanische belasting (via canaliculi)
Belasting is essentieel voor gezond bot
Immobilisatie: leidt tot dood van osteocyten
o Reguleert botombouw
RANKL (stimuleert botafbraak)
* osteoclasten
Sclerostine (remmer van botvorming)
o Reguleert fosfaat homeostase
Productie van FGF23 (stimuleert fosfaat uitscheiding nier)
Gevolg veroudering voor botvorming
- Minder osteoblast vorming vanuit de mesenchymale stamcellen
Trabeculair bot
- Een sponsachtig netwerk van fijne botbalkjes en -platen (trabekels)
o Efficiënte verdeling van belasting krachten - 20% botmassa
- Hoge ombouw
- Met name aan uiteinden van botten
Essentiële functies trabeculair bot
o Sterkte en elasticiteit
o Mineraal metabolisme (bij deficiëntie)