HC 8.5 Reumatische aandoeningen en koorts Flashcards

1
Q

Wat zijn kenmerken de je ziet bij arteriitis temporalis?

A

Arteriitis temporalis (GCA): Pijn in het hoofd linkerzijde, Kaakclaudicatie: pijn bij kauwen. Kortdurend niks zien: amaurosis fugax. Haarkampijn.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Voorgeschiedenis: Totale heupprothese links en goed gereguleerde hypertensie. RVK: sinds 1 dag hoofdpijn linkerzijde hoofd. Sinds 6 weken koorts tot 38,5. Toename pijn en stijfheid in de schouders en bovenbenen, ochtendstijfheid, enkele uren. 2 kg afgevallen in 3 weken, klachten van algehele malaise. Last van acute unilaterale hoofdpijn, amaurosis fugax aan het linkeroog, kaakclaudicatio (pijn bij het kauwen) en haarkampijn. LO: opgezette drukpijnlijk a. temporalis (links), pulsaties wisselend aanwezig. Schouders abductie beiderzijds pijnlijk en beperkt tot 100 graden, milde klachten aan de polsen.
Wat is de DD die hierbij past?

A
  • Arteriitis temporalis
  • Polymyalgia rheumatica
  • Maligniteiten ((hematologische) maligniteiten, amyloidosis)
  • Neurologische aandoeningen (TIA/CVA, myopathie, spannings- of clusterhoofdpijn)
  • Infecties (TBC, endocarditis, (prodromen van) virusziekten)
  • Overige systeemziekten/vasculitiden (oa. Takayasu, SLE, RA)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat zijn vragen die je stelt bij een auto-immuunziekte?

A
  • UV-intolerantie: zonneallergie met name in mei, dus op die manier onderscheid maken
  • Ulcera: oraal, genitaal
  • Uveïtis
  • Sicca: droge ogen, droge mond
  • Huidafwijkingen
  • Raynaud: wit -> blauw -> rood (scherpe begrenzing is typisch, pt moet een witte fase hebben)
  • Alopecia: kale plek op het hoofd.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q
A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is ANION?

A

AION: anterior ischemic optic neuropathy: verlies mooie ringen: je ziet een witte vlek ontstaan, als teken van ischemie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is de DD van een grote vaten vasculitis?

A
  • Infectieus: o.a. mycobacteriën/TB, Lues
  • Takayasu arteritis: <40 jaar oud, 90% Vrouw, met name Aziatisch. Bij Takayasu arteritis is er meer kans op aneurysmata.
  • Idiopathisch geïsoleerde aortitis
  • Onderdeel van (systeem)ziekte:
    o Cogan syndroom: oogklachten en doofheidsklachten
    o Morbus Behcet
    o IgG4 ziekte: stapeling hiervan bootst reumatische ziekte na.
    o Relapsing polychondritis: met name betrokkenheid van oren en neuspuntje.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat is de epidemiologie van grote vaten vasculitis?

A
  • Incidentie: 15/100.000 bij 50-plussers
  • Piekincidentie: >80 jaar
  • Geslacht:
    o Verhouding vrouw : man: 4:1
    o Lifetime risico vrouw vs. man: 1% vs. 0,5%
  • Rokers hebben een 6x verhoogd risico
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is de pathofysiologie van grote vaten vasculitis?

A

Vat is ontstoken en vat wordt dichtgedrukt. Ontsteking aan de binnenkant van het vat.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is de indeling van GCA?

A

Craniale GCA
- A. temporalis superficialis (frontalis, parietalis)
- A. occipitalis
- A. centralis retinae
- A. cilioretinalis
- A. fascialis, intra-craniaal, enz
Niet-craniaal → Grote vaten vasculitis
- A. aorta
- A. carotis incl. takken (oa a. maxillaris)
- A. subclavia > axillaris > brachialis
- A. iliaca > femoralis > onderbeensvaten
- A. vertebralis
Niet craniale CGA is minder eng dan craniale CGA.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat zijn de symptomen die optreden bij Craniale-, niet-Craniale CGA en PMR?

A
  • Craniale CGA symptomen: hoofdpijn, gevoelige/gezwollen a. temporalis, kaakclaudicatio, visusklachten, koorts/gewichtsverlies, PMR klachten, verhoogde ontstekingsparameters.
  • Niet craniale CGA symptomen: souffle over extra-craniale bloedvaten, koorts/gewichtsverlies, claudicatio extremiteiten of bloeddruk verschillen, PMR klachten, verhoogde ontstekingsparameters.
  • PMR symptomen: koorts/gewichtsverlies, PMR klachten, verhoogde ontstekingsparameters, artritis/RS3PE.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hoeveel van de mensen met PMR hebben GCA en hoeveel van de mensen met GCA hebben PMR?

A

15% van de mensen met PMR hebben GCA. En 40-60% van de mensen met GCA hebben PMR.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat kun je opmerken bij het lichamelijk onderzoek bij GCA?

A
  • Hoofd/Hals:
    o Palpatie a. temporalis
    o Haartrekpijn
  • Cor: Souffles
    o Arteriën:
    o Souffles
    o Pulsaties
    o Bloeddruk verschillen
  • Locomotorius:
    o Bewegingsbeperkingen schouders/heupen
    o Artritis/tenosynovitis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat zie je aan het BSE/CRP bij GCA?

A

BSE en/of CRP zijn 95% van de gevallen verhoogd bij GCA.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat voor beeldvormend onderzoek doe je bij GCA?

A

Echo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat zijn de voordelen en nadelen van echografie bij GCA?

A

Voordelen:
- Non-invasief en geen straling
- Hoge resolutie
- Direct beschikbaar
- Sensitiviteit 74-79%, hoge specificiteit 81-94%
- Afbeelding a. temporalis, axillaris, subclavia
- Relatief goedkoop
Nadelen:
- < 3-5 dagen na start prednison
- Interpretatie onderzoeker afhankelijk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hoe herken je GCA op een echo?

A

Vaatwand oedeem/stenose geeft een halo-sign. Dan zie je een zwarte rand om het bloed heen. Dit is een teken voor inflammatie in de bloedvaatwand.

17
Q

Welke oogheelkundige klachten kunnen er optreden bij GCA?

A

Permanent visusverlies, Amaurosis fugax: wegvallen van zicht, diplopie: schil zien en gezichtsvelddefecten.

18
Q

Wanneer doe je een FDG-PET-CT scan bij GCA?

A

Bij systemische klachten doe je eerste een PET-CT-scan.
- Verhoogde FDG-uptake = inflammatie

19
Q

Wat zijn de voor- en nadelen van een FDG-PET-CT-scan bij GCA?

A
  • Voordelen:
    o Non-invasief
    o Middelgrote-grote vaten zichtbaar
    o PMR en maligniteit zichtbaar
    o Hoge sensitiviteit (90%) & specificiteit (98%)
  • Nadelen:
    o Lage resolutie (a. temp. niet zichtbaar)
    o Duur (±1200 euro)
    o Straling
    o Atherosclerose
20
Q

Wat zijn de voor- en nadelen van het gebruik van een MRI voor GCA?

A
  • Diagnostische betrouwbaarheid het hoogst bij <5 dgn GC gebruik
  • Voordelen:
    o Non-invasief, geen straling
    o Hoge specificiteit: 89-97%
    o Cerviale, extra- en intracerebrale vaten en aorta zichtbaar
  • Nadelen:
    o Matige sensitiviteit: 80-81%
    o Lage resolutie
    o Relatief duur
21
Q

Wat zijn de voor- en nadelen van een a. temporalis biopt bij GCA?

A
  • Voordelen:
    o Gouden standaard
    o Hoge specificiteit: 100%
  • Nadelen:
    o Invasief
    o Alleen biopt a. temporalis
    o < 2 weken na start prednison
    o Lengte: > 2 cm i.v.m. “skipped laesies”
    o Lage sensitiviteit: 39%
22
Q

Wat is de initiële therapie voor GCA?

A

Ongecompliceerde GCA: Prednisolon 40 – 60mg/dag tot verdwijnen symptomen en/of normalisatie inflammatieparameters
Gecompliceerde GCA
- Methylprednisolon 1000mg iv gedurende 3 dagen
- (Acetylsalicylzuur 80mg) -> beperkte evidence

23
Q

Wat is het afbouwschema wat we voor de therapie gebruik bij GCA?

A
  • 40 – 60mg prednisolon gedurende 4 weken
  • Vervolgens – 10mg elke 2 weken tot 20mg
  • Daarna – 2,5mg elke 2-4 weken tot 10mg
  • Tenslotte – 1mg elke 1-2 maanden
24
Q

Hoe vaak komt een recidief/exacerbatie van GCA voor?

A

Epidemiologie
- ≥1 exacerbaties in 27-62% van de gevallen
- Meestal binnen 18 maanden na diagnose

25
Q

Wat is de behandeling van een exacerbatie van GCA?

A
  • Toename klachten zonder visusproblematiek: ↑ Prednisolon naar voorgaande dosis zonder klachten (±5-10mg)
  • (Voorbijgaande) visusverlies:
    o Hoge dosis prednisolon (60 mg/dag)
    o Evt. Methylprednisolon 1000mg iv gedurende 3 dagen
  • Kaakclaudicatio:
    o Hoge dosis prednisolon (60 mg/dag)
    Bij exacerbatie overweeg start glucocorticoid-sparende medicatie!
26
Q

Wat zijn glucocorticoid-spaarders?

A
  • Methotrexaat
  • Azathioprine
  • Leflunomide
  • Anti-IL6:
    o Tocilizumab
    o Sarilumab
    Voor MTX, AZA en leflunomide geldt dat er beperkte evidence is en dat het minder effectief is dan prednison.
27
Q

Welke comedicatie kan er worden gegeven bij GCA?

A
  • Osteoporose-profylaxe (bij pred. >7.5mg/dag gedurende ≥3 mnd):
    o Calci Chew D3 1dd 500mg/800IE
    o Bifosfonaten (alendroninezuur70mg/wk of risedroninezuur 35mg/wk)
  • Maagbescherming:
    o Protonpompinhibitie (pantoprazol, esomeprazolof omeprazol)
  • PJP profylaxe(bij pred. >20mg/dag gedurende ≥3 wkn):
    o Cotrimoxazol1dd 480mg
28
Q

Wat zijn de complicaties van GCA?

A
  • Permanent visusverlies
  • Aneurysma aorta
  • Aortadissectie
29
Q

Wat zijn de bijwerkingen van de therapie voor GCA?

A
  • Cataract
  • Infecties
  • Hypertensie
  • Glucocorticoïd geïnduceerde diabetes
  • Tractus digestivus bloeding
  • Osteoporose
  • Huidatrofie
  • Cushingoid uiterlijk/gewichtstoename
  • Psychose