HC 1.3 Dyspneu en het zuur-base evenwicht Flashcards

1
Q

Wat is de concentratie van vrije waterstofionen in het lichaam? Hoeveel produceer je met je metabolisme en met voeding?

A

Concentratie vrije waterstofionen ligt heel laag (ongeveer 40 nanomol). Vrij H+ denatureert eiwitten. Er wordt dagelijks wel veel zuur geproduceerd: metabolisme 13.000 mmol CO2 en voeding 70-100 mmol fosfaten/sulfaten. Dit moet gebufferd/uitgescheiden worden want anders ga je dood.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hoe verlies je vrij H+?

A

Uitscheiden van zuren doe je via de ademhaling. Gaat het niet via de ademhaling gaat het via de nieren. Daarnaast heb je ook de chemische uitscheiding (buffering).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hoe werkt de chemische buffering?

A

HCO2/H2CO3 systeem veruit het belangrijkst: CO2+ H2O →→ H2CO3 + H+ + HCO3. Anders via: HPO2 / H2PO4, eiwitten, hemoglobine en bot. Chemische buffering gebeurd onmiddellijk. Na deze chemische buffering dient definitieve uitscheiding plaats te vinden.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Waar hebben mensen met chronische acidose last van?

A

Mensen met een chronische acidose hebben botresorptiestoornissen, bot kan niet goed tegen zuur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat zijn triggers voor uitscheiding in de longen?

A

Belangrijkste ventilatieprikkels zijn pH en Co2 dit merken chemoreceptoren in sinus caroticus en hersenstam. CO2 diffundeert makkelijk in de sensoren en zorgt direct voor verandering in pH en dus voor ventilatie. Bij veranderingen in HCO3 zal niet direct compensatie optreden, doordat HCO3 niet snel de sensoren binnendringt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe snel treedt respiratoire compensatie op?

A

Respiratoire compensatie treedt op maximaal na 24 uur en is gebonden aan fysieke limiet. Als je ouder bent of een longziekte hebt is het moeilijk om op deze manier verzuring te corrigeren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hoe vindt uitscheiding van zuur in de nieren plaats?

A

Uitscheiding van zuur gebeurt in de nieren via de verzamelbuis. Twee mechanismen om pH te reguleren: Terugresorptie van HCO3 en netto-uitscheiding H+.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Waarom zorgt bicarbonaat terugresorptie in de nier niet alleen voor zuuruitscheiding?

A

In glomerulus wordt HCO3- gefiltreerd: 180 liter per dag, 24 mmol/l, dus 4320 mmol HCO3 moet terug geresorbeerd worden! Omdat er zoveel bicarbonaat beschikbaar is én omdat H+ lokaal gemaakt wordt en gerecycled wordt, zorgt bicarbonaat terugresportie niet voor zuuruitscheiding.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zuuruitscheiding vindt ergens anders in de nier plaats. Normaal dieet bevat 70-100 mmol vrij H+ (vegetarisch dieet veel minder/soms juist alkalotisch). Kunnen je nieren per dag 70-100 mmol vrij H* uitscheiden? Wat zou de pH van de urine dan zijn?

A

Nee dit is fysiek onmogelijk. 100 mmol in 2 liter water = 50 mmol/l = pH hiervan is 1.3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat mag de maximale gradient H+ in de urine zijn?

A

Maximale gradient [H+] is 1:1000 t.o.v. plasma, dus bij pH 7.4 (40 nmol/l) maximaal 40 umol/l (dus minimale pH urine ~4.4). Dus de 70-100 mmol H+ moet dus op andere manieren worden uitgescheiden, namelijk via zuurresten.
- HPO42-
- Kreatinine
Dit is afhankelijk van dieet en dus niet reguleerbaar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is een andere methode om H+ uit te scheiden via de urine?

A

Andere methode om H+ uit te scheiden, namelijk via NH3 (ammoniak). NH3 wordt gemaakt uit glutamine. NH3 in de verzamelbuis diffundeert in de urine, alwaar het H+ bindt en NH4+ (ammonium) vormt. NH4+ kan niet terug diffunderen. 0-50 mmol/l uitscheiden. Snelle reactie, binnen 1 uur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is het gevolg van een probleem in het NH3 systeem? En wat is daarvan de oorzaak?

A

Probleem in het NH3 systeem zorgt ervoor dat je te zure urine hebt. Kan door ondervoeding (weinig glutamine) of nierziekte.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hoe beoordeel je zuur-base stoornissen?

A

Stoornissen in zuur-base, hoe te beoordelen wat er speelt
- Beoordeling pH
- Beoordeling van pCO2/HCO3
Meestal is er dus een compensatie renaal / pulmonaal: CO2 + H2O <-> H2CO3 <-> H+ + HCO3
Val je ergens tussenin dan kun je meerdere zuurbase stoornissen hebben.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat zijn de oorzaken van respiratoire acidose?

A

Longziekten / acute ventilatie stoornissen
- hypoventilatie
- longziekte
- spierziekten
- opiaten misbruik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat zijn de symptomen, diagnostiek en therapie van respiratoire acidose?

A

Symptomen: hoofdpijn, tremoren, coma (CO2 dringt makkelijk cerebrum in).
Diagnostiek: op zoek naar obstructie/longlijden.
Therapie: oorzaak wegnemen, bij chronisch COPD zou acetazolamide kunnen helpen: acetazolamide remt carbo-anhydrase, waardoor minder HCO3- resorptie (en daardoor lichte metabole acidose, wat ademhalingscentrum extra prikkelt). Beetje extra zuur, laat je iemand sneller ademhalen (pH is een prikkel voor de hersenstam).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat zijn de oorzaken van respiratoire alkalose?

A

Vaak hypoxemie, maar ook psychogene hyperventilatie of prikkeling ademcentrum (zwangerschap, salicylaten, hersenstamletsel).

17
Q

Wat zijn de symptomen, diagnostiek en therapie van respiratoire alkalose?

A

Symptomen: Van het onderliggend lijden, maar ook krampen, tetanie, duizeligheid, coma
Diagnostiek: Op zoek naar onderliggend lijden
Therapie: Gaat spontaan weer over / onderliggend lijden behandelen

18
Q

Wat zijn de oorzaken van metabole acidose?

A

Op enige manier tekort aan HCO3-:
- Te grote aanvoer van niet-vluchtige zuren
- Verlies van HCO3 (vaak buiten de nier): Veel diarree veel bicarbonaat verlies.
- Onvoldoende HCO3 resorptie / H+ uitscheiding (vaak in de nier)

19
Q

Wat zijn de symptomen, diagnostiek en therapie van metabole acidose?

A

Symptomen: Van onderliggende ziekte, maar ook ritmestoornissen, hyperventilatie (Kussmaul ademhaling), coma.
Diagnostiek: laboratorium diagnostiek, o.a. glucose, ketonen, lactaat, anion-gap
Therapie: Oorzaak behandelen en HCO3 suppletie indien pH < 7-7.1. Herstel volume, laagdrempelig KCI suppletie!

20
Q

Hoe kun je onderscheid maken tussen de verschillende oorzaken van een metabole acidose?

A

Het verschil tussen oorzaak 1 en 2/3 kan berekend worden met het ‘anion-gap’. Bij te grote aanvoer van niet-vluchtige zuren wordt HCO3 verbruikt: H2PO4- → HPO42- + H+ daardoor H+ + HCO3 + H2CO3 <–> CO2 + H2O. Bij verlies van HCO3 wordt altijd Cl- terug geresorbeerd (NaCl).
Vluchtige zuren kun je uitscheiden via CO2 en niet-vluchtige zuren scheidt je uit via de nieren.

21
Q

Wat zijn de kenmerken van de Anion-gap?

A

Anion-gap = Na - HCO3 – CI. Vertegenwoordigt de anionen die niet in de vorm van HCO3 of Cl aanwezig zijn NB Mg/Ca valt weg tegen fosfaat / sulfaat. Normaal: m.n. eiwitten. Normaal: 140-(24+106) = -10. Belangrijke hulp in achterhalen van oorzaak metabole acidose: Hoog anion gap -> zuurrest aanwezig. Normaal anion gap -> verlies HCO3

22
Q

Wanneer moet je corrigeren voor albumine?

A

Laag albumine dan wordt je anion gap kleiner. Albumine moet je corrigeren bij nefrotisch syndroom en bij inflammatoire syndromen omdat anders de anion gap wat lager kan zijn.

23
Q

Wat zijn oorzaken van een metabole acidose met een hoge aniongap?

A

Acronym (GOLDMARK)
- Glyco-alcoholen
- Oxoproline (metabolisme van paracetamol): mensen die teveel paracetamol hebben ingenomen
- Lactaatacidose
- D-lactaatacidose
- Methanol
- Aspirin
- Renal insufficiency (mn bij hoog fosfaat)
- Keto-acidose (bijv. bij diabetes): maar ook bij hongerketoacidose

24
Q

Wat zijn oorzaken van een metabole acidose met een normale aniongap?

A
  • Ernstige diarree
  • Nierinsufficiëntie (onvermogen om HCO3 te maken / H* uit te scheiden)
  • Renaal verlies HCO3 (renale tubulaire acidose)
25
Q

Wat zijn de oorzaken van een metabole alkalose?

A

Op enige manier overschot aan HCO3
- als compensatie voor Cl verlies
- verlies H+: Braken (verlies HCI) / Thiazide diuretica gebruik (met renaal chloorverlies) / Hyperaldosteronsime (door verhoogde H* uitscheiding door versterkt Na* resorptie)
- Onvermogen HCO3- uit te scheiden (door resorptie van Na+): vaak bij verminderd effectief circulerend volume

26
Q

Hoe kun je Cl verlies oplossen?

A

Verlies van Cl kun je oplossen door NaCl te geven.

27
Q

Wat zijn de symptomen, diagnostiek en therapie van metabole alkalose?

A

Symptomen: Zelf eigenlijk nauwelijks klachten, eventueel onderliggend lijden.
Diagnostiek: Blijkt vaak uit anamnese en lichamelijk onderzoek (let op volumestatus en bloeddruk). Tevens natrium en chloor in urine meten!
Therapie: Volumetekort opheffen/chloorsuppletie.

28
Q

Wat kun je zeggen bij braken over de urine?

A

Bij braken is chloor in de urine laag.