HC 7.8 Primaire hersentumoren vanuit oncologisch perspectief? Flashcards
Wat is de meest voorkomende hersentumor?
- Mengioom is overall de meest voorkomende hersentumor. Het is een tumor die ontstaat uit het hersenvlies.
- Glioblastoom is de meest voorkomende kwaadaardige tumor uitgaande van de hersenen.
Wat zijn gliomen en wat is het meest voorkomende type glioom?
Gliomen ontstaan uit de hersenen zelf, ze gaan uit van het gliaal weefsel. Een glioblastoom is de meest voorkomende glioom, deze is hooggradig. Hiernaast heb je ook de laaggradige gliomen.
Op welke leeftijd zien we met name laaggradige gliomen en op welke leeftijd zien we met name hooggradige gliomen?
Laaggradig zie je op jonge leeftijd, hoe ouder mensen zijn hoe agressievere gliomen we zien. Gliomen kun je niet genezen. Je hebt hooggradige en laaggradig. Hoe ouder iemand is hoe groter de kans op een glioblastoom.
Wat kun je zeggen over de kwaadaardigheid van een glioom?
Glioom is altijd kwaadaardig. Glioblastoom: agressieve sneltoenemende tumor. Oligodendriglioom is de glioom met de beste prognose. We herkennen ze op basis van: chromosomale afwijkingen: 1p en 19q deletie.
Waar presenteren gliomen zich meestal in de hersenen?
Ponsgliomen: presenteren zich in de hersenstam. De meeste gliomen presenteren zich met name in de grote hersenen.
Wat zijn de symptomen die op kunnen treden bij een glioom?
- Electrische prikkeling: epilepsie
- Zit de tumor met name frontaal: dan zie je gedragsveranderingen
- Verhoogde hersendruk door tumor die oedeem geeft: die geeft hoofdpijn, misselijkheid en vermoeidheid
- Neurologische uitval: door beschadiging of druk op weefsel
Wat is de eerste stap in de behandeling van een glioom? En wat is het onderscheid dat je maakt tussen laag en hooggradige tumoren?
Chirurgie is zo veel mogelijk de eerste stap. Radiotherapie speelt ook een belangrijke rol bij de primaire behandeling. Na chirurgie hangt het eigenlijk af, van wat voor soort tumor het is. Glioblastoom altijd nabehandelen. Goede radicale chirurgie bij laaggradige tumor in jonge patiënt, dan kan je afwachten. Je kan dan een aantal jaren verder komen, voordat de tumor weer verder groeit. Radiotherapie kan namelijk nog wel schade aanrichten en dit wil je voorkomen. Kan als gevolg cognitieve schade geven.
Wat geeft bij de behandeling van een glioom een positief effect op de prognose?
Grootste deel van de tumor radicaal verwijderen voordat je verder gaat met de therapie. Totale resectie geeft namelijk overlevingswinst voor de meeste gliomen.
Wat is er belangrijk omtrent chirurgie bij gliomen?
Lokalisatie van de tumor. Je moet rekening houden met mogelijk uitval: sensorische en motorische cortex. In de frontale en pariëtale cortex heeft de chirurg wat meer mogelijkheden.
Wat moet je nog wel doen als je niet veilig kunt opereren bij een glioom?
Op het moment dat je niet veilig kunt opereren ga je toch nog een biopt nemen, want je wilt wel weten met welke tumor je te maken heeft. Met name de agressiviteit van de tumor, en eventuele targets op de tumor.
Wat geef je na een operatie bij gliomen?
Na operatie is er een meerwaarde voor alle gliomen van chemotherapie + radiotherapie. Bij een glioblastoom geef je temozolomide zowel gedurende radiotherapie als daarna (dit noem je concurrent en adjuvant). Chemotherapie geef je hier als sensitizer voor de radiotherapie. Bij laaggradige gliomen hebben we een meerwaarde gevonden van chemotherapie na radiotherapie (adjuvante chemotherapie).
Welke chemotherapie geef je bij de verschillende laaggradige tumoren?
Onderscheid tussen astrocytomen (temozolomide, omdat ze een beetje lijken op glioblastomen) en oligodendrogliale tumoren (PCV).
Wat zijn de kenmerken van een medullablastoom?
Medullablastoom: tumor die behoort tot de embryonale blastomen, puur van de kinderleeftijd, soms op jong volwassen leeftijd. Ontstaan in het cerebellum. Hebben een andere prognose dan gliomen: de behandeling is ingesteld op genezing.
Wat zijn de kenmerken van kiemceltumoren?
Weinig voorkomende tumoren op kinderleeftijd: kiemceltumoren, we kennen ze vooral van tumoren die ontstaan in de testis of ovaria. Je kunt ze dus ook krijgen intracerebraal. Deze behandeling is ook ingesteld op curatie. Ontstaat in de glandula penialis, in de buurt van de hypofyse, waar de ventrikels samen komen in de 4e ventrikel. Je krijgt een drukverhoging, omdat de ventrikels niet kunnen draineren naar de 4e ventrikel. Dit kan leiden tot hoofdpijn.
Welke verschillende hersentumoren zijn er?
- Tumoren van neuro-epitheliale oorsprong: waaronder de gliomen
- Tumoren van craniale en spinale zenuwen: waaronder schwannomen
- Tumoren uitgaande van de hersenvliezen: meningioom (meestal benigne)
- Hematopoëtische tumoren: lymfomen kunnen zich ook presenteren in de hersenen.
- Kiemceltumoren
- Tumoren ontstaan vanuit de hypofyse.
- Metastasen
