5.8 Leki ułatwiające usuwanie śluzu z dróg oddechowych Flashcards
Grupy leków ułatwiających usuwanie śluzu z dróg oddechowych
- wykrztuśne
- mukolityczne
- mukokinetyczne
- mukoregulatory
Leki ułatwiające usuwanie śluzu z dróg oddechowych - działania niepożądane
- reakcje alergiczne
* zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Leki wykrztuśne - działanie
- ↑ objętości wydzieliny
- ↑ nawodnienia wydzieliny
- stymulacja odruchu kaszlowego
Leki wykrztuśne - przedstawiciele
- hipertoniczny roztwór NaCl
- związki jodu
- korzeń prawoślazu
- gwajafenezyna
Hipertoniczny roztwór NaCl
- lek wykrztuśny
* ściąga wodę do drzewa oskrzelowego → nawadnia i rozrzedza wydzielinę
Związki jodu
- leki wykrztuśne
- bardzo wydajne
- ryzyko zaburzenia funkcji tarczycy → rzadko stosowane
Korzeń prawoślazu
- lek wykrztuśny
- śluz pęcznieje w wodzie, tworząc roztwór koloidalny
- osłania błony śluzowe dróg oddechowych → łagodzi nasilenie kaszlu
- zwiększa objętość śluzu → ułatwia jego usuwanie
Gwajafenezyna
- lek wykrztuśny
- drażni błonę śluzową żołądka → nerw X → wzrost wydzielania oskrzelowego, efekt wykrztuśny
- dodatkowe działanie uspokajające i miorelaksacyjne
Leki mukolityczne - działanie
• ↓ lepkości wydzieliny
Leki mukolityczne - podział
- mukolityki niepeptydowe
- dekstran i inne niskocząsteczkowe cukry
- mukolityki peptydowe
Mukolityki niepeptydowe - mechanizm działania
• rozbijanie wiązań disiarczkowych w białkach obecnych w śluzie → zmniejszanie lepkości wydzieliny
Mukolityki niepeptydowe - przedstawiciele
- acetylocysteina
- mesna (2-merkaptoetanosulfonian sodu)
- karbocysteina
- erdosteina
Dekstran niskocząsteczkowy - mechanizm działania
- zmniejszanie siły oddziaływań niekowalencyjnych w śluzie → zmniejszanie lepkości wydzieliny
- ściąganie wody poprzez ładunek osmotyczny → rozrzedzanie wydzieliny
Mukolityki peptydowe - mechanizm działania
• rozkład DNA i filamentów aktynowych obecnych w śluzie → zmniejszanie lepkości wydzieliny
Mukolityki peptydowe - przedstawiciele
- dornaza alfa (rekombinowana ludzka DNaza)
- gelsolina
- alfa-chymotrypsyna
Leki mukokinetyczne - działanie
• ↑ możliwości transportu śluzu
Leki mukokinetyczne - przedstawiciele
- surfaktant
- eksperymentalne substancje zwiększające wydzielanie surfaktantu
- β₂-agoniści
- bromheksyna, ambroksol
Surfaktant
- lek mukokinetyczny
* obniża napięcie powierzchniowe śluzu → zmniejsza jego przyleganie do nabłonka
Działanie mukokinetyczne β₂-agonistów
• rozszerzenie oskrzeli • ↑ ruchliwości rzęsek • ↑ wydzielania: ∙ jonów Cl⁻ ∙ wody ∙ mucyny
Bromheksyna i ambroksol
• leki mukokinetyczne
• ambroksol to aktywny metabolit bromheksyny
• działanie:
∙ ↑ objętości śluzu
∙ ↓ lepkości śluzu
∙ stymulacja pneumocytów II typu do wydzielania surfaktantu
∙ stymulacja transportu rzęskowego nabłonka płuc
Mukoregulatory - działanie
- zmniejszanie przewlekle podwyższonej produkcji śluzu
* dodatkowe działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i rozszerzające oskrzela
Mukoregulatory - przedstawiciele
- glikokortykosteroidy
- antycholinergiki
- makrolidy
Ataluren
- nowa opcja w leczeniu mukowiscydozy
- pozwala rybosomom zignorować kodony przerywające translację CFTR
- testowany w leczeniu dystrofii Duchenne’a
Iwakaftor
- nowa opcja w leczeniu mukowiscydozy z mutacją G551D
* potencjalizator białka CFTR - zwiększa przewodnictwo jonów przez kanał chlorkowy
Surfaktanty pochodzenia zwierzęcego
- beraktant
- kalfaktant
- poraktant
Surfaktanty pochodzenia syntetycznego
• lucynaktant
Lumakaftor
- nowa opcja w leczeniu mukowiscydozy
* korektor CFTR - zwiększa liczbę białek CFTR
