5.8 Leki ułatwiające usuwanie śluzu z dróg oddechowych

Question 1

Grupy leków ułatwiających usuwanie śluzu z dróg oddechowych

Answer 1

• wykrztuśne
• mukolityczne
• mukokinetyczne
• mukoregulatory

Question 2

Leki ułatwiające usuwanie śluzu z dróg oddechowych - działania niepożądane

Answer 2

• reakcje alergiczne

* zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Question 3

Leki wykrztuśne - działanie

Answer 3

• ↑ objętości wydzieliny
• ↑ nawodnienia wydzieliny
• stymulacja odruchu kaszlowego

Question 4

Leki wykrztuśne - przedstawiciele

Answer 4

• hipertoniczny roztwór NaCl
• związki jodu
• korzeń prawoślazu
• gwajafenezyna

Question 5

Hipertoniczny roztwór NaCl

Answer 5

• lek wykrztuśny

* ściąga wodę do drzewa oskrzelowego → nawadnia i rozrzedza wydzielinę

Question 6

Związki jodu

Answer 6

• leki wykrztuśne
• bardzo wydajne
• ryzyko zaburzenia funkcji tarczycy → rzadko stosowane

Question 7

Korzeń prawoślazu

Answer 7

• lek wykrztuśny
• śluz pęcznieje w wodzie, tworząc roztwór koloidalny
• osłania błony śluzowe dróg oddechowych → łagodzi nasilenie kaszlu
• zwiększa objętość śluzu → ułatwia jego usuwanie

Question 8

Gwajafenezyna

Answer 8

• lek wykrztuśny
• drażni błonę śluzową żołądka → nerw X → wzrost wydzielania oskrzelowego, efekt wykrztuśny
• dodatkowe działanie uspokajające i miorelaksacyjne

Question 9

Leki mukolityczne - działanie

Answer 9

• ↓ lepkości wydzieliny

Question 10

Leki mukolityczne - podział

Answer 10

• mukolityki niepeptydowe
• dekstran i inne niskocząsteczkowe cukry
• mukolityki peptydowe

Question 11

Mukolityki niepeptydowe - mechanizm działania

Answer 11

• rozbijanie wiązań disiarczkowych w białkach obecnych w śluzie → zmniejszanie lepkości wydzieliny

Question 12

Mukolityki niepeptydowe - przedstawiciele

Answer 12

• acetylocysteina
• mesna (2-merkaptoetanosulfonian sodu)
• karbocysteina
• erdosteina

Question 13

Dekstran niskocząsteczkowy - mechanizm działania

Answer 13

• zmniejszanie siły oddziaływań niekowalencyjnych w śluzie → zmniejszanie lepkości wydzieliny
• ściąganie wody poprzez ładunek osmotyczny → rozrzedzanie wydzieliny

Question 14

Mukolityki peptydowe - mechanizm działania

Answer 14

• rozkład DNA i filamentów aktynowych obecnych w śluzie → zmniejszanie lepkości wydzieliny

Question 15

Mukolityki peptydowe - przedstawiciele

Answer 15

• dornaza alfa (rekombinowana ludzka DNaza)
• gelsolina
• alfa-chymotrypsyna

Question 16

Leki mukokinetyczne - działanie

Answer 16

• ↑ możliwości transportu śluzu

Question 17

Leki mukokinetyczne - przedstawiciele

Answer 17

• surfaktant
• eksperymentalne substancje zwiększające wydzielanie surfaktantu
• β₂-agoniści
• bromheksyna, ambroksol

Question 18

Surfaktant

Answer 18

• lek mukokinetyczny

* obniża napięcie powierzchniowe śluzu → zmniejsza jego przyleganie do nabłonka

Question 19

Działanie mukokinetyczne β₂-agonistów

Answer 19

• rozszerzenie oskrzeli
• ↑ ruchliwości rzęsek
• ↑ wydzielania:
∙ jonów Cl⁻
∙ wody
∙ mucyny

Question 20

Bromheksyna i ambroksol

Answer 20

• leki mukokinetyczne
• ambroksol to aktywny metabolit bromheksyny
• działanie:
∙ ↑ objętości śluzu
∙ ↓ lepkości śluzu
∙ stymulacja pneumocytów II typu do wydzielania surfaktantu
∙ stymulacja transportu rzęskowego nabłonka płuc

Question 21

Mukoregulatory - działanie

Answer 21

• zmniejszanie przewlekle podwyższonej produkcji śluzu

* dodatkowe działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i rozszerzające oskrzela

Question 22

Mukoregulatory - przedstawiciele

Answer 22

• glikokortykosteroidy
• antycholinergiki
• makrolidy

Question 23

Ataluren

Answer 23

• nowa opcja w leczeniu mukowiscydozy
• pozwala rybosomom zignorować kodony przerywające translację CFTR
• testowany w leczeniu dystrofii Duchenne’a

Question 24

Iwakaftor

Answer 24

• nowa opcja w leczeniu mukowiscydozy z mutacją G551D

* potencjalizator białka CFTR - zwiększa przewodnictwo jonów przez kanał chlorkowy

Question 25

Surfaktanty pochodzenia zwierzęcego

Answer 25

• beraktant
• kalfaktant
• poraktant

Question 26

Surfaktanty pochodzenia syntetycznego

Answer 26

• lucynaktant

Question 27

Lumakaftor

Answer 27

• nowa opcja w leczeniu mukowiscydozy

* korektor CFTR - zwiększa liczbę białek CFTR