5.15 Leczenie choroby refluksowej i choroby wrzodowej Flashcards
Czynniki sprawcze choroby wrzodowej
- zakażenie Helicobacter pylori
- stosowanie leków uszkadzających śluzówkę
- zespół Zollingera-Ellisona
- choroba Leśniowskiego-Crohna
- przewlekły stres
- promieniowanie jonizujące
- choroby układowe
Leki uszkadzające śluzówkę żołądka
- NLPZ
- bisfosfoniany
- glikokortykosteroidy
- chlorek potasu
- mykofenolan mofetylu
- fluorouracyl
Schematy eradykacji Helicobacter pylori
- IPP + amoksycylina / klarytromycyna / metronidazol (2 z nich)
- IPP + doksycyklina + amoksycylina / metronidazol
- amoksycylina + omeprazol → lewofloksacyna + tynidazol + omeprazol
- cytrynian potasowo-bizmutawy + metronidazol + doksycyklina / amoksycylina (triada z Sydney)
Grupy leków hamujących wydzielanie kwasu solnego
- IPP
- antagoniści H₂
- antagoniści M₁
- analogi prostaglandyn
Nieselektywne blokery receptora CCK
- np. proglumid
- nie hamują skutecznie wydzielania kwasu solnego
- trwają prace nad selektywnymi antagonistami (spiroglumid, itriglumid)
Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego, leki zobojętniające - typowe działania niepożądane
- hipergastrynemia
- kolonizacja bakterii
- wzrost ryzyka wystąpienia nowotworu żołądka
Inhibitory pompy protonowej - przedstawiciele
- omeprazol
- lansoprazol
- pantoprazol
- rabeprazol
- ezomeprazol
- dekslansoprazol
- tenatoprazol
IPP - mechanizmy działania
- nieodwracalnie hamują aktywność pompy protonowej
- hamowanie wydzielania stymulowanego pokarmem (w 3 dni 70-90% pomp ulega zablokowaniu)
- hamowanie wydzielania pepsyny
- nasilanie procesów gojenia (lansoprazol)
IPP - metabolizm
- podawane doustnie lub dożylnie
- metabolizowane przez CYP2C19 (oprócz rabeprazolu)
- teoretycznie mogą osłabiać działanie klopidogrelu
- hamują wchłanianie słabych kwasów (ASA, sole e, ampicylna, atazanawir)
- inne leki hamujące wydzielanie kwasu solnego osłabiają działanie IPP
IPP o długim i stabilnym działaniu
tenatoprazol
IPP - wskazania
- choroba refluksowa przełyku
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- profilaktyka wrzodów stresowych i polekowych
- zespół Zollingera-Ellisona
IPP - działania niepożądane
- łagodne dolegliwości żołądkowo-jelitowe
- niedokrwistość megaloblastyczna z niedoboru B₁₂
- efekt disulfiramowy
- nocturnal acid breakthrough
- rzadko: bóle stawów, miopatia, wysypki skórne
Nocturnal acid breakthrough
- nagły nocny wzrost wydzielania kwasu solnego
* zwalczanie: wieczorna dawka antagonistów H₂
Nowa klasa IPP
- przedstawiciele: soraprazan, rewaprazan
- kompetycyjnie i odwracalnie hamują pompę protonową w miejscu wiązania K⁺
- hamowanie pompy nie wymaga jej aktywności
- działają silnie i szybko (30-60 minut)
- efekt utrzymuje się przez 12-15 godzin
Antagoniści H₂ - przedstawiciele
- cymetydyna
- ranitydyna
- famotydyna
- nizatydyna
- roksatydyna
- ebrotydyna
- lupitydyna
- lafutydyna
Antagoniści H₂ - mechanizm działania
- kompetycyjne, odwracalne hamowanie receptorów H₂ → hamowanie wydzielania spoczynkowego
- nie hamują wydzielania pepsyny
Antagonista H₂ podawany jedynie doustnie
nizatydyna
Antagoniści H₂ - wskazania
- choroba refluksowa przełyku
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- zgaga
- zapobieganie owrzodzeniu żołądka i dwunastnicy
Antagoniści H₂ - działania niepożądane
- biegunka / zaparcia
- zawroty i bóle głowy
- hipergastrynemia
- kolonizacja górnego odc pp i dróg oddech bakteriami
Cymetydyna - działania niepożądane
- działania niepożądane antagonistów H₂, dodatkowo:
- właściwości antyandrogenne
- silne hamowanie cytochromu P450
- hamowanie wydzielania nerkowego kreatyniny i leków słabo zasadowych (metforminy, prokainamidu)
- zaburzenia świadomości
Antagoniści M₁ - przedstawiciele
- pirenzepina
* telenzepina
Pirenzepina, telenzepina
- antagoniści M₁
- hamują wydzielanie (kwasu solnego, pepsyny, gastryny) głównie za pośrednictwem układu przywspółczulnego
- nie są stosowane w nowoczesnej terapii
Pirenzepina, telenzepina - działania niepożądane
- suchość w ustach
- zaparcia
- retencja moczu
Mizoprostol
• analog PGE₁
• działa po 30 minutach, przez 2-4 godziny
• zastosowanie:
∙ zapobieganie uszkodzeniu błony śluzowej przez NLPZ (Arthrotec = NLPZ + mizoprostol)
∙ indukcja aborcji (+mifepryston / cyklofosfamid)