5.21 Leki moczopędne Flashcards

1
Q

Choroby układu moczowego, w których podaje się leki moczopędne

A
  • niewydolność nerek
  • zespół nerczycowy
  • kamica moczowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Choroby układu sercowo-naczyniowego, w których podaje się leki moczopędne

A
  • zastoinowa niewydolność serca
  • nadciśnienie tętnicze
  • kardiogenny obrzęk płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zaburzenia hormonalne, w których podaje się leki moczopędne

A

• hiperaldosteronizm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Zaburzenia elektrolitowe, w których podaje się leki moczopędne

A
  • hiperkalcemia
  • hiperkaliemia
  • hipokaliemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Inne schorzenia, w których podaje się leki moczopędne

A
  • obrzęk mózgu
  • marskość wątroby
  • moczówka prosta
  • jaskra
  • choroba wysokościowa
  • niektóre przypadki padaczki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Główne klasy leków moczopędnych

A
  • diuretyki osmotyczne
  • inhibitory anhydrazy węglanowej
  • diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne
  • diuretyki pętlowe
  • diuretyki oszczędzające potas
  • peptydy natriuretyczne
  • antagoniści receptora wazopresynowego
  • antagoniści receptora adenozynowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Diuretyki osmotyczne - mechanizm działania

A
  • bezpośrednio: ładunek osmotyczny leku zatrzymuje wodę w moczu
  • pośrednio: rozcieńczenie moczu powoduje wzrost natriurezy
  • w oku: pod wpływem ładunku osmotycznego leku płyn wodnisty przechodzi do krwiobiegu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Diuretyki osmotyczne - zastosowanie

A
  • obrzęk mózgu
  • jaskra
  • ostra niewydolność nerek
  • osłonowo przy chemioterapii lekami nefrotoksycznymi (np cisplatyna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Diuretyki osmotyczne - przedstawiciele

A
  • glicerol

* mannitol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Glicerol

A
  • diuretyk osmotyczny
  • podawany doustnie
  • stosowany w ostrych atakach jaskry
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Mannitol

A
  • diuretyk osmotyczny
  • podawany dożylnie
  • stosowany w atakach jaskry i w obrzęku mózgu
  • w niewydolności nerek (w fazie skąpomoczu) otwiera kanaliki nerkowe
  • stosowany osłonowo w chemioterapii przeciwnowotworowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Diuretyki osmotyczne - działania niepożądane

A
  • niewydolność serca
  • zastój w krążeniu płucnym
  • obrzęki obwodowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Inhibitory anhydrazy węglanowej - mechanizm działania

A
  • akumulacja wodorowęglanów w moczu → wzrost ładunku osmotycznego → zatrzymanie wody w moczu
  • dodatkowo: alkalizacja moczu, kwasica metaboliczna
  • w oku: zahamowanie wydzielania chlorku sodu do płynu wodnistego
  • działają w kanaliku proksymalnym nefronu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Istotne izoformy anhydrazy węglanowej

A
  • II - w cytozolu komórek kanalika bliższego

* IV - na powierzchni komórek kanalika bliższego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Inhibitory anhydrazy węglanowej - zastosowanie

A
  • padaczka
  • jaskra
  • choroba wysokościowa
  • dna moczanowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Inhibitory anhydrazy węglanowej - przedstawiciele

A
  • acetazolamid

* dorzolamid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Acetazolamid

A
  • inhibitor anhydrazy węglanowej
  • podawany doustnie
  • stosowany w chorobie wysokościowej i w padaczce typu petit mal
  • obniża ciśnienie CSF
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Dorzolamid

A
  • inhibitor anhydrazy węglanowej
  • podawany w kroplach do oczu
  • stosowany w zapobieganiu i leczeniu jaskry
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Inhibitory anhydrazy węglanowej - działania niepożądane

A
  • kwasica metaboliczna
  • hiperglikemia
  • zaburzenia elektrolitowe
  • senność, dezorientacja, zaburzenia słuchu
  • krople - miejscowe podrażnienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Diuretyki tiazydowe - mechanizm działania

A
  • kompetytywne blokowanie kotransportera Na-Cl → hamowanie resorpcji Na⁺ w kanaliku dystalnym → zatrzymanie wody w moczu
  • zmniejszenie objętości krążącego osocza → wzrost wchłaniania w kanaliku proksymalnym → spadek diurezy w moczówce prostej nefrogennej, paradoksalne zwiększanie resorpcji Ca²⁺ z moczu
  • leki tiazydopodobne różnią się budową, ale mechanizm działania jest ten sam
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Diuretyki tiazydowe - zastosowanie

A
  • nadciśnienie tętnicze
  • kamica moczowa
  • moczówka prosta
  • obrzęki płucne i obwodowe
  • przewlekła niewydolność nerek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Diuretyki tiazydowe - przedstawiciele

A
  • chlorotiazyd
  • hydrochlorotiazyd
  • metyklotiazyd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Diuretyki tiazydopodobne - przedstawiciele

A
  • klopamid
  • indapamid
  • metolazon
  • chlortalidon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hydrochlorotiazyd

A
  • diuretyk tiazydowy

* podawany doustnie 1-2 razy dziennie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Indapamid

A
  • diuretyk tiazydopodobny
  • podawany doustnie raz dziennie
  • rozszerza naczynia krwionośne
  • zmniejsza przerost lewej komory
  • stosowany w nadciśnieniu i niewydolności serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Metolazon

A
  • diuretyk tiazydopodobny

* stosowany w przewlekłej niewydolności nerek

27
Q

Chlortalidon

A
  • diuretyk tiazydopodobny

* podawany doustnie co drugi dzień

28
Q

Leki, z którymi w 1 tabletce można łączyć tiazydy

A
  • ACEI
  • antagoniści receptorów angiotensynowych
  • β-blokery
29
Q

Wspólne działanie tiazydów i β-blokerów

A
  • tiazyd obniża ciśnienie → przyspiesza akcję serca - zapobiega temu β-bloker
  • β-bloker zmniejsza kurczliwość serca - tiazyd ułatwia pracę serca, zmniejszając objętość krwi
30
Q

Sekwencyjna blokada nefronu

A
  • tiazydy + diuretyki pętlowe

* takie połączenie pozwala przełamać oporność na diuretyki

31
Q

Diuretyki tiazydowe - działania niepożądane

A
  • hipotonia ortostatyczna
  • hipokaliemia → zaburzenia rytmu serca
  • hiponatremia
  • hipomagnezemia
  • alkaloza hipochloremiczna
  • zakwaszenie moczu → hiperurykemia → dna moczanowa
  • hiperkalcemia
  • hiperglikemia
  • hipertriglicerydemia
32
Q

Diuretyki pętlowe - mechanizm działania

A
  • hamowanie symportu Na-K-Cl w części grubej ramienia wstępującego pętli Henlego → wzrost natriurezy i objętości moczu
  • nie występuje tu efekt maksymalnego pułapu
  • w efekcie diuretycznym współuczestniczą jony K
33
Q

Diuretyki pętlowe - zastosowanie

A
  • obrzęk płuc
  • niewydolność nerek
  • zespół nerczycowy
  • zastoinowa niewydolność serca
  • marskość wątroby
  • hiperkalcemia
  • przełom nadciśnieniowy
34
Q

Diuretyki pętlowe - przedstawiciele

A
  • furosemid
  • bumetanid
  • torazemid
  • kwas etakrynowy
35
Q

Najsilniejszy diuretyk pętlowy

A
  • bumetanid

* działa 40x silniej niż furosemid

36
Q

Diuretyki pętlowe - działania niepożądane

A
  • reakcje alergiczne u osób uczulonych na sulfonamidy
  • hipokaliemia
  • hiponatremia
  • hipokalcemia
  • hipomagnezemia
  • zakwaszenie moczu
  • alkaloza metaboliczna
  • hiperglikemia
  • hiperurykemia → dna moczanowa
  • ototoksyczność
37
Q

Diuretyki oszczędzające potas - mechanizmy działania

A
  • hamowanie kanału sodowego ENaC

* hamowanie receptora dla aldosteronu

38
Q

Diuretyki oszczędzające potas - zastosowanie

A
  • hiperaldosteronizm
  • hipokaliemia
  • nadciśnienie tętnicze
  • zespół nerczycowy
  • obrzęk płuc
  • marskość wątroby
  • niewydolność serca
39
Q

Antagoniści kanału sodowego ENaC - przedstawiciele

A
  • amiloryd

* triamteren

40
Q

Antagoniści receptora dla aldosteronu - przedstawiciele

A
  • spironolakton
  • kanrenon
  • eplerenon
41
Q

Amiloryd

A
  • diuretyk oszczędzający potas

* antagonista kanału sodowego ENaC

42
Q

Triamteren

A
  • diuretyk oszczędzający potas

* antagonista kanału sodowego ENaC

43
Q

Spironolakton

A
  • diuretyk oszczędzający potas
  • antagonista receptora dla aldosteronu
  • zmniejsza śmiertelność w niewydolności serca
  • ma właściwości antyandrogenowe → stosowany w hirsutyzmie i zespole policystycznych jajników
  • u mężczyzn ryzyko ginekomastii i impotencji
44
Q

Eplerenon

A
  • diuretyk oszczędzający potas
  • antagonista receptora dla aldosteronu
  • mniej endokrynologicznych działań niepożądanych niż spironolakton
45
Q

Kanrenon

A
  • diuretyk oszczędzający potas

* antagonista receptora dla aldosteronu

46
Q

Diuretyki oszczędzające potas - główne działanie niepożądane

A
  • hiperkaliemia
  • z tego powodu nie są stosowane samodzielnie
  • najczęściej są łączone z diuretykami tiazydowymi lub pętlowymi
47
Q

Peptydy natriuretyczne - efekty działania

A
  • zmniejszenie uczucia pragnienia
  • rozkurcz naczyń krwionośnych
  • wzrost przepuszczalności śródbłonka naczyń
  • wzrost filtracji kłębuszkowej (rozkurcz tętniczek doprowadzających, skurcz tętniczek odprowadzających)
  • wzrost natriurezy (hamowanie układu RAA)
48
Q

Peptydy natriuretyczne - przedstawiciele

A
  • ANP
  • BNP
  • CNP
  • DNP
  • urodylatyna
49
Q

Receptory dla peptydów natriuretycznych

A
  • NPR-A - wiąże ANP i BNP
  • NPR-B - wiąże CNP
  • NPR-C - “decoy receptor”
50
Q

Receptory NPR-A i NPR-B - transdukcja sygnału

A

• receptory są związane z błonową cyklazą guanylową → nagromadzenie cGMP w cytoplazmie

51
Q

Nezyrytyd

A
  • rekombinowany ludzki BNP
  • stosowany w niewydolności serca
  • nie jest skuteczniejszy niż placebo
  • z działań niepożądanych jedynie hipotonia
52
Q

Antagoniści receptora wazopresynowego - mechanizm działania

A
  • blokują receptory V₂ → zapobiegają przemieszczaniu akwaporyny 2 do błony szczytowej
  • są to tzw. akwaretyki - powodują wzrost wydzielania wolnej wody bez zwiększania wydzielania elektrolitów
53
Q

Receptory V₂ - transdukcja sygnału

A

• pobudzenie receptora → aktywacja cyklazy adenylanowej → wzrost stężenia cAMP → aktywacja PKA → fosforylacja białek transportowych → przemieszczenie akwaporyny 2 do błony szczytowej

54
Q

Antagoniści receptora wazopresynowego - zastosowanie

A
  • niewydolność serca
  • marskość wątroby
  • SIADH (zespół Schwartza-Barttera)
  • eksperymentalna terapia moczówki prostej nerkowej

• nie podaje się ich w hiponatremii hipowolemicznej

55
Q

Antagoniści receptora wazopresynowego - przedstawiciele

A
  • koniwaptan
  • tolwaptan
  • liksiwaptan
  • satawaptan
56
Q

Koniwaptan

A
  • antagonista receptorów V₁a oraz V₂

* podawany dożylnie

57
Q

Tolwaptan

A
  • antagonista receptora V₂

* podawany doustnie

58
Q

Liksiwaptan

A
  • antagonista receptora V₂

* podawany doustnie

59
Q

Satawaptan

A
  • antagonista receptora V₂

* podawany doustnie

60
Q

Antagoniści receptora adenozynowego - mechanizm działania

A

• hamowanie receptora A₁ → rozkurcz tętniczek doprowadzających, spadek reabsorpcji jonów Na⁺ w kanalikach

61
Q

Antagoniści receptora adenozynowego - zastosowanie

A
  • miały być podawane dożylnie w ostrej niewydolności serca i nerek
  • badania kliniczne nie potwierdziły ich skuteczności
62
Q

Antagoniści receptora adenozynowego - przedstawiciele

A
  • rolofilina

* tonapofilina

63
Q

Patiromer

A
  • związek wiążący jony K w jelitach
  • leczenie hiperkaliemii towarzyszącej diuretykom oszczędzającym potas
  • nie nadaje się do hiperkaliemii zagrażającej zyciu
64
Q

Resonium A

A
  • sól sodowa jonowymiennej żywicy polistyrenowej

* wchłania jony potasu w przewodzie pokarmowym i wydala z kałem