3.9 Inne leki przeciwbakteryjne Flashcards

1
Q

Chloramfenikol - charakterystyka

A
  • antybiotyk
  • bakteriostatyczny dla większości bakterii
  • bakteriobójczy dla H flu, Neisseria meningitidis i niektórych szczepów Bacteroides
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Chloramfenikol - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriostatyczne (dla niektórych -bójcze)

* łączenie z podjednostką 50S rybosomu → hamowanie syntezy białek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Chloramfenikol - mechanizmy oporności

A
  • wytwarzanie acetylotransferazy chloramfenikolu

* selekcja bakterii o mniej przepuszczalnej dla leku ścianie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Chloramfenikol - spektrum

A
  • większość bakterii
  • H flu, N meningitidis, Bacterioides, VRE
  • riketsje
  • dżuma!
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Chloramfenikol - gatunki oporne

A

• chlamydie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Chloramfenikol - zastosowanie

A
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
  • zakażenie VRE
  • ciężkie zakażenia riketsjami
  • miejscowo: oczy, uszy, skóra (maść Detreomycyna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Chloramfenikol - penetracja tkanek

A
  • podawany doustnie i pozajelitowo (w postaci bursztynianu)
  • dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego
  • dobrze penetruje do tkanek (w tym OUN)
  • metabolizowany w wątrobie, wydalany z moczem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Chloramfenikol - działania niepożądane

A
  • uszkodzenie szpiku kostnego (odwracalne lub nieodwracalne)!!!
  • zespół szarego noworodka!!!
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • zakażenia grzybicze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Skutki uszkodzenia szpiku przez chloramfenikol

A
• odwracalne:
∙ upośledzenie erytropoezy
• nieodwracalne (reakcja o typie idiosynkrazji):
∙ ciężka niedokrwistość aplastyczna
∙ agranulocytoza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy zespołu szarego noworodka

A
  • wymioty
  • wiotkość
  • hipotermia
  • zapaść krążeniowa
  • szare zabarwienie skóry
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Chloramfenikol - interakcje

A
  • hamowanie cytochromu P450
  • induktory enzymów wątrobowych zwiększają metabolizm tego leku
  • Paracetamol zmniejsza metabolizm tego leku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Retapamulina - charakterystyka

A
  • półsyntetyczny antybiotyk
  • nie wykazuje oporności krzyżowej z żadnym innym antybiotykiem
  • stosowany miejscowo w leczeniu liszajca i zakażonych ran
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Retapamulina - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriostatyczne

* łączenie z białkiem L3 podjednostki 50S rybosomu → hamowanie syntezy białek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Retapamulina - mechanizmy oporności

A
  • mutacja białka L3

* pojawienie się pompy wyrzucającej lek z bakterii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Retapamulina - spektrum

A

• bakterie Gram-dodatnie:
∙ Staphylococcus aureus
∙ Streptococcus pyogenes
∙ Streptococcus agalactiae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Retapamulina - gatunki oporne

A
  • Enterobacteriaceae
  • Enterococcus faecalis
  • Pseudomonas aeruginosa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Retapamulina - działania niepożądane

A
  • podrażnienie skóry (ból, rumień, świąd)

* kontaktowe zapalenie skóry

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Fosfomycyna - charakterystyka

A
  • antybiotyk, analog PEP (fosfoenolopirogronianu) - hamuje syntezę peptydoglikanu
  • stosowany w niepowikłanych ZUM
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Fosfomycyna - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriobójcze
  • transport do bakterii przenośnikiem G6P
  • hamowanie transferazy fosfoenolopirogronianowej (pierwszego etapu syntezy peptydoglikanu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Fosfomycyna - mechanizmy oporności

A

• zaburzenie funkcji transportera G6P

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Fosfomycyna - spektrum

A
• bakterie Gram-dodatnie:
  - gronkowce
  - enterokoki
• bakterie Gram-ujemne: (PEK)
  - E. coli
  - Proteus sp.
  - Klebsiella sp.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Fosfomycyna - działania niepożądane

A
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe

* bóle i zawroty głowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kwas fusydowy - charakterystyka

A
  • antybiotyk o budowie steroidowej
  • nie wykazuje oporności krzyżowej z żadnym innym antybiotykiem
  • działa synergistycznie z ryfampicyną, cefalosporynami, penicylinami izoksazolowymi, wankomycyną
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Kwas fusydowy - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriostatyczne
  • hamowanie czynnika elongacyjnego EF-G → hamowanie translokacji łańcucha peptydowego w rybosomie → hamowanie syntezy białek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Kwas fusydowy - mechanizmy oporności

A

• punktowa mutacja genu dla EF-G

26
Q

Kwas fusydowy - zastosowanie

A
• zakażenia:
∙ Staphylococcus aureus (MRSA)
∙ Corynebacterium sp.
∙ Clostridium sp.
• osteomyelitis
• miejscowo w zapaleniu spojówek
27
Q

Kwas fusydowy - działania niepożądane

A
  • brązowe zabarwienie siki
  • żółtaczka
  • wysypka
  • biegunka
28
Q

Fuzafungina - charakterystyka

A
  • antybiotyk o budowie depsipeptydowej
  • ma dodatkowe działanie przeciwzapalne i immunostymulujące
  • hamuje adhezję Haemophilus influenzae do nabłonka dróg oddechowych
  • stosowany wyłącznie miejscowo, w postaci aerozolu
29
Q

Fuzafungina - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriostatyczne i grzybostatyczne

* zaburzenie funkcjonowania błony komórkowej → zaburzenie gospodarki elektrolitowej

30
Q

Fuzafungina - spektrum

A
  • Staph
  • Strep
  • Moraxella sp.
  • Haemophilus influenzae - hamuje adhezje
  • Legionella pneumo
  • Mycoplasma pneumo
  • Candida albicans
31
Q

Fuzafungina - działania niepożądane

A
  • pieczenie gardła
  • napady kichania
  • skurcz oskrzeli
32
Q

Polimyksyny - charakterystyka

A
  • detergenty przeciwbakteryjne
  • nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego
  • po podaniu dożylnym wydalają się z moczem
33
Q

Polimyksyny - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriobójcze

* zaburzenie struktury i funkcji błony komórkowej → wzrost przepuszczalności błony dla jonów

34
Q

Polimyksyny - mechanizmy oporności

A

• zmniejszenie przenikania leku do bakterii (bardzo rzadko)

35
Q

Polimyksyny - spektrum

A

• bakterie Gram-ujemne (także Pseudomonas aeruginosa)

36
Q

Polimyksyny - zastosowanie

A
  • miejscowo: na skórę, do ucha, do worka spojówkowego
  • doustnie: w zakażeniach przewodu pokarmowego i przed operacjami
  • dożylnie: w ciężkich zakażeniach bakteryjnych, w powikłanych zakażeniach dróg moczowych
37
Q

Polimyksyny - działania niepożądane

A
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • blok nerwowo-mięśniowy
  • uwalnianie histaminy
38
Q

Mupirocyna - charakterystyka

A
  • antybiotyk
  • nie wykazuje oporności krzyżowej z żadnym innym antybiotykiem
  • oporność pojawia się szybko
  • szybko rozkładany w organizmie
  • stosowany jedynie miejscowo
39
Q

Mupirocyna - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriostatyczne (w większych stężeniach bakteriobójcze - G+ Staph i Strep)
  • blokowanie syntetazy izoleucynowej tRNA → blokowanie wbudowywania Ile do białek
40
Q

Mupirocyna - spektrum

A
  • gronkowce

* paciorkowce

41
Q

Mupirocyna - zastosowanie

A
  • nosicielstwo Staphylococcus aureus w jamie nosowej
  • liszajec
  • zakażenia ran
42
Q

Mupirocyna - działania niepożądane

A
  • pokrzywka
  • świąd
  • rumień
  • pieczenie
  • kontaktowe zapalenie skóry
43
Q

Bacytracyna - charakterystyka

A
  • mieszanina cyklicznych peptydów przeciwbakteryjnych
  • działa bakteriobójczo na bakterie G +
  • nie wykazuje oporności krzyżowej z żadnym innym antybiotykiem
  • nie wchłania się z przewodu pokarmowego
44
Q

Bacytracyna - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriobójcze

* hamowanie defosforylacji baktoprenolu → hamowanie syntezy ściany bakterii

45
Q

Bacytracyna - zastosowanie

A
  • miejscowo - na skórę, błony śluzowe, oczy
  • w roztworach - płukanie jam ciała, stawów, ran
  • doustnie - zakażenie Clostridium difficile
  • domięśniowo - ciężkie zakażenia Staphylococcus aureus
46
Q

Bacytracyna - działania niepożądane

A

• po iniekcji domięśniowej ryzyko uszkodzenia nerek

47
Q

Gramicydyna - charakterystyka

A
  • jeden z najstarszych antybiotyków
  • mieszanina peptydów
  • stosowana jedynie miejscowo
  • podanie ogólne powoduje silną hemolizę
48
Q

Gramicydyna - mechanizm działania

A
  • bakteriobójcze

* tworzenie kanałów w błonie komórkowej → zaburzenie równowagi jonowej bakterii

49
Q

Gramicydyna - spektrum

A
  • bakterie Gram +
  • Mycobacterium sp.
  • Neisseria sp.
50
Q

Gramicydyna - zastosowanie

A
  • zakażenia skóry

* zakażenia błon śluzowych

51
Q

Cykloseryna - charakterystyka

A
  • antybiotyk, analog D-alaniny

* stosowany tylko w gruźlicy opornej na leki pierwszego rzutu

52
Q

Cykloseryna - mechanizm działania

A
  • działanie bakteriobójcze

* hamowanie syntezy D-alaniny → hamowanie syntezy D-alanylo-D-alaniny → hamowanie syntezy peptydoglikanu

53
Q

Cykloseryna - działania niepożądane

A
• zaburzenia OUN:
∙ bóle głowy
∙ drgawki
∙ drżenia mięśniowe
∙ reakcje psychotyczne
∙ neuropatia obwodowa
• profilaktyka: podawanie pirydoksyny
54
Q

Gdzie naturalnie występuje chloramfenikol?

A

• Streptomyces venezuelae

55
Q

Ansamycyny - przedstawiciele

A
  • ryfampicyna
  • ryfabutyna
  • ryfapentyna
  • ryfaksymina
56
Q

Ansamycyny - mechanizm działania

A

• hamuje bakteryjną polimerazę RNA

57
Q

Ansamycyny - spektrum

A
  • szerokie
  • G + (zwłaszcza Staph)
  • G - (Neisserie, H flu, Legionella)
  • prątki (gruźlica, trąd)
  • Chlamydie
58
Q

Ryfaksymina

A
  • ansamycyna
  • nie wchłania się z przewodu pokarmowego
  • dekontaminacja jelit w śpiączce wątrobowej
59
Q

Ansamycyny - działania niepożądane

A
  • żółtaczka
  • zapalenie wątroby
  • ryfampicyna barwi mocz, pot, łzy, spermę na pomarańczowoczerwono
  • ryfampicyna i ryfapentyna - indukują cyt P450
60
Q

Ryfabutyna - zastosowanie

A

• leczenie prątków atypowych u pacjentów z AIDS

61
Q

Fidaksomycyna

A
  • hamuje polimerazę RNA
  • bakteriobójczy na C difficile
  • brak oporności krzyzowej
  • doustnie na rzekomobłoniaste zap jelita
  • NPŻ: dusznoś, obrzęk naczynioruchowy