Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Farmakologia wuzetki > 4.12 Kora nadnerczy > Flashcards

4.12 Kora nadnerczy Flashcards

1
Q

Warstwy kory nadnerczy i substancje w nich produkowane

A

Od wewnątrz:
• warstwa siatkowata (androgeny nadnerczowe)
• warstwa pasmowata (glikokortykosteroidy)
• warstwa kłębkowata (mineralokortykosteroidy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wspólny prekursor wszystkich hormonów nadnerczowych

A

• pregnenolon (powstaje z cholesterolu pod wpływem CYP11A1)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Androgeny produkowane w nadnerczach

A
  • DHEA
  • androstendion
  • testosteron
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Metabolity testosteronu

A
  • dihydrotestosteron
  • estradiol
  • androsteron (nieaktywny)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Dehydroepiandrosteron (DHEA)

A
  • androgen nadnerczowy, w wątrobie ulega konwersji do testosteronu
  • u kobiet jest odpowiedzialny za powstanie owłosienia łonowego
  • nie jest stosowany terapeutycznie, tylko jako suplement diety
  • w przypadku nowotworu prostaty użycie DHEA jest niebezpieczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wrodzony przerost kory nadnerczy

A
  • spowodowany niedoborem 21-hydroksylazy
  • ↓ kortyzolu i aldosteronu
  • ↑ androgenów nadnerczowych (DHEA)
  • u kobiet prowadzi do maskulinizacji już w życiu płodowym
  • skutek kliniczny: zaburzenia wodno-elektrolitowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Lokalizacja cytoplazmatycznego receptora mineralokortykosteroidowego (MR)

A
  • kanaliki nerkowe
  • nabłonek ślinianek
  • nabłonek jelita grubego
  • hipokamp
  • tkanka tłuszczowa brunatna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czynniki ograniczające lokalizację syntezy aldosteronu do komórek warstwy kłębkowatej kory nadnerczy

A
  • brak 17α-hydroksylazy/17,20-liazy steroidowej

* obecność syntazy aldosteronu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Genomowe efekty działania aldosteronu

A

• ↑ ekspresji ATP-azy Na/K w kanaliku dystalnym nerki:
∙ resorpcja Na
∙ utrata K i H⁺

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Niegenomowe efekty działania aldosteronu

A

• stymulacja remodelingu (włóknienia) serca po zawale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Fizjologiczna regulacja syntezy aldosteronu

A
  • oś RAA (angiotensyna II pobudza)

* stężenie K⁺ (hiperkaliemia pobudza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Antagoniści receptora MR - przedstawiciele

A
  • eplerenon

* spironolakton

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Eplerenon

A
  • selektywny antagonista receptora MR
  • stosowany w chorobach układu krążenia i w nadczynności kory nadnerczy
  • efekt uboczny: hiperkaliemia -> arytmie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Spironolakton

A
  • nieselektywny antagonista receptorów: MR, testosteronowych, progesteronowych
  • diuretyk z grupy leków oszczędzających potas
  • stosowany w chorobach układu krążenia i w nadczynności kory nadnerczy
  • efekty uboczne: ginekomastia, hiperkaliemia -> arytmie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Lek stosowany w przewlekłym niedoborze aldosteronu

A

• fludrokortyzon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Fludrokortyzon

A
  • fluorowana pochodna kortyzolu
  • lek stosowany w przewlekłym niedoborze aldosteronu
  • ma średnio silne własności glikokortykosteroidowe
  • ma bardzo silne własności mineralokortykosteroidowe
  • wykazuje działania niepożądane mineralokortykosteroidów i glikokortykosteroidów
  • należy go odstawiać stopniowo, by nie wywołać niewydolności nadnerczy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Działania niepożądane mineralokortykosteroidów

A
  • zaburzenia elektrolitowe (głównie hipokaliemia)
  • obrzęki
  • nadciśnienie tętnicze
  • niewydolność serca
18
Q

Endogenne glikokortykosteroidy - przedstawiciele

A
  • kortyzol

* kortykosteron

19
Q

GR - powinowactwo do kortykosteroidów

A
  • niewielkie powinowactwo do glikokortykosteroidów

* niewrażliwość na aldosteron

20
Q

MR - powinowactwo do kortykosteroidów

A
  • wysokie powinowactwo do glikokortykosteroidów

* wysokie powinowactwo do aldosteronu

21
Q

Mechanizm przedreceptorowego metabolizmu glikokortykosteroidów

A
  • 11β-HSD1 katalizuje przemianę kortyzon → kortyzol

* 11β-HSD2 katalizuje przemianę kortyzol → kortyzon

22
Q

11β-HSD1

A
  • enzym regenerujący kortyzol

* występuje w wielu tkankach, w największym stężeniu w wątrobie

23
Q

11β-HSD2

A
  • enzym unieczynniający kortyzol

* występuje w tkankach, na które działa aldosteron

24
Q

Kwas 18β-glicerytynowy

A
  • inhibitor obu izoform 11β-HSD

* nie opracowano jeszcze wybiórczych inhibitorów izoform 11β-HSD

25
Q

Potencjalne wskazania do zastosowania inhibitorów 11β-HSD1

A
  • otyłość
  • cukrzyca typu 2.
  • insulinooporność
26
Q

Potencjalne wskazania do zastosowania inhibitorów 11β-HSD2

A
  • przewlekłe stany zapalne
  • choroby autoimmunologiczne
  • nowotwory układu krwiotwórczego
27
Q

Przykłady klasycznego działania glikokortykosteroidów

A

• represja genu POMC - proopiomelnokortyny kodującego ACTH (długa pętla sprzężenia zwrotnego ujemnego)
• ↑ ekspresji aneksyny (lipokortyny) 1 → hamowanie PLA₂ → działanie przeciwzapalne
• transaktywacja:
∙ działanie na Stat-5 → ekspresja genów stymulowanych przez GH → stymulacja pourodzeniowego wzrostu i rozwoju organizmu
• transrepresja:
∙ działanie na AP-1, NF-κB, IRF-3 → spadek produkcji cytokin prozapalnych, molekuł adhezyjnych, iCOX, iNOS

28
Q

3 propozycje szybkiego, niegenomowego mechanizmu działania glikokortykosteroidów

A
  • nieswoiste oddziaływanie GKS z błoną komórkową
  • działanie na GR translokowany z cytozolu do błony komórkowej
  • działanie na inaczej przycięty, błonowy wariant GR
29
Q

Przykłady szybkiego, niegenomowego działania glikokortykosteroidów

A
  • szybki rozkurcz mięśni gładkich dróg oddechowych
  • szybkie zahamowanie wydzielania insuliny
  • szybka aktywacja eNOS
30
Q

Działanie glikokortykosteroidów

A
  • przeciwzapalne
  • przeciwuczuleniowe
  • immunosupresyjne
  • przeciwobrzękowe
  • diabetogenne (↑ glukoneogenezy i glikogenogenezy)
  • ↑ lipolizy
  • resztkowe mineralokortykoidowe
  • antagonistyczne do wit. D (↑ wydalania wapnia)
  • antyproliferacyjne
  • ↑ reaktywności naczyń i oskrzeli na katecholaminy
  • ↑ liczby płytek krwi
  • przejściowa leukocytoza → leukopenia
  • ↓ funkcji dokrewnej gonad
  • ↓ podatności na stres → euforia → psychoza
  • przeciwwymiotne
31
Q

Wskazania do stosowania glikokortykosteroidów

A
  • choroba Addisona
  • astma
  • kolagenozy, choroby autoimmunologiczne, choroby zapalne
  • alergie, wstrząs anafilaktyczny, reakcje alergiczne na leki
  • choroba posurowicza
  • po przeszczepach
  • zespół nefrotyczny
  • choroba Leśniowskiego-Crohna
  • nowotwory (białaczki, ziarnice)
  • choroby skóry (wyprysk, łuszczyca)
  • obrzęk mózgu
  • niekardiogenny obrzęk płuc (ARDS)
32
Q

Przeciwwskazania do stosowania glikokortykosteroidów

A
  • ostre choroby zakaźne
  • czynna forma gruźlicy (oprócz opon mózgowych i osierdzia)
  • stany pooperacyjne
  • choroba wrzodowa dwunastnicy
  • obrzęk śluzowaty
  • choroba Cushinga
  • cukrzyca
  • nadciśnienie tętnicze
  • jaskra
  • zaćma
  • osteoporoza
  • myasthenia gravis
  • psychozy
  • ciąża
33
Q

Działania niepożądane glikokortykosteroidów

A
  • jatrogenny zespół Cushinga
  • nadkażenia, nawroty zakażeń
  • zaostrzenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy
  • złe gojenie się ran
  • atrofia mięśni
  • rozstępy
  • osteoporoza
  • cukrzyca
  • obrzęki
  • nadciśnienie tętnicze, hipokaliemia
  • jaskra
  • zaćma
  • zakrzepica
  • nadciśnienie śródczaszkowe
  • zaburzenia psychiczne
  • niewydolność nadnerczy po nagłym odstawieniu
34
Q

Porównanie siły działania glikokortykosteroidów

A
  • (1) hydrokortyzon
  • (4) prednizon, prednizolon
  • (5) metyloprednizolon, triamcynolon
  • (20) deksametazon
  • (25) betametazon
35
Q

Inhibitory syntezy hormonów kory nadnerczy - przedstawiciele

A
  • aminoglutetymid
  • metyrapon
  • ketokonazol
  • trilostan
36
Q

Aminoglutetymid - charakterystyka

A
  • inhibitor CYP11A1 i aromatazy
  • hamuje syntezę wszystkich hormonów kory nadnerczy
  • hamuje powstawanie estrogenów z androstendionu i testosteronu
37
Q

Aminoglutetymid - zastosowanie

A
  • rak sutka z przerzutami
  • nowotwory kory nadnerczy
  • choroba Cushinga
38
Q

Metyrapon

A
  • inhibitor 11β-hydroksylazy
  • przesuwa syntezę hormonów kory nadnerczy w kierunku androgenów nadnerczowych
  • stosowany w chorobie Cushinga
39
Q

Ketokonazol

A
  • inhibitor 17,20-liazy steroidowej
  • hamuje syntezę androgenów nadnerczowych
  • stosowany pomocniczo w leczeniu nowotworów prostaty
  • może wywołać ginekomastię
40
Q

Trilostan

A
  • inhibitor dehydrogenazy 3β-hydroksysteroidowej
  • dawniej stosowany w chorobie Cushinga
  • obecnie wycofany z użycia

Farmakologia wuzetki (91 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions