4.10 Leki przeciwzakrzepowe Flashcards
Doustne antykoagulanty - przedstawiciele
- acenokumarol
- warfaryna
- fenprokumon
- tekarfaryna
Enzymy metabolizujące enancjomery warfaryny
- enancjomer S: CYP2C9
- enancjomer R: CYP1A2, CYP3A4
• S jest silniejszy, CYP2C9 modeluje aktywnośc warfaryny
Doustne antykoagulanty - mechanizm działania
• hamowanie reduktazy wit. K → hamowanie γ-karboksylacji reszt kwasu glutaminowego → hamowanie syntezy wątrobowej czynników II, VII, IX, X, białka C, białka S
Doustne antykoagulanty - zastosowanie
• żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
• profilaktyka zatorów tętniczych:
∙ u pacjentów z migotaniem przedsionków
∙ u pacjentów ze sztucznymi zastawkami serca
INR
- czas protrombinowy wyrażany jako znormalizowany współczynnik
- używany do monitorowania działania doustnych antykoagulantów
- prawidłowa wartość: 2 - 4
Cechy odróżniające warfarynę od acenokumarolu
- warfaryna szybciej osiąga maksymalne stężenie (1,5 h : 3 h)
- warfaryna ma 4 razy dłuższy okres półtrwania (40 h : 10 h)
- nowotwory, zapalenia, ch. nerek, tyreotoksykoza zmniejszaja wiązanie się acenokumarolu bardziej niż warfaryny -> wzrost frakcji wolnej, krwawienia
Tekarfaryna
- nowy doustny antykoagulant
- jest metabolizowany przez esterazy, nie cytochrom P450
- ma bardzo długi okres półtrwania
Leki nasilające działanie antykoagulantów
- cyprofloksacyna
- erytromycyna
- flukonazol
- izoniazyd
- kotrymoksazol
- metronidazol
- amiodaron
- diltiazem
- fenofibrat
- klofibrat
- propafenon
- propranolol
- fenylbutazon
- cytalopram
- entakapon
- sertralina
Leki osłabiające działanie antykoagulantów
- gryzeofulwina
- rybawiryna
- ryfampicyna
- cholestyramina
- barbiturany
- karbamazepina
- merkaptopuryna
Doustne antykoagulanty - działania niepożądane
- krwawienia (głównie z przewodu pokarmowego)
- martwica skóry
- reakcje uczuleniowe
- teratogenność
- priapizm
- zespół “purpurowych stóp”
Postępowanie w przypadku krwawienia po doustnych antykoagulantach
- przerwać stosowanie doustnego antykoagulantu
- podać dożylnie witaminę K
- w przypadku zagrożenia życia podać osocze świeżo mrożone
Heparyna - charakterystyka
- endogenny antykoagulant
- produkowana i gromadzona w ziarnistościach mastocytów
- kilka tysięcy razy zwiększa szybkość działania antytrombiny
- nie zużywa się w reakcji
Działanie kompleksu antytrombina-heparyna
- hamowanie aktywności: trombiny, Xa, IXa, XIa, XIIa
* hamowanie syntezy trombiny
APTT
- czas aktywowanej częściowej tromboplastyny
- używany do monitorowania działania heparyny
- prawidłowa wartość: 1,5 - 2,5
Heparyna - zastosowanie
- żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
- niestabilna choroba wieńcowa, ostre zespoły wieńcowe
- przezskórne interwencje wieńcowe
- sztuczne zastawki serca
- zator tętniczy
- udar mózgu
- podskórnie lub dożylnie - domięśniowo krwawienia!
Heparyna - działania niepożądane
- krwawienia (najczęściej w miejscu podania)
- małopłytkowość poheparynowa (HIT)
- osteoporoza
- martwica skóry
- reakcje alergiczne
- łysienie (odwracalne)
HIT typu I
- nieimmunologiczna HIT
- niewielkie zmniejszenie liczby płytek
- po 2-4 dniach stosowania heparyny
- nie ma klinicznych następstw
- nie wymaga odstawienia heparyny
HIT typu II
- immunologiczna HIT
- zmniejszenie liczby płytek o 50%
- po 4-10 dniach stosowania heparyny
- wiąże się ze znacznie zwiększonym ryzykiem zakrzepicy (!)
- wymaga odstawienia heparyny
Działanie heparyny niefrakcjonowanej na IIa i Xa
- hamuje aktywność Xa
* hamuje aktywność IIa