Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Farmakologia wuzetki > 2.13 Zaburzenia układu pozapiramidowego > Flashcards

2.13 Zaburzenia układu pozapiramidowego Flashcards

1
Q

Patogeneza choroby Parkinsona

A
  • oksydacja dopaminy → powstawanie toksycznych metabolitów
  • uszkodzenie neuronów dopaminergicznych szlaku “istota czarna - prążkowie”
  • względna przewaga neuronów cholinergicznych z prążkowia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Objawy choroby Parkinsona

A
  • hipokineza
  • maskowaty wyraz twarzy
  • drżenie spoczynkowe
  • sztywność mięśniowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Leczenie choroby Parkinsona - grupy leków

A
  • prekursory dopaminy
  • agoniści rec. dopaminowych
  • inhibitory metabolizmu lewodopy i dopaminy
  • leki cholinolityczne
  • inne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Prekursory dopaminy - przedstawiciele

A

• lewodopa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Dopamina - zastosowanie

A
  • nie jest stosowana w leczeniu

* powód: jest polarna - nie przenika do OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Lewodopa - zastosowanie

A
  • najskuteczniejszy lek w chorobie Parkinsona

* bezpośredni prekursor dopaminy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Lewodopa - mechanizm działania

A
  • wnika do OUN poprzez transporter dla aminokwasów obojętnych
  • posiłek bogatobiałkowy poprzez kompetycję zmniejsza wchłanianie lewodopy
  • w OUN dekarboksylaza aminokwasów aromatycznych metabolizuje lewodopę do dopaminy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Droga wejścia lewodopy do OUN

A

Transporter dla aminokwasów obojętnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Enzym katalizujący przemianę lewodopy w dopaminę

A

Dekarboksylaza aminokwasów aromatycznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Lewodopa - problemy

A
  • po kilku latach przyjmowania skuteczność wyraźnie spada
  • działania niepożądane na obwodzie
  • działania niepożądane w OUN
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Spadek skuteczności lewodopy - mechanizm

A

dawkowanie nie odzwierciedla fizjologicznego rytmu produkcji dopaminy →
→ down-regulacja postsynaptycznych rec. dopaminowych →
→ spadek intensywności sygnalizacji wewnątrzkomórkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Lewodopa - działania niepożądane na obwodzie

A
  • rozszerzenie naczyń → hipotonia ortostatyczna

* nudności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Lewodopa - ochrona przed działaniami niepożądanymi na obwodzie

A
  • podawanie karbidopy w połączeniu z lewodopą

* stosunek karbidopa:lewodopa 1:10

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Karbidopa - działanie

A
  • inhibitor dekarboksylazy aminokwasów aromatycznych
  • nie przechodzi przez barierę krew-mózg
  • chroni lewodopę przed metabolizmem na obwodzie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Lewodopa - działania niepożądane w OUN

A
  • ataki psychozy
  • zjawisko “on-off”
  • dyskinezy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Zjawisko “on-off”

A
  • naprzemienne okresy “on” (kontroli objawów) i “off” (powrotu objawów)
  • mechanizm: down-regulacja postsynaptycznych rec. dopaminowych
  • w okresie “on” pojawiają się dyskinezy (rytmiczne ruchy głowy i tułowia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jatrogenny parkinsonizm polekowy - przyczyna

A
  • podawanie leków przeciwpsychotycznych

* leki przeciwpsychotyczne to antagoniści rec. dopaminowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Agoniści rec. dopaminowych - przedstawiciele

A
  • bromokryptyna
  • pergolid
  • pramipeksol
  • ropinirol
  • pirybedyl
  • rotygotyna
  • apomorfina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Bromokryptyna

A
  • alkaloid sporyszu
  • antagonista D₁
  • agonista D₂
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Pergolid

A
  • alkaloid sporyszu

* agonista receptorów D₁ i D₂

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Pramipeksol

A
  • agonista rec. dopaminowych
  • działa słabiej na D₂ niż na D₃
  • podobne: ropinirol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Ropinirol

A
  • agonista rec. dopaminowych
  • działa słabiej na D₂ niż na D₃
  • podobne: pramipeksol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Pirybedyl

A
  • agonista rec. dopaminowych

* działa w równym stopniu na D₂ i D₃

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Rotygotyna

A
  • agonista rec. dopaminowych

* występuje w formie plastrów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Apomorfina

A
  • agonista rec. dopaminowych
  • występuje w formie iniekcji
  • szybko znosi silne objawy hipokinezy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Agoniści rec. dopaminowych - działania niepożądane

A 
• sedacja
• efekt propsychotyczny (halucynacje)
• działanie alkaloidów sporyszu:
∙ niedociśnienie
∙ nudności
∙ obrzęki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Działania niepożądane alkaloidów sporyszu

A
  • niedociśnienie
  • nudności
  • obrzęki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Agoniści rec. dopaminowych - zależność od karboksylazy

A
  • metabolizm tych leków jest niezależny od karboksylazy

* można podawać je w późnych stadiach choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Inhibitory metabolizmu lewodopy i dopaminy - grupy leków

A
  • inhibitory MAO-B

* inhibitory COMT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

MAO-B

A
  • monoaminooksydaza typu B

* rozkłada dopaminę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

COMT

A
  • katecholo-O-metylotransferaza

* rozkłada lewodopę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Inhibitory MAO-B - przedstawiciele

A
  • selegilina

* rasagilina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Selegilina

A
  • inhibitor MAO-B
  • podawana samodzielnie lub razem z lewodopą
  • jej metabolitem jest amfetamina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Amfetamina

A
  • jest metabolitem selegiliny

* wywołuje bezsenność i niepokój

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Inhibitory COMT - przedstawiciele

A
  • tolkapon

* entakapon

36
Q

Tolkapon

A
  • inhibitor COMT
  • działa w OUN i na obwodzie
  • hepatotoksyczny
37
Q

Entakapon

A
  • inhibitor COMT

* działa tylko na obwodzie

38
Q

Inhibitory COMT - działania niepożądane

A
  • nudności
  • biegunka
  • hepatotoksyczność (tolkapon)
39
Q

Inhibitory MAO i COMT - działanie

A
  • hamowanie rozkładu dopaminy → zwiększenie jej dostępności

* mogą być stosowane razem z karbidopą

40
Q

Leki cholinolityczne w chorobie Parkinsona - przedstawiciele

A
  • benzatropina
  • triheksyfenidyl
  • biperyden
41
Q

Leki cholinolityczne w chorobie Parkinsona - mechanizm

A
  • przechodzą przez barierę krew-mózg

* hamują receptory muskarynowe

42
Q

Leki cholinolityczne w chorobie Parkinsona - łagodzone objawy

A
  • głównie drżenie mięśniowe
  • sztywność mięśniowa
  • hipokineza
43
Q

Benzatropina

A
  • lek cholinolityczny
  • stosowany pomocniczo w chorobie Parkinsona
  • może być stosowany w parkinsonizmie polekowym
  • podobne: triheksyfenidyl, biperyden
44
Q

Triheksyfenidyl

A
  • lek cholinolityczny
  • stosowany pomocniczo w chorobie Parkinsona
  • może być stosowany w parkinsonizmie polekowym
  • podobne: benzatropina, biperyden
45
Q

Biperyden

A
  • lek cholinolityczny
  • stosowany pomocniczo w chorobie Parkinsona
  • może być stosowany w parkinsonizmie polekowym
  • podobne: benzatropina, triheksyfenidyl
46
Q

Amantadyna

A
  • lek przeciwwirusowy w grypie, ale jest używany w chorobie Parkinsona
  • dobrze tolerowany
  • mniej skuteczny niż lewodopa
47
Q

Amantadyna - działanie

A
  • nasila uwalnianie dopaminy
  • hamuje wychwyt presynaptyczny dopaminy
  • blokuje uwalnianie ACh za pośrednictwem receptorów NMDA
48
Q

Amantadyna - działania niepożądane

A
  • zaburzenia snu
  • pobudzenie psychomotoryczne
  • zatrzymanie moczu
  • sinica marmurkowata skóry
  • wydłużenie odstępu QT
49
Q

Amantadyna - skuteczność

A
  • środek dobrze tolerowany

* mniej skuteczny niż lewodopa

50
Q

IPXO66

A
  • preparat lewodopy o przedłużonym okresie aktywności
  • może być podawany 3x zamiast 5x dziennie
  • mniejsze wahania stężenia lewodopy → mniejsze dyskinezy
51
Q

Fipamezol

A
  • antagonista rec. α₂

* zmniejsza dyskinezy

52
Q

Preladenant

A
  • antagonista rec. adenozynowych A₂A
  • pobudza sygnalizację dopaminergiczną
  • wspomaga leczenie lewodopą
  • nieskuteczny, wycofany
53
Q

Kierunki terapii genowej choroby Parkinsona

A
  • neurturyna
  • dekarboksylaza kwasu glutaminowego
  • hydroksylaza tyrozyny
54
Q

Patogeneza choroby Huntingtona

A
  • nadmiar stymulacji dopaminergicznej w prążkowiu

* degeneracja neuronów GABA-ergicznych w prążkowiu

55
Q

Leki stosowane w chorobie Huntingtona - przedstawiciele

A
  • haloperydol
  • diazepam
  • tetrabenazyna
  • rezerpina
56
Q

Haloperydol

A

• lek stosowany w chorobie Huntingtona:
∙ przeciwdziałanie efektom dopaminy
∙ kontrola psychozy

57
Q

Diazepam

A

• lek stosowany w chorobie Huntingtona:

∙ stymulacja sygnalizacji GABA-ergicznej

58
Q

VMAT2

A

• vesicular monoamine transporter 2
(pęcherzykowy transporter monoamin typu 2)
• odpowiada za wydzielanie dopaminy z błony presynaptycznej

59
Q

Tetrabenazyna

A
  • lek stosowany w chorobie Huntingtona

* odwracalny inhibitor VMAT2

60
Q

Rezerpina

A
  • lek stosowany w chorobie Huntingtona

* nieodwracalny inhibitor VMAT2

61
Q

Inhibitory VMAT2 - działania niepożądane

A
  • depresja

* niedociśnienie

62
Q

Patogeneza stwardnienia zanikowego bocznego (ALS)

A

• zazwyczaj nieznana
• niekiedy mutacje:
∙ w genie dla dysmutazy ponadtlenkowej
∙ w genach dla białek wiążących się z DNA

63
Q

Leczenie stwardnienia zanikowego bocznego - przedstawiciele

A
  • ryluzol

* baklofen

64
Q

Ryluzol

A

• jedyny lek skuteczny w ALS:
∙ blokuje uwalnianie kwasu glutaminowego
∙ jest antagonistą postsynaptycznych receptorów NMDA
∙ jest antagonistą postsynaptycznych receptorów kainowych
∙ hamuje przewodnictwo w kanałach NaV

65
Q

Baklofen

A

• lek stosowany objawowo w ALS:
∙ agonista receptorów GABA B
∙ znosi bolesną spastyczność mięśni

66
Q

Joflupan

A
  • środek mający powinowactwo do presynaptycznych transporterów dopaminy
  • diagnostyka ch Parkinsona
67
Q

Rasagilina

A
  • inhibitor MAO0B
  • podawana samodzielnie lub razem z lewodopą
  • nie jest metabolizowana do amfy
68
Q

Walbenazyna

A
  • hamuje rec. VMAT2
  • zmniejsza uwalnianie dopaminy
  • redukuje nadwrażliwość
  • leczenie dyskinez późnych
69
Q

Pimawanseryna

A
  • odwrotny agonista 5-HT5a i 5-HT2c

* leczenie halucynacji i iluzji w Parkinsonie

70
Q

Leczenie rdzeniowego zaniku mieśni

A

• nusinersen

71
Q

Nusinersen

A
  • antysensowny oligonukleotyd
  • zmienia alternetywny splicing genu SMN2
  • leczenie rdzenowego zaniku mięśni
  • wstrzyknięcia dokanałowe co 4 msc
72
Q

Leczenie stwardnienia rozsianego

A
  • mitoksantron
  • triamcynolon
  • interferon beta-1a
  • interferon beta-1b
  • octan glatyrameru
  • natalizumab
  • fingolimod
  • teryflunomid
  • fumaran dimetylu
  • famprydyna
  • alemtuzumab
  • daklizumab
73
Q

Mitoksantron

A
  • chemioterapeutyk przeciwnowotworowy
  • leczenie postępującego stwardnienia rozsianego
  • kardiotoksyczny
74
Q

Traimcynolon

A
  • GKS

* leczenie stwardnienia rozsianego

75
Q

Interferon beta-1a, beta-1b

A
  • zmniejszają liczbę kom. zapalnych
  • zwiększają produkcję neuroprotekcyjnego nerwowego czynnika wzrostu (NGF)
  • leczenie stwardnienia rozsianego
  • działania niepożądane: grypopodobne, leukopenia, objawy skórne podobne do tocznia
76
Q

Octan glatyrameru

A
  • polimer z reszt aminokwasów spotykanych w zasadowym białku mieliny (MBP)
  • leczenie stwardnienia rozsianego
  • układ immunologiczny atakuje octan glatyrameru zamiast białek mieliny
  • działania niepożądane: rumień miejscowy, obj. grypopodobne, alergia
77
Q

Natalizumab

A
  • Ig p/molekule adhezyjnej, intergynie alfa4
  • stosowana w stwardnieniu rozsianym, ch Leśniowskiego-Crohna
  • hamuje przenikanie kom. zapalnych przez BBB
  • niepożądane: razem z innymi lekami powoduje wieloogniskową leukoencefalopatię, w monoterapii bezpieczny
78
Q

Fingolimod

A
  • moduluje rec. dla sfingozyno-1-fosforanu
  • sekwestruje limfocyty w węzłąch - nie mogą brać udziału w reakcji autoimmunologicznej
  • leczenie stwardnienia rozsianego
  • działanie niepoządane: krwotoczne ogniskowe zapalenie mózgu, obrzęk plamki
79
Q

Teryflunomid

A
  • aktywny metabolit leflunomidu
  • blokuje syntezę pirymidyn
  • hamuje proliferację lim T
  • hamuje czynnik transkrypcyjny NF-kB
  • leczenie stwardnienia rozsianego
  • działania niepożądane: hepatotoksyczność, wzrost CTK, leukopenia, zaburzenia żj
80
Q

Dimetylofumaran

A
  • aktywuje czynnik transkrypcyjny Nrf2
  • agonista rec. nikotynowych
  • leczenie stwardnienia rozsianego
  • działania niepoządane: ogniskowa leukoencefalopatia, alergie
81
Q

Famprydyna

A
  • bloker kanałów potasowych
  • wzmacnia potencjał czynnościowy w aksonach beaz osłonek
  • łagodzenie zaburzeń chodu w stwardnieniu rozsianym
  • działania niepozadne: UTI
82
Q

Alemtuzumab

A
  • Ig p/CD52 na dojrzałych limfocytach
  • leczenie stwardnienia rozsianego
  • działania niepożądane: podatność na infekcje
83
Q

Daklizumab

A
  • Ig p/CD25 na lim T
  • hamuje przyłączenie IL2
  • leczenie stwardnienia rozsianego
84
Q

Miorelaksanty

A
  • baklofen
  • tyzanidyna
  • diazepam
  • cyklobenzapryna
  • dantrolen
85
Q

Baklofen

A
  • agonsta rec. GABAb

* leczenie bolesnych skurczy mięśni

86
Q

Tyzanidyna

A
  • środek zwiotczający mieśnie szkieletowe działający ośrodkowo
  • działa na rdzeń kręgowy
  • zmniejsza nadmierne napięcie mięśniowe
  • leczenie skurczy mieśni związanych z kręgosłupem, nadmiernego napięcia mieśnie w stwardnieniu rosianym, przewlekłych chorobach rdzenia kręgowego, chorobach zwyrodnieniowych rdzenia kręgowego, mózgowym porażeniu dziecięcym, następstwach udaru

Farmakologia wuzetki (91 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions