2.12 Zaburzenia czynności elektrycznej OUN Flashcards

1
Q

Napady częściowe proste

A
  • bez utraty świadomości

* objawy ruchowe, czuciowe, autonomiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Napady częściowe złożone

A
  • zmiany świadomości
  • zmiany zachowania
  • wykonywanie powtarzających się czynności (automatyzmów)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Napady toniczno-kloniczne

A
  • utrata świadomości
  • tonus (kilka sekund, zwiększone napięcie mięśniowe)
  • klonus (kilka minut, skurcze mm. kończyn i tułowia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Napady toniczne

A
  • utrata świadomości

* zwiększone napięcie mięśniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Napady kloniczne

A
  • utrata świadomości

* skurcze mm. kończyn i tułowia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Napady atoniczne

A
  • utrata świadomości

* nagła utrata napięcia mięśniowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Napady miokloniczne

A
  • utrata świadomości

* rytmiczne skurcze wybranych grup mięśniowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Napady nieświadomości

A
  • utrata świadomości na kilkanaście sekund
  • obniżenie napięcia mięśniowego
  • skurcze kloniczne
  • automatyzmy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Stan padaczkowy

A
  • długie serie napadów toniczno-klonicznych

* może prowadzić do niewydolności oddechowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Mechanizmy działania leków przeciwpadaczkowych

A
  • ↓ dokomórkowego napływu kationów Na, Ca
  • ↓ transmisji glutaminergicznej
  • ↑ transmisji GABA-ergicznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Historycznie pierwsze leki przeciwpadaczkowe

A

bromki (koniec XIX w.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Pierwszy syntetyczny lek przeciwdrgawkowy

A
  • fenobarbital

* leczenie napadów toniczno-klonicznych oraz częściowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Inna nazwa fenytoiny

A

difenylohydantoina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Struktury chemiczne leków przeciwpadaczkowych przed 1965 r.

A
  • hydantoiny

* bursztyniany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Struktury chemiczne leków przeciwpadaczkowych między 1965 a 1990 r.

A
  • benzodiazepiny
  • iminostilben (karbamazepina)
  • rozgałęziony kwas karboksylowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Struktury chemiczne leków przeciwpadaczkowych po 1990 r.

A
  • fenylotriazyna (lamotrygina)
  • cykliczny analog GABA
  • monosacharyd z podstawową grupą sulfaminianową
  • pochodna kwasu nipekotynowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Rodzaje kanałów sodowych

A
  • sterowane ligandem

* sterowane potencjałem błonowym (napięciowo zależne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rodzaje kanałów wapniowych

A
  • sterowane ligandem

* sterowane potencjałem błonowym (napięciowo zależne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Rodzaje napięciowo zależnych kanałów wapniowych

A
  • L (long-lasting) - długotrwałe
  • N (neuronal) - neuronalne
  • P/Q (Purkinje) - w kom. Purkinjego w móżdżku)
  • R (residual) - resztkowe
  • T (transient) - przejściowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Które rodzaje napięciowo zależnych kanałów wapniowych występują w OUN?

A

Wszystkie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Leki przeciwpadaczkowe hamujące napływ kationów - przedstawiciele

A
  • etosuksymid
  • fenytoina, fosfenytoina
  • karbamazepina, okskarbazepina, eslikarbazepina
  • lamotrygina
  • zonisamid
  • lakozamid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Etosuksymid - zakres działania

A

• hamowanie kanałów wapniowych T we wzgórzu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Etosuksymid - wskazania

A
  • napady typu nieświadomości

* lek pierwszego rzutu, zwłaszcza u dzieci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Etosuksymid - działania niepożądane

A
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • senność
  • ataksja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Fenytoina - zakres działania

A
  • hamowanie napięciowo zależnych kanałów sodowych
  • przedłużanie czasu ich inaktywacji
  • stosowana w napadach częściowy i uogólnionych toniczno-klonicznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Fenytoina - działania niepożądane

A
• pogorszenie napadu nieświadomości
• nie powinna być stosowana u dzieci
• hirsutyzm
• przerost dziąseł
• zaburzony metabolizm folianów:
∙ niedokrwistość megaloblastyczna
∙ efekty teratogenne
• indukcja cytochromu P450
• zwiększony metabolizm wit. K → krwawienia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Fenytoina - interakcje

A
  • indukcja cytochromu P450 → spadek stężenia leków → utrudnienie politerapii
  • skomplikowany metabolizm → zalecane monitorowanie stężenia leku we krwi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Fosfenytoina

A
  • lepiej rozpuszczalna pochodna fenytoiny
  • może być podawana pozajelitowo
  • stabilniejsze stężenie leku we krwi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Karbamazepina - zakres działania

A

• hamowanie napięciowo zależnych kanałów sodowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Karbamazepina - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady wtórnie uogólnione

• może pogarszać przebieg napadów typu nieświadomości!

  • neuralgia n. trójdzielnego
  • choroba afektywna dwubiegunowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Karbamazepina - interakcje

A
  • indukcja enzymów mikrosomalnych → utrudnienie politerapii

* praktycznie nie ma wpływu na funkcje poznawcze, zachowanie itd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Okskarbazepina

A
  • hamuje napięciowo zależne kanały sodowe
  • prolek, przekształcany do monohydroksylowej pochodnej karbamazepiny
  • nie indukuje enzymów mikrosomalnych
  • może wywołać hiponatremię
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Lamotrygina - zakres działania

A
  • hamowanie napięciowo zależnych kanałów sodowych

* hamowanie kanałów wapniowych aktywowanych wysokim napięciem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Lamotrygina - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady uogólnione toniczno-kloniczne
  • napady uogólnione atoniczne
  • napady uogólnione typu nieświadomości

• zastosowanie jako lek dodatkowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Lamotrygina - działania niepożądane

A
  • ataksja
  • zaburzenia widzenia
  • wysypki → rumień → z. Stevensa-Johnsona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Lamotrygina - interakcje

A

• podawanie razem z karbamazepiną albo kwasem walproinowym → wzrost częstości występowania skutków ubocznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Zonisamid - zakres działania

A
  • hamowanie napięciowo zależnych kanałów sodowych

* hamowanie kanałów wapniowych T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Zonisamid - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady uogólnione toniczno-kloniczne

• zastosowanie jako lek dodatkowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Zonisamid - działania niepożądane

A
  • senność
  • ataksja
  • zawroty i bóle głowy
  • zaburzenia pamięci, splątanie
  • zaburzenia hematopoezy
  • kamica moczowa
  • wypryski skórne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Lakozamid - zakres działania

A
  • hamowanie napięciowo zależnych kanałów sodowych
  • nasilanie wolnej inaktywacji neuronów często pobudzanych
  • lek ten działa stosunkowo wybiórczo na ośrodki epileptogenne
  • działania niepożądane: zawroty głowy, nudności, depresja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Lakozamid - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady wtórnie uogólnione
  • neuropatia cukrzycowa
  • zastosowanie jako lek dodatkowy
42
Q

Leki przeciwpadaczkowe o działaniu mieszanym - przedstawiciele

A
  • kwas walproinowy
  • topiramat
  • felbamat
  • gabapentyna
  • pregabalina
  • lewetyracetam
  • briwaracetam
  • fenobarbital
  • prymidon
43
Q

Lek przeciwpadaczkowy o najszerszym zakresie działania

A

kwas walproinowy

44
Q

Leki przeciwpadaczkowe stosowane w chorobie dwubiegunowej

A
  • walpromid

* karbamazepina

45
Q

Leki przeciwpadaczkowe, których nie należy stosować w ciąży

A
  • fenytoina

* kwas walproinowy

46
Q

Leki przeciwpadaczkowe mogące wywołać zespół Stevensa-Johnsona

A
  • lamotrygina

* fenobarbital

47
Q

Leki przeciwpadaczkowe, których nie należy stosować w padaczkach typu nieświadomości

A
  • karbamazepina, okskarbazepina
  • fenytoina, fosfenytoina
  • fenobarbital
  • prymidon
  • tiagabina
48
Q

Kwas walproinowy - zakres działania

A
  • hamowanie kanałów wapniowych T
  • hamowanie napięciowo zależnych kanałów sodowych
  • hamowanie enzymów rozkładających GABA
  • stymulacja dekarboksylazy kwasu glutaminowego (↑GABA)
49
Q

Kwas walproinowy - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady uogólnione toniczno-kloniczne
  • napady uogólnione typu nieświadomości
  • napady złożone
50
Q

Kwas walproinowy - działania niepożądane

A
  • podrażnienie przewodu pokarmowego
  • wzmożony apetyt, wzrost masy ciała
  • ataksja, drżenia mięśniowe
  • hepatotoksyczność
51
Q

Kwas walproinowy - formy występowania

A
  • wolny kwas
  • sól sodowa
  • diwalproeks
  • walpromid
52
Q

Kwas walproinowy - przeciwwskazania

A
  • dzieci poniżej 2 roku życia
  • kobiety w ciąży (ryzyko rozszczepu kręgosłupa)

• w czasie stosowania leku należy monitorować enzymy wątrobowe

53
Q

Diwalproeks

A
  • mieszanina 1:1 kwasu walproinowego i jego soli
  • wolniej się wchłania
  • daje mniej działań niepożądanych
  • w mniejszym stopniu wpływa na OUN i przewód pokarmowy
54
Q

Walpromid

A
  • prolek uwalniający kwas walproinowy

* stosowany także w chorobie afektywnej dwubiegunowej

55
Q

Topiramat - zakres działania

A
  • hamowanie napięciowo zależnych kanałów sodowych
  • blokowanie receptorów AMPA i kainowych (↓Glu)
  • nasilanie aktywacji receptorów GABA A przez GABA
56
Q

Topiramat - wskazania

A
  • napady częściowe (samodzielny/dodatkowy)

* napady uogólnione toniczno-kloniczne (dodatkowy)

57
Q

Topiramat - działania niepożądane

A
• sedacja
• spowolnienie psychomotoryczne
• problemy z mową
• uczucie zmęczenia
• słaby inhibitor AW:
∙ kamica moczowa
∙ parestezje
58
Q

Felbamat - zakres działania

A
  • blokowanie miejsca wiążącego glicynę na receptorach NMDA (↓Glu)
  • hamowanie napięciowo zależnych kanałów sodowych
  • hamowanie kanałów wapniowych aktywowanych wysokim napięciem
  • wpływ na układ GABA-ergiczny
  • nie powoduje senności
59
Q

Felbamat - działania niepożądane

A
  • niedokrwistość aplastyczna → zgon
  • ostra niewydolność wątroby → zgon
  • fotowrażliwość, zmiany skórne
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • zawroty głowy, zaburzenia chodu
60
Q

Gabapentyna - zakres działania

A
  • analog GABA, nie działa na rec. GABA
  • wzrost uwalniania GABA w OUN
  • hamowanie kanałów wapniowych aktywowanych wysokim napięciem
61
Q

Gabapentyna - wskazania

A

• napady częściowe

  • obwodowa neuropatia cukrzycowa
  • profilaktyka migreny
62
Q

Gabapentyna - działania niepożądane

A
  • ataksja
  • drżenia mięśniowe
  • zawroty głowy
  • oczopląs
63
Q

Pregabalina - zakres działania

A
  • analog GABA, nie działa na rec. GABA
  • stymulacja dekarboksylazy kwasu glutaminowego (↑GABA)
  • hamowanie kanałów wapniowych aktywowanych wysokim napięciem
64
Q

Pregabalina - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady wtórnie uogólnione
  • stany lękowe
  • bóle neuropatyczne

• zastosowanie jako lek dodatkowy

65
Q

Pregabalina - działania niepożądane

A
  • zawroty głowy
  • zaburzenia widzenia
  • splątanie
  • ataksja
  • drżenia mięśniowe
66
Q

Lewetyracetam - zakres działania

A
  • wiąże się z glikoproteiną pęcherzyków synaptycznych SV2A
  • hamowanie powstawania potencjałów typu “burst firing”
  • hamowanie kanałów wapniowych aktywowanych wysokim napięciem
  • wpływ na układ GABA-ergiczny
67
Q

Lewetyracetam - wskazania

A
  • napady częściowe

* zastosowanie jako lek dodatkowy, zwłaszcza u dzieci

68
Q

Lewetyracetam - działania niepożądane

A
  • senność, uczucie zmęczenia
  • psychozy
  • zaburzenia hematologiczne
69
Q

Fenobarbital - zakres działania

A
  • wiązanie się z receptorem GABA A → wzrost napływu Cl⁻
  • hamowanie kanałów wapniowych aktywowanych wysokim napięciem
  • blokowanie receptorów AMPA i kainowych (↓Glu)
70
Q

Fenobarbital - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady uogólnione toniczno-kloniczne
  • bezsenność
  • sedacja przedoperacyjna

• jest to lek przeciwpadaczkowy drugiego rzutu

71
Q

Fenobarbital - działania niepożądane

A
  • nie w padaczkach z napadami nieświadomości
  • senność
  • ataksja
  • zawroty głowy
  • depresja
  • spadek libido
  • z. Stevensa-Johnsona
  • zaburzenia hematologiczne
72
Q

Prymidon

A
  • fenobarbital + PEMA (amid kwasu fenyloetylomalonowego)
  • PEMA hamuje napięciowo zależne kanały sodowe
  • charakterystyka zbliżona do fenobarbitalu
73
Q

Leki przeciwpadaczkowe działające na układ GABA-ergiczny - przedstawiciele

A
  • benzodiazepiny
  • tiagabina
  • wigabatryna
74
Q

Benzodiazepiny przeciwpadaczkowe - przedstawiciele

A
  • klonazepam
  • klorazepan dipotasowy (prolek → diazepam)
  • diazepam
  • lorazepam
  • midazolam
  • klobazam
75
Q

Benzodiazepiny przeciwpadaczkowe - zakres działania

A

• wiązanie się z receptorem GABA A → wzrost napływu Cl⁻

76
Q

Benzodiazepiny przeciwpadaczkowe - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady uogólnione toniczno-kloniczne

• zastosowanie w stanach ostrych

77
Q

Benzodiazepiny przeciwpadaczkowe - działania niepożądane

A
  • senność
  • depresja funkcjonowania OUN
  • arytmie, ↓CTK
  • uzależnienie
78
Q

Klonazepam - zakres działania

A
  • wiązanie się z receptorem GABA A → wzrost napływu Cl⁻

* hamowanie kanałów wapniowych T

79
Q

Klonazepam - wskazania

A
  • napady typu nieświadomości

* zastosowanie w przypadku oporności na inne leczenie

80
Q

Tiagabina - zakres działania

A
  • hamowanie wychwytu zwrotnego GABA

* nasilanie działania GABA na receptory postsynaptyczne

81
Q

Tiagabina - wskazania

A
  • napady częściowe
  • napady wtórnie uogólnione

• zastosowanie jako lek dodatkowy

82
Q

Tiagabina - działania niepożądane

A
  • zawroty głowy
  • senność, zmęczenie
  • drżenia
  • splątanie
  • zaburzenia pola widzenia
83
Q

Tiagabina - przeciwwskazania

A
  • napady typu nieświadomości

* dzieci poniżej 12 roku życia

84
Q

Wigabatryna - zakres działania

A
  • analog GABA, nie działa na rec. GABA

* nieodwracalne hamowanie transaminazy GABA → hamowanie rozkładu GABA

85
Q

Wigabatryna - wskazania

A
  • napady częściowe, oporne na leczenie (dodatkowy)

* napady zgięciowe u niemowląt = zespół Westa (samodzielny)

86
Q

Wigabatryna - działania niepożądane

A
  • senność
  • zaburzenia koncentracji
  • nieodwracalne ubytki pola widzenia
87
Q

Lek stosowany w zespole Westa u niemowląt

A

wigabatryna

88
Q

Leki przeciwpadaczkowe zmniejszające transmisję glutaminergiczną - przedstawiciele

A
  • topiramat
  • felbamat
  • fenobarbital
89
Q

Pierwszy rzut w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych

A
  • karbamazepina
  • fenytoina
  • kwas walproinowy
90
Q

Drugi rzut w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych

A
  • fenobarbital

* prymidon

91
Q

Dodatkowe leki w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych

A
  • lamotrygina

* topiramat

92
Q

Pierwszy rzut w napadach typu nieświadomości u dorosłych

A

• kwas walproinowy (także w każdym innym rodzaju napadu)

93
Q

Pierwszy rzut w napadach typu nieświadomości u dzieci

A

• etosuksymid

94
Q

Postępowanie w stanie padaczkowym

A
  • dożylnie: benzodiazepina (diazepam lub lorazepam)

* następnie: fosfenytoina lub fenobarbital

95
Q

Eslikarbazepina

A
  • hamuje napięciowo zależne kanały sodowe
  • prolek
  • podobna do oskarbazepiny, ale działa szybciej
96
Q

Briwaracetam

A
  • wiąże się z glikoproteiną pęcherzyków synaptycznych SV2A
  • hamowanie powstawania potencjałów typu “burst firing”
  • hamowanie kanałów wapniowych aktywowanych wysokim napięciem
  • wpływ na układ GABA-ergiczny
  • analog lewetyracetamu
  • napady pierwotnie częściowe
  • może powodować sennośc, psychozy, zawroty głowy, zmiany w zachowaniu
97
Q

Klobazam

A
  • benzodiazepina

* lek dodatkowy w padaczce lekoopornej i związanej z zesp. Lennoxa-Gastauta

98
Q

Perampanel

A
  • antagonista rec AMPA
  • dodatkowy w leczeniu napadów częściowych i toniczno-klonicznych
  • niepożądane: myśli samobójcze, teratogenność, uzależnienie
99
Q

Retygabina

A
  • otwiera napięciowo-zależne kanały K (KCNQ/Kv7)
  • leczenie napadów częścowych
  • powoduje niebieskie zabarwienie skóry
100
Q

Leki w napadach uogólnionuych mioklonicznych i atonicznych

A

• kwas walproinowy