4.1 Podwzgórze i przysadka Flashcards
Przebieg ultrakrótkiej pętli sprzężenia zwrotnego ujemnego
• podwzgórze → podwzgórze
Przebieg krótkiej pętli sprzężenia zwrotnego ujemnego
• przysadka → podwzgórze
Przebieg długiej pętli sprzężenia zwrotnego ujemnego
- narząd obwodowy → przysadka
* narząd obwodowy → podwzgórze
Hormony podwzgórza - przedstawiciele
- GHRH / GHIH
- PRH / PIH
- MSHRH / MSHIH
- TRH
- CRH
- GnRH
Pary podwzgórzowych hormonów uwalniających / hamujących
- GHRH / GHIH
- PRH / PIH
- MSHRH / MSHIH
Hormony podwzgórza bez hamujących odpowiedników - przedstawiciele
- TRH
- CRH
- GnRH
GHRH - pełna nazwa
• hormon uwalniający hormon wzrostu
GHIH - pełna nazwa
• hormon hamujący uwalnianie hormonu wzrostu
Inna nazwa hormonu hamującego uwalnianie hormonu wzrostu
• somatostatyna
PRH - pełna nazwa
• hormon uwalniający prolaktynę
PIH - pełna nazwa
• hormon hamujący uwalnianie prolaktyny
MSHRH - pełna nazwa
• hormon uwalniający hormon stymulujący melanocyty
MSHIH - pełna nazwa
• hormon hamujący uwalnianie hormonu stymulującego melanocyty
TRH - pełna nazwa
• hormon uwalniający tyreotropinę
CRH - pełna nazwa
• hormon uwalniający kortykotropinę
GnRH - pełna nazwa
• hormon uwalniający gonadotropinę
Cecha łącząca PIH i GnRH
• oba hormony powstają pod wpływem proteaz z tego samego prekursora
Czy hormony podwzgórza są swoiste wobec swojej osi?
Nie, działają też na inne osie.
Hormony produkowane w przysadce gruczołowej - przedstawiciele
- GH (hormon wzrostu)
- TSH (tyreotropina)
- PRL (prolaktyna)
- ACTH (kortykotropina)
- FSH (hormon folikulotropowy)
- LH (hormon luteotropowy)
- MSH (hormon stymulujący melanocyty)
Analogi GHRH - przedstawiciele
- sermorelina
* tesamorelina
Sermorelina - zastosowanie
- diagnostyka niedoboru GH
- podwzgórzowy niedobór GH
- kacheksja towarzysząca AIDS
↑GH po sermorelinie - diagnoza
• podwzgórzowy niedobór GH
brak ↑GH po sermorelinie - diagnoza
• przysadkowy niedobór GH
Tesamorelina - zastosowanie
• zapobieganie lipodystrofii w czasie stosowania PI w terapii AIDS
Substancja stymulująca uwalnianie GH niezależnie od osi GHRH/GHIH
• grelina
Analogi somatostatyny - przedstawiciele
- okt-reotyd
- lan-reotyd
- pazy-reotyd
- wap-reotyd
Przewaga analogów somatostatyny nad somatostatyną
- dłuższy okres półtrwania
* okres półtrwania somatostatyny to kilka minut
Receptory somatostatynowe obecne w zdrowej przysadce i gruczolaku
- SSTR-1
- SSTR-2
- SSTR-3
- SSTR-5
Receptory somatostatynowe obecne w nowotworze złośliwym przysadki
- SSTR-2
* SSTR-5
Analogi somatostatyny - zastosowanie
- gruczolak przysadki
- guzy lite przysadki
- nieoperacyjne guzy neuroendokrynne przewodu pokarmowego (↓ VIP)
- krwawienie z żylaków przełyku
Wskazania do farmakoterapii gruczolaka przysadki
- niepowodzenie leczenia chirurgicznego
- odmowa zgody na zabieg chirurgiczny
- przeciwwskazania do wykonania zabiegu chirurgicznego
- wznowa gruczolaka po operacji
Farmakoterapia gruczolaka przysadki - grupy leków
- analogi somatostatyny
- antagoniści receptora GH
- agoniści receptorów dopaminowych
Mechanizm działania oktreotydu i lanreotydu
• stymulacja receptora SSTR-2
Oktreotyd - wskazania
- akromegalia
- guzy neuroendokrynne
- krwawienie z żylaków przełyku
Oktreotyd - formy podawania
- co 8 godzin (podskórnie)
* raz w miesiącu (domięśniowo w formie mikrosfer LAR - long-acting release)
Lanreotyd - wskazania
- akromegalia
* guzy neuroendokrynne
Lanreotyd - formy podawania
- raz w tygodniu (domięśniowo)
* raz w miesiącu (podskórnie w formie autożelu - wodnego roztworu octanu leku)
Mechanizm działania pazyreotydu
• stymulacja receptorów SSTR-1, 2, 3, 5
Pazyreotyd - wskazania
- akromegalia oporna na leczenie
* guzy lite przysadki