1.7 Leki cholinolityczne

Question 1

Efekty działania parasympatykolityków

Answer 1

• ↓ wydzielania gruczołowego
• ↓ wydzielania soku żołądkowego
• tachykardia
• rozszerzenie źrenicy, cykloplegia (porażenie akomodacji)
• rozkurcz mięśniówki gładkiej
• działanie na OUN (atropina pobudzające, hioscyna hamujące z niepamięcią)

Question 2

Wskazania do stosowania parasympatykolityków

Answer 2

• kolki
• arytmie z bradykardią
• zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
• choroba lub zespół Parkinsona
• zatrucie inhibitorami AChE
• przed badaniem dna oka
• podczas znieczulenia ogólnego (wyłączenie odruchów n. błędnego, zmniejszenie wydzielania śluzu w drogach oddechowych)

Question 3

Przeciwwskazania do stosowania parasympatykolityków

Answer 3

• jaskra
• przerost prostaty
• niedrożność przewodu pokarmowego
• niedrożność dróg moczowych
• choroba niedokrwienna serca (względne przeciwwskazanie)

Question 4

Działania niepożądane parasympatykolityków

Answer 4

• zatrzymanie moczu
• zaparcia
• rozszerzenie źrenic, niewyraźne widzenie, światłowstręt
• wzrost ciśnienia śródgałkowego
• suchość w jamie ustnej, zmniejszenie wydzielania potu

Question 5

Atropina

Answer 5

• antagonista receptorów M
• należy do leków uwalniających bezpośrednio histaminę z mastocytów (morfina i tubokuraryna też)
• dobrze się wchłania po podaniu doustnym
• przechodzi przez barierę krew-mózg
• pobudza OUN
• zastosowanie:
∙ w zatruciach inhibitorami AChE
∙ w bradykardii
∙ w stanach skurczowych jelit i dróg moczowych
∙ przy zwiększonej perystaltyce jelit
∙ premedykacja anestezjologiczna

Question 6

Hioscyna (skopolamina)

Answer 6

• antagonista receptorów M
• podobna do atropiny, ale działa depresyjnie na OUN
• zastosowanie:
∙ jak atropina
∙ ponadto w chorobie lokomocyjnej

Question 7

Butylobromek hioscyny

Answer 7

• antagonista receptorów M
• w przeciwieństwie do hioscyny nie przechodzi przez barierę krew-mózg
• zastosowanie:
∙ w przypadku kolki
∙ w okulistyce do rozszerzenia źrenic, porażenia akomodacji

Question 8

Tropikamid

Answer 8

• antagonista receptorów M
• zastosowanie:
∙ w okulistyce do rozszerzenia źrenic, porażenia akomodacji

Question 9

Cyklopentolat

Answer 9

• antagonista receptorów M
• zastosowanie:
∙ w okulistyce do rozszerzenia źrenic, porażenia akomodacji
• działa dłużej niż tropikamid

Question 10

Ipratropium

Answer 10

• antagonista receptorów M
• w postaci inhalacji hamuje receptory M₃ w oskrzelach (rozszerzenie)
• niekiedy hamuje również receptory M₂ (paradoksalny bronchospazm)
• zastosowanie:
∙ POChP (działa silniej niż agoniści β₂)
∙ astma oskrzelowa (działa później niż agoniści β₂ i tylko na duże oskrzela)

Question 11

Tiotropium

Answer 11

• antagonista receptorów M
• długo hamuje receptory M₁ i M₃, a krótko M₂
• działa 10x silniej niż ipratropium
• zastosowanie:
∙ POChP (działa silniej niż agoniści β₂)
∙ astma oskrzelowa (działa później niż agoniści β₂ i tylko na duże oskrzela)

Question 12

Pirenzepina

Answer 12

• selektywny antagonista receptorów M₁
• zastosowanie:
∙ leczenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Question 13

Benzatropina

Answer 13

• antagonista receptorów M
• zastosowanie:
∙ choroba lub zespół Parkinsona

Question 14

Objawy zatrucia atropiną

Answer 14

• rozpalony jak piec
• ślepy jak nietoperz
• suchy jak pieprz
• czerwony jak burak
• niespokojny jak tygrys w klatce