1.11 Autakoidy aminowe

Question 1

Przerywanie i łagodzenie ataków migreny - leki

Answer 1

• tryptany
• alkaloidy sporyszu (ergotamina, dihydroergotamina)
• NLPZ
• leki przeciwwymiotne
• leki uspokajające

Question 2

Profilaktyka napadów migreny - leki

Answer 2

• antagoniści rec. 5-HT₂
• β-blokery bez wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej
• leki przeciwpadaczkowe
• antydepresanty
• blokery kanałów wapniowych

Question 3

Histamina

Answer 3

• działanie:
∙ rozkurcz i wzrost przepuszczalności naczyń
∙ skurcz mięśni gładkich (oprócz naczyń)
∙ pobudzenie serca
∙ ↑ wydzielania żołądkowego
∙ aktywacja receptorów bólowych
• używana do alergicznych testów skórnych

Question 4

Betahistydyna

Answer 4

• bloker receptora H₃ → pobudzenie uwalniania histaminy
• agonista postsynaptycznych rec. cholinergicznych
• zastosowanie:
∙ ułatwienie krążenia w błędniku (choroba Ménière’a)

Question 5

Stabilizatory błony komórkowej mastocytu - przedstawiciele

Answer 5

• ketotyfen
• azelastyna
• kromoglikan sodowy
• nedokromil

Question 6

Ketotyfen

Answer 6

• antyhistaminik
• stabilizator błony komórkowej mastocytu
• zastosowanie:
∙ zapobieganie napadom astmy oskrzelowej
∙ profilaktyka i leczenie alergicznego nieżytu nosa i spojówek
• podobny do azelastyny

Question 7

Azelastyna

Answer 7

• antyhistaminik
• stabilizator błony komórkowej mastocytu
• zastosowanie:
∙ zapobieganie napadom astmy oskrzelowej
∙ profilaktyka i leczenie alergicznego nieżytu nosa i spojówek
• podobna do ketotyfenu

Question 8

Kromony

Answer 8

• stabilizatory błony komórkowej mastocytu

* przedstawiciele: kromoglikan sodowy, nedokromil

Question 9

Antyhistaminiki I generacji - przedstawiciele

Answer 9

• antazolina
• difenhydramina
• dimenhydrynat
• hydroksyzyna
• klemastyna
• ketotyfen
• prometazyna

Question 10

Antyhistaminiki I generacji - działanie

Answer 10

• nieselektywne hamowanie ośrodkowych i obwodowych rec. H₁
• blokowanie rec. cholinergicznych, adrenergicznych, serotoninowych
• właściwości lipofilne → przenikają do OUN
• hamowanie wymiotów (dimenhydrynat)
• działanie uspokajające (hydroksyzyna)

Question 11

Antyhistaminiki I generacji - objawy niepożądane

Answer 11

• cholinolityczne:
∙ ↓CTK
∙ suchość w jamie ustnej
∙ trudności w oddawaniu moczu
∙ zaparcia
∙ zaburzenia widzenia, światłowstręt
• inne:
∙ osłabienie, senność
∙ spadek koncentracji
∙ nudności, wymioty

Question 12

Antyhistaminiki II generacji - przedstawiciele

Answer 12

• astemizol
• azelastyna
• cetyryzyna
• ebastyna
• feksofenadyna
• lewocetyryzyna
• lewokabastyna
• loratydyna
• mizolastyna

Question 13

Antyhistaminiki II generacji - działanie

Answer 13

• selektywne hamowanie obwodowych rec. H₁

* brak istotnych objawów niepożądanych

Question 14

Antyhistaminiki - wskazania

Answer 14

• pokrzywka
• alergiczny nieżyt nosa i spojówek
• obrzęk Quinckego
• alergie polekowe i po ukłuciach owadów
• świąd (hydroksyzyna)
• nudności i wymioty (dimenhydrynat, hydroksyzyna, prometazyna)
• działanie uspokajające i nasenne (difenhydramina, hydroksyzyna, prometazyna)

Question 15

agoniści rec. 5-HT₁A

Answer 15

• buspiron (anksjolityk bez działania nasennego)

Question 16

agoniści rec. 5-HT₁B/D

Answer 16

• tryptany (hamowanie ostrego napadu migreny)
• alkaloidy sporyszu: ergotamina, dihydroergotamina (profilaktyka i leczenie napadów migreny, są jednocześnie antagonistami rec. 5-HT₂)

Question 17

antagoniści rec. 5-HT₂

Answer 17

• pizotyfen
• cyproheptadyna
• metysergid
• iprazochrom
• alkaloidy sporyszu

Question 18

antagoniści rec. 5-HT₃

Answer 18

• setrony (bardzo silne leki przeciwwymiotne)

* metoklopramid (wzmaga motorykę przewodu pokarmowego, blokuje też rec. D₂)

Question 19

agoniści rec. 5-HT₄

Answer 19

• cyzapryd (wzmaga motorykę przewodu pokarmowego)