Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Farmakologia wuzetki > 3.4 Antybiotyki β-laktamowe > Flashcards

3.4 Antybiotyki β-laktamowe Flashcards

1
Q

Mechanizm działania antybiotyków β-laktamowych

A

Hamowanie syntezy peptydoglikanu na etapie transpeptydylacji dzięki wiązaniu się z PBP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

PBP

A
  • Penicillin-Binding Proteins
  • białka biorące udział w syntezie peptydoglikanu ściany komórkowej bakterii
  • antybiotyki β-laktamowe nieodwracalnie blokują centrum aktywne PBP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Fragment peptydoglikanu podobny do struktury β-laktamów

A
  • D-Ala - D-Ala
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Mechanizm inaktywacji antybiotyków β-laktamowych

A

Hydroliza czteroczłonowego pierścienia β-laktamowego przez β-laktamazy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Skutki działania antybiotyków β-laktamowych na bakterie Gram-dodatnie

A

• odwarstwienie grubej ściany od błony komórkowej → liza osmotyczna bakterii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Skutki działania antybiotyków β-laktamowych na bakterie Gram-ujemne

A
  • zahamowanie syntezy ściany komórkowej
  • aktywacja autolizyn
  • stymulacja powstawania holin → dziurawienie błony komórkowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Poryny

A
  • kanały w błonie zewnętrznej bakterii

* antybiotyki muszą przez nie przejść

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Holiny

A

• peptydy dziurawiące błonę komórkową bakterii
• skutki ich działania:
∙ zaburzenie gospodarki elektrolitowej
∙ wypływ hydrolaz mureiny w okolicę ściany komórkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wobec której grupy bakterii antybiotyki β-laktamowe wykazują z reguły większą aktywność?

A

Wobec bakterii Gram-dodatnich

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Antybiotyki β-laktamowe: bakteriobójcze czy bakteriostatyczne?

A
  • bakteriobójcze

* wyjątek: bakteriostatyczne działanie benzylopenicyliny na Enterococcus faecalis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Podział antybiotyków β-laktamowych

A
  • penicyliny
  • cefalosporyny
  • karbapenemy
  • monobaktamy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Podział penicylin

A
  • penicyliny naturalne
  • penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe
  • aminopenicyliny
  • karboksypenicyliny
  • ureidopenicyliny
  • połączenia penicylin z inhibitorami β-laktamaz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Penicyliny naturalne - przedstawiciele

A
  • benzylopenicylina (penicylina G)
  • benzylopenicylina prokainowa
  • benzylopenicylina benzatynowa
  • fenoksymetylopenicylina (penicylina V)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Benzylopenicylina

A

• penicylina naturalna
• podawana domięśniowo lub dożylnie
• wydalana przez nerki (probenecyd hamuje wydalanie)
• duże dawki podaje się dożylnie w zatruciu muchomorem sromotnikowym
• interakcja z aminoglikozydami:
∙ in vitro inaktywacja
∙ in vivo działanie synergistycznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Inna nazwa benzylopenicyliny

A

Penicylina G

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Benzylopenicylina prokainowa

A
  • penicylina naturalna
  • podawana domięśniowo 2x dziennie
  • omyłkowe podanie dożylne → zespół Hoigné
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Benzylopenicylina benzatynowa

A
  • penicylina naturalna

* podawana domięśniowo raz na 2-4 tygodnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Benzylopenicylina prokainowa, benzylopenicylina benzatynowa - zastosowanie

A
  • profilaktyka choroby reumatycznej u dzieci

* zakaz podawania ambulatoryjnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Fenoksymetylopenicylina

A
  • inaczej penicylina V
  • penicylina naturalna
  • podawana doustnie 2-4x dziennie
  • nie wchłania się całkowicie - działa dość słabo
  • zastosowanie: płonica, zakażenia górnych dróg oddechowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Penicyliny naturalne - spektrum

A
  • paciorkowce
  • Actinomyces sp.
  • Neisseria meningitidis
  • Treponema pallidum
  • Bacillus anthracis
  • Listeria monocytogenes
  • bakterie beztlenowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Penicyliny naturalne - zastosowanie

A
  • infekcje paciorkowcowe
  • promienica
  • infekcje meningokokowe
  • infekcje bakteriami beztlenowymi
  • wąglik
  • zatrucie muchomorem sromotnikiem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Penicyliny naturalne - działania niepożądane

A
  • reakcje uczuleniowe
  • niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość
  • drgawki (pobudzenie NMDA, hamowanie GABA A)
  • reakcja Jarischa-Herxheimera (w kile)
  • zespół Nicolau
  • zespół Hoigné
  • przeciążenie sodem, potasem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zalety penicylin naturalnych

A
  • niska toksyczność
  • możliwość stosowania u kobiet w ciąży
  • działanie bakteriobójcze
  • dobra penetracja do tkanek (zwłaszcza w czasie zapalenia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wady penicylin naturalnych

A
  • wrażliwość na rozkład przez β-laktamazy → wiele szczepów opornych
  • działanie zależne od czasu → konieczność częstego podawania
  • częste reakcje uczuleniowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe - przedstawiciele

A
  • metycylina
  • oksacylina
  • kloksacylina
  • flukloksacylina
  • dikloksacylina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Metycylina

A
  • penicylina półsyntetyczna
  • powodowała śródmiąższowe zapalenie nerek → wycofana
  • używana jedynie do oznaczania oporności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe - zastosowanie

A
  • infekcje gronkowcami wytwarzającymi β-laktamazy

* infekcje wrażliwymi paciorkowcami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe - działania niepożądane

A
  • reakcje alergiczne
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • po podaniu dożylnym: zapalenie żyły, eozynofilia, gorączka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Aminopenicyliny - przedstawiciele

A
  • amoksycylina

* ampicylina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Amoksycylina

A
  • aminopenicylina
  • podawana doustnie, domięśniowo, dożylnie
  • dobrze się wchłania, posiłek nie ma wpływu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Amoksycylina - zastosowanie

A
  • ostre zapalenie zatok
  • zapalenie ucha środkowego
  • paciorkowcowe zapalenie gardła
  • pozaszpitalne zapalenie płuc
  • zaostrzenie POChP
  • enterokokowe ZUM
  • eradykacja Helicobacter pylori
  • borelioza z Lyme
  • profilaktyka u pacjentów z asplenią
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Ampicylina

A
  • aminopenicylina
  • podawana doustnie, dożylnie
  • wchłania się gorzej od amoksycyliny, posiłek hamuje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Ampicylina - zastosowanie

A
  • dożylnie w zakażeniu Listeria monocytogenes, enterokokami

* niekiedy w durze brzusznym, salmonellozie (choć może spowodować bezobjawowe nosicielstwo)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Aminopenicyliny - spektrum

A
  • bakterie G(+)

* bakterie G(-) niewytwarzające β-laktamaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Aminopenicyliny - działania niepożądane

A
  • dysbakteriozy
  • reakcje uczuleniowe
  • osutka plamisto-grudkowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Ureidopenicyliny - przedstawiciele

A
  • mezlocylina
  • azlocylina
  • piperacylina
37
Q

Piperacylina

A
  • ureidopenicylina
  • podawana domięśniowo, dożylnie
  • używana w profilaktyce chirurgicznej, ginekologii i położnictwie
38
Q

Ureidopenicyliny - spektrum

A
  • bakterie G(+)
  • bakterie G(-)
  • oporne są chlamydie i mikoplazmy
39
Q

Ureidopenicyliny - zastosowanie

A
  • ciężkie zakażenia szpitalne

* profilaktyka w chirurgii, ginekologii, położnictwie

40
Q

Ureidopenicyliny - działania niepożądane

A
  • reakcje alergiczne
  • reakcje w miejscu podania
  • hipokaliemia
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • zaburzenia pracy nerek
  • zaburzenia OUN
  • zaburzenia hematologiczne
  • zespół Stevensa-Johnsona
41
Q

Karboksypenicyliny - przedstawiciele

A
  • karbenicylina

* tykarcylina

42
Q

Karboksypenicyliny - zastosowanie

A

• ciężkie zakażenia szpitalne

43
Q

Karboksypenicyliny - działania niepożądane

A
  • reakcje alergiczne
  • gorączka, eozynofilia, małopłytkowość, neutropenia
  • hipokaliemia, hipomagnezemia
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • zaburzenia OUN
44
Q

Inhibitory β-laktamaz - przedstawiciele

A
  • kwas klawulanowy
  • sulbaktam
  • tazobaktam

• nowe: awibaktam, relebaktam

45
Q

Inhibitory β-laktamaz - działanie

A
  • hamują β-laktamazy, rozszerzając spektrum działania penicylin
  • β-laktamazy klasy C (Pseudomonas, Serratia, Enterobacter, Citrobacter) są słabo hamowane
46
Q

Podstawowe połączenia penicylin z inhibitorami β-laktamaz

A
  • amoksycylina + kwas klawulanowy (Augmentin)
  • tykarcylina + kwas klawulanowy (Timentin)
  • ampicylina + sulbaktam (Unasyn)
  • piperacylina + tazobaktam (Tazobac)
47
Q

Augmentin

A 
• amoksycylina + kwas klawulanowy
• zastosowanie:
  - zakażenia górnych dróg oddechowych
  - pozaszpitalne zapalenie płuc
  - nawracające bakteryjne zapalenie gardła
  - ZUM (lek III rzutu)
48
Q

Timentin

A
  • tykarcylina + kwas klawulanowy

* dobrze zwalcza Enterobacteriaceae, Xanthomonas maltophilia, Bacteroides fragilis

49
Q

Unasyn

A
  • ampicylina + sulbaktam
  • podawany tylko dożylnie
  • stosowany w zakażeniach Acinetobacter
50
Q

Tazobac

A

• piperacylina + tazobaktam
• często podawany razem z aminoglikozydem
• chętnie podawany pacjentom z neutropenią
• zastosowanie:
∙ szpitalne zakażenia dróg oddechowych
∙ szpitalne ZUM
∙ szpitalne zakażenia wewnątrzbrzuszne

51
Q

Bakterie pierwotnie oporne na cefalosporyny

A
  • enterokoki

* Listeria monocytogenes

52
Q

I generacja cefalosporyn - przedstawiciele

A
  • cefazolina
  • cefadroksyl
  • cefradyna
  • cefapiryna
  • cefalotyna
  • cefaleksyna
53
Q

I generacja cefalosporyn - spektrum

A
  • gronkowce (oprócz MRSA)
  • paciorkowce
  • ziarenkowce beztlenowe (oprócz Bacteroides fragilis)
  • słabiej: bakterie G(-) (PEK - Proteus E coli Klebsiella)
54
Q

Cefazolina

A
  • cefalosporyna I generacji

* używana w profilaktyce chirurgicznej i zakażeniach S aureus

55
Q

Cefradyna, cefaleksyna, cefadroksyl

A
  • cefalosporyny I generacji

* używane w pozaszpitalnych zakażeniach GDO, zakażeniach tkanki podskórnej i ZUM

56
Q

Cefadroksyl

A
  • cefalosporyna I generacji
  • używana w pozaszpitalnych zakażeniach górnych dróg oddechowych, zakażeniach tkanki podskórnej i ZUM
  • najlepiej nadaje się do leczenia anginy paciorkowcowej
57
Q

II generacja cefalosporyn - przedstawiciele

A
  • cefamandol
  • cefmetazol
  • lorakarbef
  • cefoksytyna
  • cefotetan
  • cefuroksym
  • cefaklor
  • ceforanid
  • cefonicyd
  • cefprozyl
58
Q

II generacja cefalosporyn - spektrum

A

• jak I generacja, dodatkowo:
∙ oporne bakterie G(-) (HENS - H flu, Neisseria, Serratia)
∙ Bacteroides fragilis (cefamycyny)

59
Q

Cefalosporyny II generacji podawane doustnie

A
  • cefaklor
  • cefuroksym
  • cefprozyl
  • lorakarbef
60
Q

Cefaklor, cefprozyl

A
  • cefalosporyny II generacji

* używane w pozaszpitalnych zakażeniach górnych dróg oddechowych, ZUM

61
Q

Cefuroksym

A 
• cefalosporyna II generacji
• zastosowanie:
∙ ostre zapalenie ucha środkowego
∙ ostre zapalenie zatok
∙ pozaszpitalne zapalenie płuc
∙ zaostrzenie POChP
∙ ZUM wywołane przez oporne bakterie
∙ wczesne stadium boreliozy
62
Q

III generacja cefalosporyn - przedstawiciele

A
  • cefotaksym
  • cefoperazon
  • cefiksym
  • ceftriakson
  • ceftazydym
  • ceftybuten
  • ceftyzoksym
  • cefdynir
  • cefpodoksym
  • cefdytoren
  • moksolaktam
63
Q

III generacja cefalosporyn - spektrum

A

• jak II generacja, dodatkowo:

∙ trudne bakterie G(-)

64
Q

Cefalosporyny III generacji działające na Pseudomonas aeruginosa

A

Ceftazydym, cefoperazon (żyd na peronie)

65
Q

Ceftyzoksym, moksolaktam

A
  • cefalosporyny III generacji

* działają na Bacteroides fragilis

66
Q

Cefiksym, ceftybuten

A
  • cefalosporyny III generacji

* słabo działają na gronkowce i paciorkowce

67
Q

Cefotaksym, ceftriakson

A

• cefalosporyny III generacji
• zastosowanie:
∙ ciężkie pozaszpitalne i szpitalne zapalenia płuc
∙ zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
∙ rzeżączka (w większych skupiskach ludzkich)
∙ bakteryjne zapalenie wsierdzia
∙ posocznica pozaszpitalna
∙ profilaktyka posocznicy meningokokowej (zwłaszcza u kobiet w ciąży)
• ceftriakson uzyskuje duże stężenia w żółci

68
Q

Cefalosporyny III generacji podawane doustnie

A
  • cefiksym
  • ceftybuten
  • cefdynir
  • cefpodoksym
69
Q

IV generacja cefalosporyn - przedstawiciele

A
  • cefepim

* cefpirom

70
Q

IV generacja cefalosporyn - charakterystyka

A
  • bardzo szerokie spektrum (Pseudomonas, Enterobacter, S aureus, S pneumo, Neisseria, Haemophilus)
  • podawane dożylnie
  • dobrze penetrują do OUN
  • zarezerwowane do leczenia ciężkich zakażeń szpitalnych wrażliwymi bakteriami
71
Q

V generacja cefalosporyn - przedstawiciele

A
  • ceftobiprol

* ceftarolina

72
Q

V generacja cefalosporyn - charakterystyka

A
  • najszersze spektrum (również MRSA i oporne enterokoki)
  • podawane dożylnie
  • dobrze penetrują do OUN
  • zarezerwowane do leczenia ciężkich zakażeń szpitalnych wrażliwymi bakteriami
73
Q

Ceftobiprol

A
  • cefalosporyna V generacji

* działa na bakterie G(-) jak IV generacja

74
Q

Ceftarolina

A
  • cefalosporyna V generacji

* działa na bakterie G(-) słabiej niż IV generacja

75
Q

Cefalosporyny - działania niepożądane

A
  • reakcja disulfiramowa
  • hipoprotrombinemia
  • reakcje alergiczne (u 2-10% osób uczulonych na penicyliny)
  • podrażnienie i ból w miejscu wstrzyknięcia
  • nefrotoksyczność
  • dysbakteriozy
76
Q

Karbapenemy - przedstawiciele

A
  • imi-penem
  • mero-penem
  • erta-penem
  • faro-penem
  • dory-penem
77
Q

Karbapenemy - charakterystyka

A
  • bardzo oporne na rozkład przez β-laktamazy
  • bardzo szerokie spektrum: bakterie G(+) i G(-) i beztlenowe
  • dobrze penetrują do tkanek, w tym OUN
  • wydalane przez nerki
78
Q

Karbapenemy - zastosowanie

A

• leki II i III rzutu w ciężkich zakażeniach szpitalnych
∙ imipenem podaje się z cylastatyną
∙ ertapenem podaje się z lidokainą

79
Q

Karbapenemy - działania niepożądane

A
  • reakcje alergiczne, wysypka
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe!
  • reakcje miejscowe
  • drgawki po imipenemie
  • bolesne wstrzynięcie ertapenemu - podawany z lidokainą
80
Q

Monobaktamy - przedstawiciele

A

• aztreonam

81
Q

Aztreonam

A
  • jedyny przedstawiciel monobaktamów
  • odporny na beta-laktamazy
  • działa jedynie na tlenowe G(-)
  • podawany dożylnie, domięśniowo
  • wziewnie w mukowiscydozie
  • częsty składnik leczenia skojarzonego
82
Q

Aztreonam - działania niepożądane

A
  • ↑ AspAT, AlAT
  • eozynofilia
  • wysypka
  • nudności, wymioty
  • małopłytkowość, leukopenia, zaburzenia krzepnięcia

• pacjenci uczuleni na penicyliny nie wykazują alergii

83
Q

Z jakiego grzyba wyizolowano cefalosporyny?

A

Cephalosporium acremonium

84
Q

Cefamycyny - charakterystyka i przedstawiciele

A

• większa aktywność wobec bak beztlenowych

  • Cefoksytyna
  • Cefmetazol
  • Cefotetan
85
Q

Enzymy bakterii rozkładające cefalosporyny

A
  • ESBL
  • KPC
  • cefalosporynaza Ampc
  • metalo-beta-laktamazy
86
Q

Połączenia cefalosporyn z inhibitorami beta-laktamaz

A
  • Zerbaxa - ceftolozan + tazobaktam (gen 5)
  • Avycaz - ceftazydym + awibaktam (gen 3)
  • ceftarolina + awibaktam (gen 5, w trakcie badań)
87
Q

Imipenem - charakterystyka

A
  • karbapenem
  • podawany z cylastatyną
  • często NPŻ
  • drgawki u chorych z niewydolnością nerek
88
Q

Ertapenem - charakterystyka

A
  • karbapenem

* bolesnę wstrzyknięcie - podawany z lidokainą

89
Q

Prepart łączony z aztreonamem

A

• azteronam + awibaktam - badania kliniczne

Farmakologia wuzetki (91 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions