Transmission of infections, the portals of entry of pathogenic microbes

Question 1

Sự lây truyền nhiễm trùng, con đường xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh

Tổng quan/ Overview

Answer 1

Hiểu biết về cơ chế lây truyền của vi khuẩn và các tác nhân gây nhiễm trùng khác rất quan trọng trong y tế cộng đồng,

vì ngăn chặn chuỗi lây truyền (chain of transmission) là một biện pháp hiệu quả để phòng chống bệnh truyền nhiễm.

Fomites là các vật dụng vô tri (ví dụ: khăn tắm, quần áo) có thể trở thành nguồn chứa vi sinh vật gây bệnh và truyền nhiễm.

Question 2

Các đường lây truyền

Liệt kê

Answer 2

1) Lây truyền từ người sang người (Human-to-human transmission)

-Tiếp xúc trực tiếp (Direct contact)
- Không tiếp xúc trực tiếp (No direct contact)
- Lây truyền qua nhau thai (Transplacental transmission)
- Lây truyền qua đường máu (Bloodborne transmission)

2) Lây truyền từ môi trường sang người (Nonhuman-to-human transmission)

• Nguồn đất (Soil source)
• Nguồn nước (Water source)
• Nguồn động vật (Animal source)

3) Lây truyền qua vật dụng trung gian (Fomite source)

Question 3

Tiếp xúc trực tiếp (Direct contact)

Answer 3

Ví dụ: Lậu (N. gonorrhoeae)

Cơ chế: Lây qua quan hệ tình dục hoặc qua đường sinh sản khi sinh

Question 4

Không tiếp xúc trực tiếp (No direct contact)

Answer 4

Ví dụ: Lỵ trực khuẩn (S. dysenteriae, EHEC)

Cơ chế: Lây qua phân-miệng (Fecal-oral transmission)

Vi khuẩn bài tiết qua phân, nhiễm vào thực phẩm hoặc nước, sau đó được ăn/uống vào cơ thể

Question 5

Lây truyền qua nhau thai (Transplacental transmission)

Answer 5

Ví dụ: Giang mai bẩm sinh (T. pallidum)

Cơ chế: Vi khuẩn vượt qua nhau thai và gây nhiễm trùng thai nhi

Question 6

Lây truyền qua đường máu (Bloodborne transmission)

Answer 6

Ví dụ: Giang mai (T. pallidum)

Cơ chế:
Truyền máu hoặc tiêm chích ma túy có thể truyền vi khuẩn và virus

Sàng lọc máu trước khi truyền giúp giảm nguy cơ này đáng kể

Question 7

Nguồn đất (Soil source)

Answer 7

Ví dụ: Uốn ván (C. tetani)

Cơ chế: Bào tử vi khuẩn trong đất xâm nhập vào vết thương hở trên da

Question 8

Nguồn nước (Water source)

Answer 8

Ví dụ: Bệnh Legionnaires (L. pneumophila)

Cơ chế: Vi khuẩn trong hạt nước (aerosol) xâm nhập vào phổi

Question 9

Nguồn động vật (Animal source)

Answer 9

1. Lây trực tiếp (Direct transmission):

Ví dụ: Sốt vết cào mèo (B. henselae)
Cơ chế: Vi khuẩn từ mèo vào máu qua vết cào

2. Lây qua côn trùng đốt (Via insect vector):

Ví dụ: Bệnh Lyme (B. burgdorferi)
Cơ chế: Vi khuẩn xâm nhập vào máu qua vết cắn của ve (tick bite)

3. Lây qua thực phẩm có nguồn gốc động vật (Via animal excretia):

Ví dụ: Hội chứng tiêu chảy xuất huyết (EHEC O157:H7)
Cơ chế: Vi khuẩn từ bò lây sang người khi ăn thịt bò chưa nấu chín (hamburger sống)

Question 10

Nguồn động vật (Animal source)

Lây trực tiếp (Direct transmission)

Answer 10

Ví dụ: Sốt vết cào mèo (B. henselae)

Cơ chế: Vi khuẩn từ mèo vào máu qua vết cào

Question 11

Nguồn động vật (Animal source)

Lây qua côn trùng đốt (Via insect vector)

Answer 11

Ví dụ: Bệnh Lyme (B. burgdorferi)

Cơ chế: Vi khuẩn xâm nhập vào máu qua vết cắn của ve (tick bite)

Question 12

Nguồn động vật (Animal source)

Lây qua thực phẩm có nguồn gốc động vật (Via animal excretia)

Answer 12

Ví dụ: Hội chứng tiêu chảy xuất huyết (EHEC O157:H7)

Cơ chế: Vi khuẩn từ bò lây sang người khi ăn thịt bò chưa nấu chín (hamburger sống)

Question 13

Lây truyền qua vật dụng trung gian (Fomite source)

Answer 13

Ví dụ: Nhiễm trùng tụ cầu (Staphylococcal skin infection)

Cơ chế: Vi khuẩn từ bề mặt vật dụng (ví dụ: khăn tắm) bám vào da và gây nhiễm trùng

Question 14

Cửa ngõ xâm nhập của một số mầm bệnh phổ biến (Portals of entry of some common pathogens)

Liệt kê

Answer 14

Có bốn con đường xâm nhập quan trọng của mầm bệnh:

Đường hô hấp (Respiratory tract)
Đường tiêu hóa (Gastrointestinal tract)
Đường sinh dục (Genital tract)
Da (Skin)

Question 15

Đường hô hấp (Respiratory tract)

Answer 15

Streptococcus pneumoniae → Viêm phổi (pneumonia)

Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae → Viêm màng não (meningitis)

Virus cúm (Influenza virus) → Cúm (influenza)

Question 16

Đường tiêu hóa (Gastrointestinal tract)

Answer 16

Shigella dysenteriae → Kiết lỵ (dysentery)
Norovirus → Viêm dạ dày ruột (gastroenteritis)
Trichinella spiralis → Bệnh giun xoắn (trichinosis)

Question 17

Đường sinh dục (Genital tract)

Answer 17

Neisseria gonorrhoeae → Bệnh lậu (gonorrhea)

Chlamydia trachomatis → Viêm niệu đạo (urethritis)

Virus papilloma ở người (Human papillomavirus - HPV) → Mụn cóc sinh dục (genital warts)

Question 18

Da (Skin)

Answer 18

Clostridium tetani → Uốn ván (tetanus)
Virus dại (Rabies virus) → Bệnh dại (rabies)
Plasmodium vivax → Sốt rét (malaria)