Parvoviridae, Poxviridae Flashcards
Parvovirus B19
- Gây bệnh gì
Parvovirus B19 gây ban đỏ nhiễm trùng (erythema infectiosum), còn gọi là hội chứng má tát (slapped cheek syndrome, fifth disease),
suy tủy xương (aplastic anemia - đặc biệt ở bệnh nhân thiếu máu hồng cầu hình liềm),
nhiễm trùng thai nhi và phù thai (hydrops fetalis).
Parvovirus B19
Cấu trúc
Parvovirus B19 là một virus nhỏ (22 nm), không có vỏ bọc (non-enveloped),
mang bộ gen DNA sợi đơn (single-stranded DNA genome), có thể là chuỗi âm (negative-strand),
và có cấu trúc đối xứng khối (icosahedral nucleocapsid).
Cơ chế nhân lên của Parvovirus B19
Sau khi bám vào thụ thể tế bào chủ, virus xâm nhập vào nhân, nơi quá trình nhân lên xảy ra.
Quá trình phiên mã và sao chép:
- DNA của virus được sao chép để tạo ra các genome mới cho virus con.
- RNA được tổng hợp bởi RNA polymerase của tế bào chủ từ DNA sợi đơn.
-Sau đó, virus được lắp ráp trong nhân và được giải phóng.
Virus B19 lây truyền thế nào
Virus B19 chủ yếu lây truyền qua đường hô hấp (respiratory route),
nhưng cũng có thể lây truyền qua đường nhau thai (transplacental) và truyền máu (blood transfusion).
Parvovirus B19
Vật chủ
Con người là vật chủ tự nhiên duy nhất của virus này.
Parvovirus B19
Tác động trong cơ thể
Virus có ái tính đặc biệt với các tế bào tiền thân của hồng cầu trong tủy xương và tế bào nội mô mạch máu.
Gây tác động tế bào trực tiếp (direct cytopathic effect) lên các tế bào nhiễm virus, dẫn đến hình thành phức hợp miễn dịch (immune complex),
gây ra các triệu chứng ban đỏ đặc trưng trên da (erythema) ở một số bệnh nhân.
Bệnh ban đỏ nhiễm trùng (erythema infectiosum, slapped cheek syndrome, fifth disease)
- Định nghĩa
- Sx
Bệnh ban đỏ nhiễm trùng (erythema infectiosum, slapped cheek syndrome, fifth disease) là một bệnh nhẹ, chủ yếu xảy ra ở trẻ em.
Đặc trưng bởi ban đỏ sáng trên má (slapped cheek), sau đó lan ra thân và tứ chi.
Có thể kèm theo các triệu chứng nhẹ như sốt nhẹ, chảy nước mũi, đau họng.
Bệnh thường tự khỏi trong vòng 1-2 tuần.
Parvovirus B19
Cơn thiếu máu cấp (aplastic crisis)
Virus có thể gây cơn thiếu máu cấp (aplastic crisis), thường gặp ở những bệnh nhân có bệnh lý mạn tính như thiếu máu hồng cầu hình liềm (sickle cell anemia),
thalassemia và suy giảm miễn dịch (spherocytosis).
Parvovirus B19
Phụ nữ mang thai
Nếu phụ nữ mang thai nhiễm virus B19 trong tam cá nguyệt đầu hoặc thứ hai, nguy cơ cao gây tổn thương thai nhi.
Nhiễm virus trong ba tháng đầu có thể dẫn đến thai chết lưu.
Nhiễm virus trong ba tháng giữa có thể gây phù thai (hydrops fetalis) do suy tim thai nhi.
Parvovirus B19
Gây gì ở người lớn
Parvovirus B19 có thể gây viêm khớp ở người lớn, đặc biệt là phụ nữ, với biểu hiện viêm khớp tương tự viêm khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis).
Parvovirus B19
Còn gây các bệnh gì khác về máu
Nhiễm virus B19 mạn tính có thể gây thiếu máu dai dẳng (chronic anemia), giảm bạch cầu (leukopenia) hoặc giảm tiểu cầu (thrombocytopenia) ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch.
Parvovirus B19
Dx
Chẩn đoán bằng xét nghiệm miễn dịch (serologic tests) hoặc PCR.
Parvovirus B19
Tx
Không có phương pháp điều trị đặc hiệu hoặc vắc-xin phòng bệnh.
Bệnh đậu mùa (Smallpox virus - Variola virus)
- Tổng quan
- Cấu trúc
- Virus đậu mùa (smallpox virus), còn gọi là virus variola, là tác nhân gây bệnh đậu mùa - bệnh ở người duy nhất đã được loại trừ hoàn toàn khỏi Trái Đất.
- Poxvirus là virus có vỏ bọc, mang DNA sợi đôi dạng thẳng (linear double-stranded DNA),
có hình dạng gạch (brick-shaped particles),
màng ngoài kép (double membrane) và vỏ lipoprotein.
Bệnh đậu mùa (Smallpox virus - Variola virus)
Sau khi xâm nhập vào tế bào
Sau khi virus xâm nhập vào tế bào và cởi vỏ (uncoating), RNA polymerase phụ thuộc DNA của virus (virion DNA-dependent RNA polymerase) sẽ tổng hợp mRNA sớm.
DNA virus sau đó được nhân đôi, tiếp theo là quá trình phiên mã các gen muộn để tạo ra các virus con.
Các virus con được lắp ráp trong tế bào chất và có được vỏ bọc bằng cách nảy chồi qua màng tế bào khi chúng được giải phóng ra khỏi tế bào.
Virus nhân lên trong đường hô hấp trên và các hạch bạch huyết lân cận, sau đó xâm nhập vào máu (virus huyết - viremia) và lan khắp cơ thể.
Bệnh đậu mùa (Smallpox virus - Variola virus)
- Cơ quan bị nhiễm
- Thời gian ủ bệnh
Các cơ quan nội tạng bị nhiễm, sau đó virus tái xâm nhập vào máu và lan đến da.
Thời gian ủ bệnh: 7-14 ngày, sau đó xuất hiện các triệu chứng tiền triệu cấp tính như sốt.
Tiếp theo là phát ban, ban nặng hơn ở mặt và tứ chi so với thân mình.
Ban tiến triển qua các giai đoạn:
- Dát (macules),
- Sẩn (papules),
- Mụn nước (vesicles),
- Mụn mủ (pustules),
- Đóng vảy (crusts) trong vòng 2-3 tuần.
Kể tên các giai đoạn của Bệnh đậu mùa (Smallpox virus - Variola virus)
Ban tiến triển qua các giai đoạn:
- Dát (macules),
- Sẩn (papules),
- Mụn nước (vesicles),
- Mụn mủ (pustules),
- Đóng vảy (crusts) trong vòng 2-3 tuần.
Kể tên các giai đoạn của Bệnh đậu mùa (Smallpox virus - Variola virus)
Vaccines
Bệnh đậu mùa đã được loại trừ hoàn toàn trên toàn cầu nhờ vào vắc-xin đậu mùa, vắc-xin này chứa virus vaccinia sống, giảm độc lực (live, attenuated vaccinia virus).
Virus vaccinia có liên quan đến virus đậu mùa nhưng ít có khả năng gây bệnh nghiêm trọng.
Virus Molluscum Contagiosum
- Tổng quan
- Tổn thương nhìn thế nào
Virus Molluscum contagiosum (MCV) thuộc họ Poxviridae nhưng có tính đặc hiệu cao với con người.
Tổn thương do MCV là các sẩn nhỏ (2-5 mm), màu thịt hoặc hồng nhạt trên da, có lõm trung tâm, không gây đau và không chứa mủ.
Virus Molluscum Contagiosum
Có cấu trúc đặc trưng gì
Các tế bào tổn thương có thể chứa thể vùi nội bào đặc trưng (molluscum inclusion bodies).
Virus Molluscum Contagiosum
- Lây nhiễm thế nào
- Thường ảnh hưởng ai
MCV chủ yếu lây qua tiếp xúc trực tiếp, bao gồm quan hệ tình dục.
Bệnh phổ biến ở trẻ em và người suy giảm miễn dịch.
Virus Molluscum Contagiosum
Dx
Chẩn đoán thường dựa vào lâm sàng, điều trị bao gồm nạo tổn thương bằng dụng cụ hoặc sử dụng dung dịch đông lạnh.
Virus Molluscum Contagiosum
Tx
Thông thường, bệnh tự khỏi mà không cần điều trị.
