Hymenolepis nana, Diphyllobotrium latum

Question 1

Diphyllobothrium latum
- Còn được gọi là gì
- Bị nhiễm do sao

Answer 1

• Diphyllobothrium latum = Sán dây (Cestodes)
• Diphyllobothrium latum (sán dây cá) gây bệnh diphyllobothriasis
• Người bị nhiễm khi ăn cá sống hoặc chưa nấu chín chứa ấu trùng plerocercoid (hay còn gọi là sparganum)
• Trong ruột non, ấu trùng bám vào thành ruột và phát triển thành sán trưởng thành

Question 2

Diphyllobothrium latum

Chu kì sinh học (life cycle)

Answer 2

1. Sán trưởng thành đẻ trứng qua lỗ sinh dục, trứng theo phân ra ngoài môi trường

• Trứng phải rơi vào nước ngọt để tiếp tục phát triển

2. Trong nước, trứng nở thành ấu trùng (coracidium) và bị giáp xác nhỏ ăn vào (vật chủ trung gian thứ nhất)
3. Trong giáp xác, ấu trùng phát triển thành procercoid
4. Cá nước ngọt ăn phải giáp xác, ấu trùng procercoid phát triển thành plerocercoid trong cơ cá (vật chủ trung gian thứ hai)
5. Người bị nhiễm khi ăn cá sống hoặc chưa nấu chín chứa plerocercoid

Question 3

Diphyllobothrium latum

Sx

Answer 3

• Nhiễm D. latum ít gây tổn thương ở ruột, phần lớn bệnh nhân không có triệu chứng
• Có thể gây khó chịu ở bụng hoặc tiêu chảy nhẹ
• Một số bệnh nhân có thể bị thiếu máu hồng cầu to (megaloblastic anemia) do thiếu vitamin B12
• Do sán hấp thu vitamin B12 trong ruột non
• Bệnh phổ biến ở vùng có thói quen ăn cá sống, như Scandinavia, miền Bắc Nga, Nhật Bản, v.v.

Question 4

Diphyllobothrium latum

Dx

Answer 4

Chẩn đoán dựa vào việc tìm thấy trứng sán đặc trưng trong phân

Trứng có hình bầu dục, màu vàng nâu, với một nắp (operculum) ở một đầu

Question 5

Diphyllobothrium latum

Tx

Answer 5

Thuốc điều trị lựa chọn là Praziquantel

Question 6

Hymenolepis nana là gì

Answer 6

Hymenolepis nana (sán dây lùn) là loại sán dây phổ biến nhất ở Mỹ

Question 7

Hymenolepis nana lây nhiễm thế nào

Answer 7

Khác với các loại sán dây khác, trứng của H. nana có thể trực tiếp lây nhiễm cho người

• Người nuốt phải trứng → trứng nở trong tá tràng → phát triển thành ấu trùng cysticercoid
• Ấu trùng tiếp tục phát triển thành sán trưởng thành trong ruột non

Question 8

Hymenolepis nana

Chu kì sinh học (life cycle)

Answer 8

Chu kỳ sinh học:

• Đốt sán trưởng thành (gravid proglottid) tự tách ra, vỡ ra và giải phóng trứng
• Trứng theo phân ra ngoài hoặc có thể tự nhiễm (autoinfection) khi nở lại trong ruột
• Vật chủ trung gian có thể là côn trùng ăn phải trứng trong phân người

Question 9

Hymenolepis nana

Sx

Answer 9

Nhiễm trùng gây ít tổn thương, phần lớn bệnh nhân không có triệu chứng

Sán phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt ở vùng nhiệt đới

Question 10

Hymenolepis nana

Dx
Tx

Answer 10

1. Chẩn đoán dựa vào việc tìm trứng trong phân

• Trứng có đặc điểm đặc trưng với 8-10 sợi cực (polar filaments) giữa màng ấu trùng 6 móc và lớp vỏ ngoài

2. Thuốc điều trị lựa chọn: Praziquantel