Mycoplasmas Flashcards
Kể tên các loại Mycoplasma
- Mycoplasma pneumoniae
- Mycoplasma hominis
- Ureaplasma urealyticum
Mycoplasma
- Tổng quan nhóm sinh vật
- Cấu trúc và nhuộm gram cơ bản
Mycoplasma là một nhóm vi sinh vật rất nhỏ, không có thành tế bào (wall-less organisms), trong đó Mycoplasma pneumoniae là tác nhân gây bệnh chính.
Vi khuẩn nhuộm Gram kém.
Màng tế bào của Mycoplasma là màng vi khuẩn duy nhất chứa cholesterol.
Mycoplasma pneumonia
- Định nghĩa gây bệnh gì, vật chủ nào
Mycoplasma pneumoniae gây viêm phổi không điển hình (atypical pneumonia).
Chỉ gây bệnh ở người, lây truyền qua giọt bắn đường hô hấp (respiratory droplets).
Mycoplasma pneumoniae
Tác động cơ thể
Vi khuẩn không xâm nhập trực tiếp vào mô hô hấp, nhưng ức chế hoạt động của lông chuyển (ciliary motion) và gây hoại tử tế bào biểu mô đường hô hấp.
Mycoplasma pneumoniae
Cơ chế gây bệnh
Cơ chế viêm của M. pneumoniae chưa rõ ràng, nhưng có thể liên quan đến sản xuất hydrogen peroxide.
Trong giai đoạn nhiễm trùng cấp tính, cơ thể sản sinh kháng thể chống hồng cầu (cold agglutinins) và kháng thể chống mô thần kinh.
Mycoplasma pneumoniae
Sx ngoài phổi
Có thể liên quan đến biểu hiện ngoài phổi như viêm não (encephalitis) hoặc viêm cơ tim (myocarditis).
Mycoplasma pneumoniae
Dịch tễ học
Viêm phổi do Mycoplasma là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm phổi không điển hình.
Thường gặp ở người trẻ tuổi và là nguyên nhân chính gây viêm phổi trong quân đội hoặc nơi đông người.
Bệnh phát triển từ từ, triệu chứng nhẹ nhưng kéo dài, còn được gọi là viêm phổi “đi bộ” (walking pneumonia).
Mycoplasma pneumoniae
Dx
Khó phân lập vi khuẩn trong phòng thí nghiệm thông thường, vì vậy chẩn đoán thường dựa vào:
Lâm sàng (ho khan kéo dài, sốt nhẹ, khó thở).
X-quang phổi với hình ảnh thâm nhiễm mô kẽ dạng “vá chắp”.
Xét nghiệm kháng thể IgM cold agglutinins.
Mycoplasma pneumoniae
Tx
Macrolides (azithromycin, erythromycin).
Tetracycline (doxycycline) hoặc fluoroquinolones trong một số trường hợp.
Diễn tiến của viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae
Bệnh khởi phát từ từ, thường bắt đầu bằng ho khan không đàm (non-productive cough), đau họng (sore throat) hoặc đau tai (earache).
Đôi khi có đàm màu trắng (whitish sputum), không lẫn máu.
Các triệu chứng toàn thân bao gồm sốt, đau đầu, mệt mỏi, đau cơ rõ rệt.
Mycoplasma pneumoniae
- Imaging
- Prognosis
X-quang phổi có thể cho thấy thâm nhiễm mô kẽ lan rộng, nhưng khám lâm sàng lại có dấu hiệu rất nhẹ.
Bệnh thường tự khỏi sau 10-14 ngày.
Biểu hiện ngoài phổi của M. pneumoniae
Hội chứng Stevens-Johnson (Stevens-Johnson syndrome).
Hồng ban đa dạng (erythema multiforme).
Hiện tượng Raynaud (Raynaud’s phenomenon).
Rối loạn nhịp tim (cardiac arrhythmias).
Viêm khớp (arthritis), thiếu máu tan máu (hemolytic anemia), hội chứng Guillain-Barré.
Mycoplasma pneumoniae
Dx
Xét nghiệm PCR từ đờm hoặc dịch hô hấp giúp phát hiện vi khuẩn.
Xét nghiệm huyết thanh (serologic testing) cũng có thể hữu ích.
Mycoplasma pneumoniae
Tx
Phác đồ điều trị ưu tiên:
Macrolides (erythromycin, azithromycin).
Tetracyclines (doxycycline) – dùng thay thế nếu cần.
Mycoplasma hominis
Mycoplasma hominis: có liên quan đến viêm vùng chậu (PID - pelvic inflammatory disease) nhưng không phổ biến.
Ureaplasma urealyticum
Ureaplasma urealyticum:
Có thể gây ~20% trường hợp viêm niệu đạo không do lậu (non-gonococcal urethritis).
Khác với Mycoplasma nhờ khả năng sản xuất enzyme urease.
