E. coli Flashcards
Escherichia coli
Gây bệnh gì
- Escherichia coli (E. coli) là nguyên nhân phổ biến nhất gây nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs) và nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn Gram âm.
- Đây cũng là một trong hai nguyên nhân quan trọng gây viêm màng não sơ sinh và nhiễm khuẩn huyết.
- E. coli là tác nhân thường gặp nhất gây tiêu chảy du lịch (traveler’s diarrhea), thường biểu hiện bằng tiêu chảy nước (watery diarrhea).
- Một số chủng E. coli thuộc nhóm enterohemorrhagic E. coli (EHEC) có thể gây tiêu chảy xuất huyết (bloody diarrhea).
Escherichia coli
Đặc điểm
E. coli là trực khuẩn Gram âm (straight gram-negative rod) và là vi khuẩn kỵ khí tùy ý phổ biến nhất trong đại tràng và phân.
Escherichia coli
Cách phân biệt
E. coli có thể được phân biệt với hai loại vi khuẩn đường ruột quan trọng khác là Shigella và Salmonella bằng khả năng lên men lactose (ferments lactose).
Các chủng E. coli được phân biệt dựa trên các kháng nguyên O, H và K.
Escherichia coli
Ổ chứa vi khuẩn và cơ chế gây bệnh
- Ổ chứa chính của E. coli là con người và động vật.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs) chủ yếu do vi khuẩn từ hệ vi sinh đường ruột di cư đến niệu đạo.
- Viêm màng não sơ sinh có thể xảy ra do vi khuẩn xâm nhập vào kênh sinh khi sinh nở.
- Tiêu chảy du lịch (traveler’s diarrhea) thường do enterotoxigenic E. coli (ETEC) gây ra, lây qua thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm phân người.
- Tiêu chảy xuất huyết (bloody diarrhea) gây ra bởi E. coli O157:H7, thường lây qua thực phẩm chưa nấu chín kỹ, như thịt bò tái hoặc hamburger.
Escherichia coli
Độc tố
Trong đường tiêu hóa, E. coli bám vào tế bào của hỗng tràng và hồi tràng (jejunum and ileum) nhờ vào pili.
Sau khi bám dính, vi khuẩn có thể tổng hợp ba loại độc tố đường ruột (enterotoxins):
a) Độc tố không bền nhiệt (Heat-labile toxin - LT)
b) Độc tố bền nhiệt (Heat-stable toxin - ST)
c) Độc tố Shiga (Shiga toxin)
Độc tố không bền nhiệt (Heat-labile toxin - LT)
của Ecoli
Độc tố không bền nhiệt (Heat-labile toxin - LT)
Kích thích adenylate cyclase thông qua ADP-ribosylation, làm tăng cAMP, dẫn đến tiêu chảy nước (watery diarrhea).
Độc tố bền nhiệt (Heat-stable toxin - ST)
của Ecoli
Độc tố bền nhiệt (Heat-stable toxin - ST): Kích thích guanylate cyclase.
Độc tố Shiga (Shiga toxin)
của Ecoli
Độc tố Shiga (Shiga toxin):
- Được tạo ra bởi các chủng E. coli sinh độc tố ruột dạng xuất huyết (enterohemorrhagic strains).
- Ức chế tổng hợp protein, gây tiêu chảy ra máu (bloody diarrhea).
- Nếu xâm nhập vào máu, có thể gây hội chứng tán huyết - urê huyết (hemolytic-uremic syndrome - HUS).
HUS
Nếu xâm nhập vào máu, có thể gây hội chứng tán huyết - urê huyết (hemolytic-uremic syndrome - HUS).
HUS đặc trưng bởi:
- Thiếu máu tán huyết (hemolytic anemia).
- Giảm tiểu cầu (thrombocytopenia).
- Suy thận cấp tính (acute renal failure).
Ecoli và nhiễm trùng đường tiết niệu UTI
Một số serotype O của E. coli có xu hướng gây nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs), do bám vào biểu mô đường tiết niệu thông qua tương tác giữa pili và thụ thể đặc hiệu.
Ecoli
Tx
- Nhiễm trùng đường tiết niệu không biến chứng (uncomplicated lower UTI) có thể điều trị bằng TMP-SMX hoặc nitrofurantoin.
- Viêm bể thận (pyelonephritis) được điều trị bằng ciprofloxacin hoặc ceftriaxone.
- Nhiễm khuẩn huyết do E. coli (E. coli sepsis) cần được điều trị bằng kháng sinh nhóm beta-lactam phổ rộng, như cephalosporin thế hệ 3 (cefotaxime).
- Viêm màng não sơ sinh (neonatal meningitis) cần được điều trị bằng kết hợp ampicillin và cefotaxime.
- Kháng sinh thường không được chỉ định trong bệnh tiêu chảy do E. coli.
