Non-spore forming anaerobic bacteria, microbiology of bacterial vaginosis Flashcards
Vi khuẩn kỵ khí không sinh bào tử
Định nghĩa
Vi khuẩn kỵ khí không sinh bào tử không sản xuất ngoại độc tố (exotoxins) và phần lớn là thành viên của hệ vi khuẩn thường trú trong cơ thể.
Vi khuẩn kỵ khí không sinh bào tử
Liệt kê các loại
- Bacteroides (trực khuẩn Gram âm)
- Prevotella (trực khuẩn Gram âm)
- Fusobacterium (trực khuẩn Gram âm)
- Porphyromonas (trực khuẩn Gram âm)
- Actinomyces israelii
- Bifidobacterium (trực khuẩn Gram dương)
- Eubacterium (trực khuẩn Gram dương)
- Lactobacillus (trực khuẩn Gram dương)
- Mobiluncus (trực khuẩn Gram dương)
- Propionibacterium (trực khuẩn Gram dương)
- Veillonella (cầu khuẩn Gram âm)
- Peptococcus (cầu khuẩn Gram dương)
- Peptostreptococcus (cầu khuẩn Gram dương)
Bacteroides (trực khuẩn Gram âm)
Định nghĩa, gây bệnh gì
Các loài thuộc chi Bacteroides là nguyên nhân phổ biến nhất gây nhiễm trùng kỵ khí nghiêm trọng,
chẳng hạn như nhiễm khuẩn huyết (sepsis), viêm phúc mạc (peritonitis), và áp-xe (abscesses).
Bacteroides (trực khuẩn Gram âm)
Loài gây bệnh phổ biến
Loài gây bệnh phổ biến nhất là Bacteroides fragilis.
Nhóm B. fragilis
Nhóm B. fragilis là vi khuẩn chiếm ưu thế trong đại tràng của con người, với mật độ khoảng 10¹¹/g phân, và có thể tìm thấy trong âm đạo của khoảng 60% phụ nữ.
Bacteroides (trực khuẩn Gram âm)
Gây lây nhiễm khi nào
Yếu tố nguy cơ
Vì đây là thành phần của hệ vi khuẩn thường trú,
vi khuẩn này thường chỉ gây nhiễm trùng khi có sự phá vỡ hàng rào niêm mạc, chẳng hạn như sau phẫu thuật,
chấn thương hoặc mắc bệnh lý tiêu hóa.
Các yếu tố nguy cơ:
- Phẫu thuật, chấn thương, bệnh lý tiêu hóa.
- Hoại tử mô khu trú, giảm tưới máu cục bộ và phát triển của vi khuẩn kỵ khí khác tại vị trí tổn thương.
c tình trạng nhiễm trùng liên quan đến Bacteroides bao gồm những gì
Viêm phúc mạc và áp-xe khu trú là phổ biến nhất,
nhưng cũng có thể gặp nhiễm trùng hoại tử
và nhiễm khuẩn huyết có kèm theo áp-xe di căn.
Bacteroides (trực khuẩn Gram âm)
Độc tố
Vỏ polysaccharide của B. fragilis là yếu tố độc lực quan trọng.
Ngoại độc tố của B. fragilis có biến thể loại F (variant F toxin), có độc tính gấp 1.000 lần so với ngoại độc tố của các vi khuẩn kỵ khí Gram âm khác.
Bacteroides (trực khuẩn Gram âm)
Dx
Các loài Bacteroides có thể được phân lập trên môi trường thạch máu, có bổ sung kanamycin và vancomycin để ức chế các vi khuẩn hiếu khí khác.
Bacteroides (trực khuẩn Gram âm)
Tx
Metronidazole là thuốc lựa chọn hàng đầu, nhưng các chủng B. fragilis thường có tính kháng metronidazole.
Lựa chọn thay thế:
- Cefotixin, clindamycin và chloramphenicol.
- Aminoglycosides thường được kết hợp để điều trị trực khuẩn Gram âm hiếu khí trong nhiễm trùng hỗn hợp.
Prevotella (trực khuẩn Gram âm)
- Định nghĩa
- Gây bệnh gì
Loài Prevotella melaninogenica (trước đây gọi là Bacteroides melaninogenicus) là một tác nhân quan trọng trong các nhiễm trùng kỵ khí.
- Gây bệnh:
Có thể gây áp-xe ở vùng đầu và cổ, cũng như viêm phổi do hít phải vi khuẩn từ khoang miệng.
Prevotella (trực khuẩn Gram âm)
Vị trí khư trú
Vi khuẩn này thường cư trú trong khoang miệng.
Prevotella (trực khuẩn Gram âm)
Dx
Tạo khuẩn lạc màu đen đặc trưng trên môi trường thạch máu.
Prevotella (trực khuẩn Gram âm)
Tx
Lựa chọn hàng đầu là metronidazole hoặc clindamycin.
Fusobacterium (trực khuẩn Gram âm)
- Định nghĩa
- Gây bệnh gì (phân lập được từ đâu)
Các loài Fusobacterium là một phần của hệ vi khuẩn thường trú trong khoang miệng, đại tràng và đường sinh dục nữ.
Vi khuẩn này có thể được phân lập từ nhiễm trùng phổi, nhiễm trùng trong ổ bụng và áp-xe vùng chậu.
Fusobacterium (trực khuẩn Gram âm)
Thường xuất hiện thế nào
Thường xuất hiện trong các nhiễm trùng hỗn hợp cùng với các vi khuẩn kỵ khí khác và vi khuẩn hiếu khí tùy ý.
Fusobacterium (trực khuẩn Gram âm)
Dx
Chẩn đoán bằng cách nuôi cấy vi khuẩn trong môi trường kỵ khí.
Fusobacterium (trực khuẩn Gram âm)
Tx
Lựa chọn điều trị bao gồm penicillin G, clindamycin hoặc metronidazole.
Porphyromonas (trực khuẩn Gram âm)
Định nghĩa
Porphyromonas gingivalis và Porphyromonas endodontalis là vi khuẩn thuộc hệ vi sinh thường trú trong khoang miệng.
Porphyromonas (trực khuẩn Gram âm)
Gây bệnh gì
Chúng có thể gây nhiễm trùng nha chu, bao gồm:
Viêm nướu (gingivitis).
Áp-xe răng (dental abscesses).
Actinomyces israelii
Gây bệnh gì, vị trí
Actinomyces israelii gây bệnh actinomycosis (nhiễm trùng do Actinomyces).
Đây là vi khuẩn thường trú trong khoang miệng
Actinomyces israelii
Gây bệnh thế nào
Sau chấn thương mô, chẳng hạn như gãy xương hàm hoặc nhổ răng, vi khuẩn có thể xâm nhập vào mô sâu, gây viêm và hình thành sợi khuẩn lạc trong vùng viêm.
Actinomyces israelii
Sx
Tổn thương điển hình của actinomycosis xuất hiện dưới dạng một khối cứng, không đau, phát triển chậm, sau đó:
Tổn thương vỡ ra và chảy mủ qua nhiều đường rò.
Mủ chứa các hạt nhỏ màu vàng, gọi là “hạt lưu huỳnh” (sulfur granules), thực chất là khối sợi vi khuẩn kết dính lại với nhau.
Khoảng 50% các ca bệnh xuất hiện ở vùng mặt và cổ.
Trong các trường hợp còn lại, bệnh có thể ảnh hưởng đến ngực, bụng hoặc vùng chậu.
Bệnh không có khả năng lây truyền từ người sang người.
Actinomyces israelii
Dx
Chẩn đoán chủ yếu dựa trên phát hiện vi khuẩn bằng nhuộm Gram, đặc biệt khi thấy:
Trực khuẩn Gram dương dạng sợi phân nhánh.
Nuôi cấy vi khuẩn từ mủ hoặc mẫu mô trong điều kiện kỵ khí giúp xác nhận chẩn đoán.
Actinomyces israelii
Tx
Điều trị cần sử dụng penicillin G kéo dài kết hợp với dẫn lưu phẫu thuật
Bifidobacterium (trực khuẩn Gram dương)
- Vị trí
- Xuất hiện ở những nhiễm khuẩn nào
Bifidobacterium eriksonii là một phần của hệ vi khuẩn thường trú trong khoang miệng và đường tiêu hóa (GI tract).
Vi khuẩn này có thể xuất hiện trong các nhiễm trùng kỵ khí hỗn hợp.
Eubacterium (trực khuẩn Gram dương)
- Vị trí
- Gây bệnh nào
Các loài Eubacterium có mặt với số lượng lớn trong hệ vi khuẩn thường trú ở đại tràng người.
Hiếm khi gây bệnh ở người.
Kể tên các vi khuẩn của bacterial vaginosis
- Lactobacillus (trực khuẩn Gram dương)
- Mobiluncus (trực khuẩn Gram dương)
- Veillonella (cầu khuẩn Gram âm)
Lactobacillus (trực khuẩn Gram dương)
- Vị trí
- Gây bệnh nào
Lactobacillus là một phần của hệ vi khuẩn thường trú trong khoang miệng, đại tràng và đường sinh dục nữ.
Trong khoang miệng, chúng có thể đóng vai trò trong quá trình hình thành sâu răng.
Trong âm đạo, chúng là nguồn sản xuất chính axit lactic, giúp duy trì độ pH thấp.
Hiếm khi gây nhiễm trùng cơ hội.
Mobiluncus (trực khuẩn Gram dương)
Gây gì
Các loài Mobiluncus có liên quan đến viêm âm đạo do vi khuẩn (bacterial vaginosis) ở phụ nữ.
Propionibacterium (trực khuẩn Gram dương)
- Vị trí
- Gây bệnh gì
Propionibacterium có mặt trên da và trong đường tiêu hóa.
Propionibacterium acnes là một phần của hệ vi khuẩn thường trú trên da và có thể gây:
- Nhiễm trùng liên quan đến catheter và shunt.
- Tham gia vào cơ chế gây bệnh trứng cá (acne), một tình trạng ảnh hưởng đến hơn 85% thanh thiếu niên.
Veillonella (cầu khuẩn Gram âm)
Vị trí, gây bệnh gì
Veillonella parvula là một phần của hệ vi khuẩn thường trú trong khoang miệng, đại tràng và âm đạo.
Đây là một tác nhân gây bệnh cơ hội hiếm gặp, có thể gây áp-xe xoang, amidan và não, thường gặp trong nhiễm trùng kỵ khí hỗn hợp.
Peptococcus (cầu khuẩn Gram dương)
Vị trí, gây bệnh gì
Vi khuẩn Peptococcus có hình dạng giống tụ cầu khuẩn (Staphylococcus) và là một phần của hệ vi khuẩn thường trú trong khoang miệng và đại tràng.
Chúng cũng có thể được phân lập từ áp-xe của nhiều cơ quan khác nhau, thường gặp trong nhiễm trùng kỵ khí hỗn hợp.
