Cutaneous mycoses Flashcards
Nấm da (Cutaneous mycoses)
- Tổng quan
- Gồm những gì
Nấm da (Dermatophytes) là nhóm nấm chỉ gây nhiễm trùng trên các cấu trúc chứa keratin bề mặt (da, tóc, móng), gây bệnh nấm da (dermatophytosis), bao gồm:
- Tinea (hắc lào, lác đồng tiền)
- Ringworm (nấm da dạng vòng)
Ba chi nấm quan trọng trong Nấm da (Cutaneous mycoses)
Trichophyton
Epidermophyton
Microsporum
Nấm da (Cutaneous mycoses)
Cơ chế lây truyền & Triệu chứng
- Lây từ người sang người qua tiếp xúc với da, động vật bị nhiễm hoặc đất
- Microsporum có thể lây từ động vật như mèo hoặc chó bị nhiễm
- Bệnh thường biểu hiện dưới dạng tổn thương hình vòng, với bờ viêm rõ và có thể có mụn nước:
Vị trí phổ biến:
- Da đầu: gây rụng tóc từng mảng, tóc dễ gãy
- Cơ thể: gây tổn thương tròn, đỏ, ngứa, có bờ viêm rõ
- Bàn chân (nấm kẽ chân): da nứt nẻ, bong tróc
- Móng tay, móng chân: móng dày, biến dạng, đổi màu
Nấm da (Cutaneous mycoses)
Vị trí phổ biến bị nấm
- Da đầu: gây rụng tóc từng mảng, tóc dễ gãy
- Cơ thể: gây tổn thương tròn, đỏ, ngứa, có bờ viêm rõ
- Bàn chân (nấm kẽ chân): da nứt nẻ, bong tróc
- Móng tay, móng chân: móng dày, biến dạng, đổi màu
Nấm da (Cutaneous mycoses)
Dx, Tx
Nấm có thể gây phản ứng quá mẫn, tạo tổn thương viêm, đôi khi có hạch bạch huyết sưng đau
Chẩn đoán:
- Quan sát tổn thương da dưới kính hiển vi với KOH để phát hiện sợi nấm và bào tử
- Nuôi cấy trên Sabouraud agar để phân lập nấm
- Dùng đèn Wood’s lamp để phát hiện tổn thương phát huỳnh quang (chủ yếu với Microsporum)
Nấm da (Cutaneous mycoses)
Tx
- Terbinafine bôi tại chỗ là liệu pháp hàng đầu (first-line therapy) để điều trị nhiễm tinea, nhưng có thể sử dụng điều trị toàn thân bằng griseofulvin hoặc itraconazole
- Nấm móng (onychomycosis) có thể được điều trị bằng dung dịch efinaconazole bôi trực tiếp lên móng
- Liệu pháp hàng đầu để điều trị onychomycosis là terbinafine đường uống (có thể kết hợp bôi tại chỗ),
- Liệu pháp hàng thứ hai là nhóm azole (đường uống hoặc bôi tại chỗ)
Lang ben (Tinea versicolor)
Tổng quan
- Lang ben (pityriasis versicolor) là một bệnh nhiễm trùng nông trên da, gây ra bởi nấm Malassezia
- Tổn thương da thường là các mảng giảm sắc tố (hypopigmented), đặc biệt ở vùng da bị rám nắng vào mùa hè
- Bệnh có thể gây bong vảy nhẹ hoặc ngứa, nhưng đa phần không có triệu chứng
- Thường gặp hơn ở vùng khí hậu nóng, ẩm
- Tổn thương chứa hỗn hợp tế bào nấm men (yeast) và sợi nấm (hyphae)
Lang ben (Tinea versicolor)
Dx
Quan sát mẫu cạo da dưới kính hiển vi với KOH → thấy hình ảnh “thịt spaghetti và thịt viên” (spaghetti and meatballs appearance)
Lang ben (Tinea versicolor)
Tx
- Thuốc bôi kháng nấm azole (miconazole tại chỗ)
- Fluconazole hoặc itraconazole đường uống trong trường hợp tái phát
- Dầu gội selen sulfide cũng có thể được sử dụng
Tinea nigra
Tổng quan
- Tinea nigra là bệnh nhiễm trùng lớp sừng của da do Hortaea werneckii gây ra
- Thường biểu hiện dưới dạng tổn thương màu nâu đen, do sắc tố melanin trong sợi nấm tạo thành
- Không gây viêm hoặc tổn thương mô bên dưới
- Thường gặp ở vùng nhiệt đới, lây nhiễm khi tiếp xúc trực tiếp với đất hoặc nước bị ô nhiễm
Tinea nigra
Dx
Chẩn đoán bằng quan sát tổn thương dưới kính hiển vi với KOH và nuôi cấy nấm
Tinea nigra
Tx
Điều trị:
- Dùng thuốc bôi tẩy tế bào sừng (keratolytic agent như acid salicylic)
- Thuốc kháng nấm tại chỗ (itraconazole, terbinafine)
