Borrelia genus Flashcards
Có các loại Borrelia nào, liệt kê
- Borrelia burgdorferi
- Borrelia recurrentis
- Borrelia hermsii
- Borrelia miyamotoi
Chi Borrelia tổng quan
Các loài Borrelia là xoắn khuẩn có dạng không đều, uốn lượn lỏng lẻo. = irregular, loosely coiled spirochetes
Chúng dễ bị nhuộm bởi Giemsa và các phương pháp nhuộm khác.
Có thể được nuôi cấy trong môi trường vi khuẩn chứa huyết thanh hoặc chiết xuất mô.
Vi khuẩn này lây truyền qua động vật chân đốt (arthropods).
Borrelia burgdorferi
- Gây bệnh gì
- Hình dạng thế nào, lây truyền qua đâu
Gây ra bệnh Lyme (Lyme disease), căn bệnh lây truyền qua ve phổ biến nhất tại Hoa Kỳ.
Vi khuẩn có dạng xoắn mỏng, linh hoạt, lây truyền qua ve Ixodes (ve hươu).
Ve phải hút máu trong vòng 24-48 giờ để truyền đủ liều lượng vi khuẩn gây nhiễm trùng.
Borrelia burgdorferi
Ổ chứa
Ổ chứa tự nhiên của vi khuẩn là động vật có vú nhỏ, như chuột hoang dã.
Borrelia burgdorferi
Cơ chế sinh bệnh
Vi khuẩn lây lan từ vết cắn vào mô xung quanh, sau đó xâm nhập vào máu (bacteremia), từ đó lan đến các cơ quan khác, đặc biệt là khớp, tim và hệ thần kinh trung ương.
Borrelia burgdorferi
Biểu hiện lâm sàng
Bệnh Lyme có ba giai đoạn chính:
(1) Giai đoạn 1 (từ 3-30 ngày sau khi nhiễm)
(2) Giai đoạn 2 (vài tuần đến vài tháng sau khi nhiễm)
(3) Giai đoạn 3 (sau giai đoạn tiềm ẩn kéo dài vài tháng đến vài năm)
Bệnh Lyme
Giai đoạn 1
(1) Giai đoạn 1 (từ 3-30 ngày sau khi nhiễm)
Triệu chứng điển hình là ban đỏ dạng hình bia (erythema chronicum migrans), một vùng đỏ lan rộng với trung tâm nhạt màu, tạo hình ảnh giống “hồng tâm” (bullseye rash).
Đau đầu, mệt mỏi, đau cơ, viêm khớp nhẹ cũng có thể xuất hiện.
Các triệu chứng giống cúm, sốt nhẹ có thể kèm theo.
Bệnh Lyme
Giai đoạn 2
Giai đoạn 2 (vài tuần đến vài tháng sau khi nhiễm)
Viêm cơ tim, có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim hoặc block nhĩ thất.
Liệt thần kinh sọ, đặc biệt là liệt mặt (Bell’s palsy).
Viêm khớp thoáng qua.
Bệnh lý thần kinh ngoại biên.
Bệnh Lyme
Giai đoạn 3
Giai đoạn 3 (sau giai đoạn tiềm ẩn kéo dài vài tháng đến vài năm)
Viêm khớp mạn tính, thường gặp ở khớp lớn như khớp gối.
Bệnh lý thần kinh mạn tính.
Rối loạn nhận thức (giảm trí nhớ, khó tập trung, rối loạn giấc ngủ).
Bệnh Lyme
Dx
Chẩn đoán chủ yếu dựa vào xét nghiệm huyết thanh học, bao gồm:
**Xét nghiệm ELISA tìm kháng thể IgM hoặc IgG đặc hiệu với vi khuẩn Borrelia **.
Test Western blot để xác nhận kết quả dương tính.
Tăng nồng độ kháng thể huyết thanh theo thời gian giúp xác định nhiễm trùng cấp tính.
Bệnh Lyme
Tx
Bệnh Lyme giai đoạn đầu có thể điều trị bằng doxycycline hoặc amoxicillin.
Ở giai đoạn muộn hoặc trường hợp nặng, có thể cần dùng ceftriaxone.
Borrelia recurrentis và Borrelia hermsii
Gây bệnh gì
Borrelia recurrentis, Borrelia hermsii và một số loài Borrelia khác gây sốt hồi quy (relapsing fever)
Borrelia recurrentis và Borrelia hermsii
Và đề kháng đặc hiệu
Trong quá trình nhiễm trùng, các kháng nguyên của vi khuẩn này thay đổi liên tục, giúp chúng tránh được kháng thể đặc hiệu và gây các đợt tái phát của bệnh.
Quá trình này có thể lặp lại từ 3-10 lần.
Borrelia recurrentis và Borrelia hermsii
Lây truyền qua đâu
Borrelia recurrentis lây truyền từ người sang người qua rận thân (human body louse).
Người là vật chủ duy nhất của vi khuẩn này.
Borrelia hermsii và nhiều loài Borrelia khác lây truyền qua ve mềm (soft ticks), với chuột và các động vật nhỏ là ổ chứa chính.
Khi nhiễm trùng xảy ra, ve hoặc rận sẽ truyền xoắn khuẩn vào cơ thể người, khiến vi khuẩn nhân lên trong nhiều mô
Borrelia recurrentis và Borrelia hermsii
Sx
Khi nhiễm trùng xảy ra, ve hoặc rận sẽ truyền xoắn khuẩn vào cơ thể người, khiến vi khuẩn nhân lên trong nhiều mô, gây ra:
Sốt cao, ớn lạnh, đau đầu, đau cơ.
Tổn thương nhiều cơ quan khác nhau.
Borrelia recurrentis và Borrelia hermsii
Dx
Chẩn đoán thường dựa trên quan sát xoắn khuẩn có kích thước lớn trong mẫu phết máu ngoại vi đã nhuộm.
Borrelia recurrentis và Borrelia hermsii
Tx
Tetracycline có thể có hiệu quả nếu được sử dụng sớm và có thể giúp ngăn ngừa tái phát.
Borrelia miyamotoi
Gây gì
Borrelia miyamotoi gây hội chứng sốt hồi quy.
Borrelia miyamotoi
Lây truyền thế nào
Vi khuẩn này được truyền sang người qua ve Ixodes (Ixodes ticks).
Borrelia miyamotoi
Sx
Lâm sàng của bệnh ban đầu giống như hội chứng cúm (influenza-like syndrome), đi kèm với:
- Viêm gan (hepatitis).
- Giảm tiểu cầu (thrombocytopenia).
- Các đợt tái phát của bệnh
Borrelia miyamotoi
Dx
Chẩn đoán chủ yếu dựa vào xét nghiệm huyết thanh học.
Borrelia miyamotoi
Tx
Điều trị ưu tiên là doxycycline và ceftriaxone.
