Układ pokarmowy 3 Flashcards

1
Q

Biegunka - patofizjologia.

A
  • objaw choroby, ale nasilona może stanowić zagrożenie życia
  • biegunka wydzielnicza (zaburzenia wymiany elektrolitów, bakterie, wirusy, kwasy żółciowe, hormony - głodówka nie pomaga)
  • biegunka osmotyczna (spowodowana wzrostem ciśnienia osmotycznego w cewie jelita, ZUW, PZP - głodówka pomaga)
  • biegunka zapalna (wysięk np. w CU, Leśniowski-Chrohn, nowotwory)
  • zaburzenia motoryki (nadczynność tarczycy, ZJD)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Biegunka - ogólne zasady leczenia.

A
  • zwykle charakter samoograniczający
  • > kontrola wodno-elektrolitowa i leczenie przyczynowe
  • podawanie środków zapierających jest przeciwwskazane w biegunkach zapalnych i bakteryjnych
  • można rozpocząć leczenie od podania środka przeczyszczającego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Biegunki bakteryjne - podstawy leczenia.

  • najczęściej stosowane antybiotyki (5)
  • E. coli
  • śpiączka wątrobowa
  • C. difficile
  • G. lamblia
A
  • większość to jednak biegunki wirusowe (antybiotyki nie pomogą)
  • stosowane antybiotyki to najczęściej (Nifuroksazyd, Furazolidon, Kotrimoksazol, Cyprofloksacyna, Azytromycyna)
  • biegunka podróżnych = Cyprofloksacyna
  • biegunka w Azji = Azytromycyna
  • u pacjentów z podejrzeniem E. coli EHEC antybiotyki są przeciwwskazane bo zwiększają uwalnianie toksyn i częstość z. hemolityczno-mocznicowego
  • Ryfaksymina - stosowana w śpiączce wątrobowej (zmniejsza wytwarzanie amoniaku przez bakterie, nie wchłania się z jelit)
  • w Clostridium difficile stosuje się Wankomycynę i Metronidazol
  • w podejrzeniu Giardia lamblia = Metronidazol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wymień leki adsorpcyjne i osłaniające! (7+2)

A

Węgiel aktywowany
Kaolin, Pektyna (środki pęczniejące)
Tanina (garbnik)
Korzeń Prawoślazu (i inne śluzy roślinne)
Diosmektym (glinokrzemian powlekający błonę śluzową)
Sole bizmutu

Cholestyramina i Kolestypol (wiążą kwasy żółciowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Leki adsorpcyjne i osłaniające - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • nierozpuszczalne w wodzie, neutralne chemicznie
  • absorbują toksyny i bakterie
  • pokrywają błonę śluzową ochronną warstwą

-środki wiążące kwasy żółciowe pomagają w chorobach j. krętego (Leśniowski) gdy istnieją zaburzenia wchłaniania kwasów żółciowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Leki adsorpcyjne i osłaniające - DN.

A
  • zwykle dobrze tolerowane
  • zaparcia, wzdęcia
  • wiążą wiele leków i zmniejszają ich wchłanianie (konieczny odstęp około 2h od podania innych preparatów)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wymień leki hamujące czynność wydzielniczą pp! (4+1)

A

Somatostatyna
Okreotyd
Lanreotyd
Wapreotyd

Krofelemer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Somatostatyna i analogi - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • hamują wydzielanie hormonów w pp
  • zmniejszają wydzielanie soków trawiennych
  • hamują motorykę pp
  • zmniejszają przepływ krwi przez trzewia
  • blokują wydzielanie hormonów przysadki
  • stosowane w leczeniu biegunek w rakowiaku, VIPoma i u pacjentów z AIDS, cukrzycą i zespołem poposiłkowym
  • stosowane w przypadku krwawień z pp
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Krofelemer - mechanizm działania.

A
  • pochodzenie roślinne proantocyjanidyna z drzewa “smocza krew”
  • hamuje kanały chlorkowe (CFTR i anoktaminę 1(zależną od Ca++))
  • zahamowanie wydzielania chlorków i sodu do pp, zmniejsza wydzielanie wody
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Krofelemer - zastosowanie.

A
  • w biegunkach w czasie leczenia AIDS (szczególnie po NRTI i inhibitorach proteazy)
  • stosowany w ZJD
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wymień leki spazmolityczne! (7)

A
Drotaweryna
Papaweryna
Alweryna
Hioscyna
Adyfenina
Oksyfenonium
Propantelina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Leki spazmolityczne - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • usuwają nadmierne napięcie mięśniówki okrężnej
  • hamują ruchy perystaltyczne
  • zmniejszają dolegliwości bólowe związane ze skurczem mięśni pp i macicy (bóle miesiączkowe)

-stosowane w ZJD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wymień leki zapierające! (3)

A

Loperamid
Difenoksylat
Eluksadolina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Loperamid i Difenoksylat - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • opioidy słabo przenikające BBB
  • pobudzenie receptorów opioidowych na presynaptycznych włóknach przywspółczulnych (spadek ACh)
  • hamowanie perystaltyki i wzrost reabsorpcji wody i elektrolitów
  • stosowane objawowo w ciężkich biegunkach (razem z antybiotykami) i w ZJD
  • w biegunkach po chemioterapii stosowana jest nalewka z opium
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Leki zapierające - PW.

A

NIE stosujemy w:

  • łagodnych samoograniczających biegunkach
  • zaostrzeniach chorób zapalnych (ryzyko megacolon toxicum)
  • rzekomobłoniastym zapaleniu jelit
  • dzieci poniżej 2 r. ż.
  • u kobiet karmiących
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Loperamid i Difenoksylat - DN.

A
  • rzadko
  • suchość śluzówek, zaparcia, wzdęcia, bóle głowy
  • Difenoksylat bardziej przenika do OUN (w tabletkach z dodatkiem Atropiny aby uniemożliwić ćpanie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Eluksadolina - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • działający miejscowo agonista receptorów mi i K i antagonista receptorów delta
  • Stosowany w ZJD
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Probiotyk w leczeniu biegunek.

A
  • szczególnie w dysbakteriozach po antybiotykach

- odbudowanie prawidłowej flory jelitowej

19
Q

Laktaza w leczeniu biegunek.

A
  • stosowana suplementacja w przypadku nietolerancji laktozy
  • laktaza rozkłada laktozę do glukozy i galaktozy (zmniejsza biegunki, wzdęcia i bóle brzucha)

DN: wzrost glikemii u cukrzyków, alergie na białko laktazę

20
Q

Klonidyna w leczeniu biegunek

A
  • agonista receptorów presynaptycznych a2
  • reguluje czynność jelit i zmniejsza wydzielanie wody i elektrolitów do stolca
  • stosowany w neuropatii cukrzycowej
21
Q

Zaparcia - patofizjologia.

A
  • często u osób starszych , spożywających mało błonnika, odwodnionych o małej aktywności fizycznej
  • gdy występują razem z biegunką na przemian mogą świadczyć o poważnej chorobie organicznej jelit
22
Q

Leki przeczyszczające - ogólna charakterystyka.

A
  • powodują przyśpieszenie pasażu jelitowego
  • różny czas początku działania
  • działanie fizyczne (wzrost masy, zwiększenie uwodnieni i zmiękczenie stolca)
  • działanie chemiczne (drażnienie śluzówki i splotów - nasilenie motoryki)
  • zaparcia z powodu upośledzenia motoryki = leki prokinetyczne
  • zaparcia z powodu nadmiernych skurczy = leki spazmolityczne
23
Q

Wymień leki przeczyszczające działające po 1-3 dniach! (4)

A

Leki masowe
Dokuzan sodu
Laktuloza
Sorbitol

24
Q

Wymień leki przeczyszczające działające po kilkunastu godzinach! (3)

A

Bisakodyl (doustnie)
Parafina ciekła
Glikozydy oksyantrachinowe

25
Q

Wymień leki przeczyszczające działające po 1-6 godzinach! (5)

A
Bisakodyl (doodbytniczo)
Gliceryna (czopki)
Olej rycynowy
Solne środki przeczyszczające
Polietylenoglikole
26
Q

Wymień masowe środki przeczyszczające! (3)

A

Błonnik (otręby)
Agar
Metyloceluloza

27
Q

Masowe środki przeczyszczające - mechanizm działania.

DN.

A
  • niestrawialne polisacharydy ulegające pęcznieniu
  • wymagają przyjmowania dużej ilości płynów
  • dobra pożywka dla bakterii
  • przyrost masy stolca nasila perystaltykę

DN: wzrost bakterii powoduje tworzenie gazów i wzdęcia

28
Q

Osmotyczne środki przeczyszczające.

-> podział (3)

A
  • zwiększają ciśnienie osmotyczne w cewie jelitowej i ściągają wodę
  • dzielimy je na:
  • > solne środki przeczyszczające
  • > alkohole cukrowe i cukry
  • > polietylenoglikole
29
Q

Wymień solne środki przeczyszczające! (4)

A

Sól emska (MgSO4)
Sól glauberska (Na2SO4)
Cytrynian sodu
Fosforan sodu

30
Q

Solne środki przeczyszczające - DN i PW.

A

DN:

  • powodują przejściowy stan zapalny w ścianie
  • odwodnienie (krótkie stosowanie)
  • przeładowanie sodem i zatrzymanie wody (długie stosowanie)
  • hipermagnezemia, hiperfosfatemia

PW:

  • zaawansowany wiek
  • niewydolność nerek
  • niewydolność krążenia
31
Q

Wymień alkohole cukrowe i cukry stosowane jako środki przeczyszczające! (4)

A

Laktuloza
Laktitol
Sorbitol
Glicerol

32
Q

Glicerol i Sorbitol - mechanizm działania i zastosowanie

A
  • wielowartościowe alkohole

- zastosowane doodbytniczo wykazują wolne działanie osmotyczne i szybkie pobudzenie odruchu defekacji

33
Q

Laktuloza, Laktitol - mechanizm działania i zastosowanie.

DN.

A
  • nie ulegają trawieniu i wchłanianiu w jelicie cienkim
  • rozkładane przez bakterie w jelicie grubym, pobudzają perystaltykę i ściągają wodę
  • przyśpieszają przemianę jonów amonowych do amoniaku = zmniejszają ich wchłanianie (stosowane w śpiączce wątrobowej)
  • Laktuloza hamuje wzrost Salmonella (stosowana w salmonellozie)

DN: -powstaje tez CO2 = wzdęcia i bóle brzucha

34
Q

Polietylenoglikole - mechanizm działania i zastosowanie.

DN.

A
  • niewchłanialne
  • wiążą wodę w świetle jelita, przyśpieszają pasaż jelitowy
  • podawane są doustnie przed badaniem endoskopowy w 2-4 litrach wody

DN: nudności, wzdęcie, bóle brzucha

35
Q

Wymień zmiękczające środki przeczyszczające! (2)

A

Dokuzan sodu

Parafina ciekła

36
Q

Dokuzan sodu - mechanizm działania.

A
  • działanie emulgujące i zmniejszające napięcie powierzchniowe mas kałowych
  • działa po 1-3 dniach stosowania
37
Q

Parafina ciekłą - mechanizm działania.

A
  • nie wchłania się
  • zmiękcz masy kałowe po podaniu doustnym
  • działa po kilkunastu godzinach
38
Q

Zmiękczające środki przeczyszczające - DN.

A

Parafina ciekła:

  • długo stosowana prowadzi do zaparcia atonicznego
  • hamuje wchłanianie witamin ADEK
  • trudności w utrzymaniu stolca, połykaniu, reflux
  • ryzyko aspiracji (nie stosować przed snem)

Dokuzan sodu zwiększa wchłanianie Parafiny ciekłej = stany zapalne jelit, wątroby, śledzony, węzłów chłonnych

39
Q

Wymień środki przeczyszczające drażniące błonę śluzową jelit! (4)

A

Olej rycynowy
Glikozydy oksyantrachinonowe
Difenole (Bisakodyl, Pikosiarczan sodu)

40
Q

Środki przeczyszczające drażniące błonę śluzową - mechanizm działania i DN.

A
  • podrażnienie błony śluzowej
  • wzrost wydzielania soków trawiennych, śluzu
  • pobudzenie perystaltyki
  • hamują Na+/K+/ATP-azę (spadek resorpcji)

DN: nasilają procesy zapalne w ścianie jelita, powodują przekrwienie narządów miednicy i skurcze macicy
-są PW w zaawansowanej ciąży

41
Q

Olej rycynowy - mechanizm działania.

A
  • z nasion rącznika
  • ulega zmydleniu w jelicie cienkim w obecności żółci i soku trzustkowego
  • mydła te drażnią błonę śluzową a efekt pojawia się po 4-6h
  • po użyciu zalecana kilku dniowa dieta (nie stosować zbyt często)
42
Q

Glikozydy oksyantrachinonowe - mechanizm działania.

A
  • z aloesu, śliwek i innych roślin
  • w jelicie są rozkładane do drażniących glikozydów antronowych
  • działąnie po 8-10h
43
Q

Glikozydy oksyantrachinonowe - DN.

A
  • długotrwałe użycie prowadzi do zależności psychologicznej
  • czerniaczka jelita grubego (melanosis coli)
  • cathartic colon (poszerzeni okrężnicy, zanik haustracji, śluzówki i splotów)
44
Q

Bisakodyl i Pikosiarczan sodu - mechanizm działania i DN.

A
  • drażnią śluzówkę
  • stosowane doustnie (6-10h) lub doodbytniczo (szybsze działanie 30-60 min)
  • wchłaniają się, ulegają przekształceniu w wątrobie są wydalane i docierają do jelita grubego gdzie są przekształcane do difenoli