Leki przeciwpadaczkowe. Flashcards
Mechanizm działania leków przeciwpadaczkowych.
- hamowanie napływu kationów Na+ i Ca++ (kanały aktywowane napięciem i kanały typu T)
- zwiększenie transmisji GABA
- zmniejszenie transmisji Glu
Wymień leki działające przez kanały jonowe!
- Etosuksymid
- Fenytoina i Fosfenytoina
- Karbamazepina, Okskarbazepina, Eslikarbazepina
- Lamotrygina
- Zonisamid
- Lakozamid
Wymiń leki o działaniu mieszanym działające przez kanały jonowe!
- Kwas walproinowy
- Topiramat
- Felbamat
- Gabapentyna
- Pregabalina
- Lewetyracetam
- Briwaracetam
- Fenobarbital
Rodzaje kanałów sodowych.
- otwierane ligandem (np. receptory nikotynowe)
- otwierane zmianą potencjału
Rodzaje kanałów wapniowych.
-sterowane ligandem
-sterowane potencjałem:
L- długotrwałe
P/Q - w kom. Purkiniego
N - neuronalne
R - resztkowe
T - przejściowe
Etosuksymid.
- hamuje kanały wapniowe T we wzgórzu
- I rzut w napadach uogólnionych, typu nieświadomości
Etosuksymid - działanie niepożądane.
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
- senność !!!
- ataksja
Etosuksymid - farmakokinetyka.
- długi okres półtrwania - 1-2 dni
- można by podawać raz dziennie, ale wtedy towarzyszy senność - lepiej mniej a częściej
Fenytoina.
- hamuje napięciowozależne kanały Na+
- przedłuża czas ich inaktywacji
- w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych
- NIE PODAWAĆ w nieświadomości
Fenytoina - działanie niepożądane.
- hirsutyzm
- zaburzenia kolagenu (przerost dziąseł)
- zaburzenia folianów - anemia megaloblastyczna, teratogenne
- indukcja p450 (wzrost metabolizmu innych leków)
- wzrost metabolizmu witaminy K
Fosfenytoina.
- lepiej rozpuszczalna
- podanie parenteralne
- łatwiej utrzymać stężenie terapeutyczne
Karbamazepina.
- hamuje kanały sodowe
- podawana w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych
- nie wpływa na funkcje poznawcze
- może być stosowana w neuralgii n. V i chorobie dwubiegunowej
Karbamazepina - działania niepożądane.
- NIE STOSOWAĆ w napadach nieświadomości’
- indukcja enzymów mikrosomalnych (przyśpieszenie metabolizmu innych leków)
Okskarbazepina.
- prolek (musi zostać zhydroksylowany)
- nie aktywuje enzymów mikrosomalnych
Eslikarbazepina.
- prolek (jak Okskarbazepina)
- szybciej działa
Lamotrygina.
- hamuje kanały sodowe
- stosowana jako lek dodatkowy
- w leczeniu napadów częściowych i uogólnionych: toniczno-klonicznych, atonicznych, nieświadomości
Lamotrygina - działanie niepożądane.
- ataksja
- zaburzenia widzenia
- wysypki skórne -> rumień wielopostaciowy, z. Stevensa-Johnsona
- częściej gdy stosowane z Karbamazepiną lub kwasem walproinowym.
Zonisamid.
- 2in1 (hamuje kanały sodowe i kanały wapniowe typu T)
- lek dodatkowy w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych
- długi okres półtrwania, wydalany z moczem (płynoterapia!)
Zonisamid - DN.
- senność
- ataksja
- zawroty i bóle głowy
- zaburzenia pamięci
- splątanie
- zaburzenia hematopoezy
- kamica moczowa
- wypryski skórne
Lakozamid.
- hamuje kanały sodowe ale inaczej (powoduje wolną inaktywację)
- więc jest bardziej wybiórczy na ogniska epileptogenne
- nie powoduje refrakcji, a zmniejszenie wrażliwości
- lek dodatkowy w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych
- stosowany w neuropatii cukrzycowej
Wolna inaktywacja.
-zachodzi w neuronach o mniejszym potencjale przezbłonowym = neurony wielokrotnie pobudzane
Lakozamid - DN.
Ogólnie dobrze tolerowany.
- zawroty głowy
- nudności
- depresja
Dliwalproeks.
1:1 Kwas walproinowy : walproinian sodu
Walpromid.
- prolek
- uwalnia Kwas walproinowy
- stosowany w chorobie dwubiegunowej
Kwas walproinowy - mechanizm działania.
4in1
- hamuje kanały sodowe
- hamuje kanały wapniowe T
- stymuluje dekarboksylazę glutaminianu
- hamuje rozkład GABA
Kwas walproinowy - zastosowanie.
- najszersze spektrum działania
- w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych,
- w napadach nieświadomości,
- w napadach złożonych,
- gdy inne leki nie działają
Kwas walproinowy - DN.
- podrażnienie pp
- wzrost apetytu i masy ciała
- ataksja
- drżenie mięśniowe
- hepatotoksyczność -> niewydolność = (monitorować AlAT, AspAT)
- nie podawać dzieciom <2, kobietom w ciąży (rozszczep kręgosłupa)
Topiramat - mechanizm działania.
3in1
- hamuje kanały sodowe
- hamuje receptory dla Glu (AMPA i kainowe)
- nasila aktywację GABAa przez GABA
Topiramat - zastosowanie.
- monoterapia napadów częściowych
- lek dodatkowy w napadach uogólnionych toniczno-klonicznych i częściowych
Topiramat -DN.
- sedacja
- spowolnienie psychomotoryczne
- zaburzenia mowy
- uczucie zmęczenia
- inhibitor anhydrazy węglanowej -> kamica moczowa, parastezje
Felbamat.
- blokuje wiązanie Gly do NMDA
- w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych
Felbamat - DN.
- niedokrwistość aplastyczna
- ostra niewydolność wątroby
- fotouczulenie
- zaburzenia chodu i zawroty głowy
TYLKO w ciężkich przypadkach stosowany.
Gabapentyna - mechanizm działania
2in1
- analog GABA (zwiększa uwalnianie GABA)
- hamuje napięciowozależne kanały Ca++
Gabapentyna - zastosowanie.
- jako lek dodatkowy w napadach częściowych
- w neuropatii cukrzycowej
- w zespole niespokojnych nóg
- w profilaktyce migreny
Gabapentyna - DN.
- ataksja
- zawroty głowy
- drżenia mięśniowe
- oczopląs
Pregabalina.
2in1 - analog GABA
- hamuje napięciowozależne kanały Ca++
- stymuluje dekarboksylazę glutaminianu
- Lek dodatkowy w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych.
- stosowany w bólu neuropatycznym
Pregabalina - DN.
- zawroty głowy
- splątanie
- zaburzenia widzenia
- drżenia
- ataksja
Lewetyracetam - mechanizm działania.
- nieznany dokładnie
- wiąże się z pęcherzykami synaptycznymi (SV2A)
- hamuje presynaptyczne kanały wapniowe?
- działa na układ GABA?
hamuje powstawanie serii potencjałów o dużej częstotliwości
Lewetyracetam - zastosowanie.
- dodatkowy lek w napadach częściowych
- szczególnie u dzieci
Lewetyracetam - DN.
- senność
- uczucie zmęczenia
- zaburzenia hematologizne
Briwaracetam.
- wiąże się z SV2A
- stosowany w napadach częściowych
Briwaracetam - DN.
- senność
- zawroty głowy
- zmiany zachowania
Fenobarbital.
-barbituran
-łączy się z GABAa - zwiększa przepływ jonów chlorkowych
-lek drugiego rzutu w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych
NIE STOSOWAĆ w napadach nieświadomości.
Fenobarbital - DN.
- senność
- ataksja, zawroty głowy
- depresja
- spadek libido
- rzadko: z. Stevensa-Johnsona, zaburzenia hematologiczne
Prymidon.
-Fenobarbital + PEMA
-PEMA hamuje kanały sodowe
Zastosowanie i DN jak Fenobarbital.
Wymień leki zwiększające transmisję w układzie GABA!
- benzodiazepiny (Klonazepam, Klorazepam dipotasowy, Midazolam, Klobazam, Diazepam, Lorazepam)
- Tiagabina
- Wigabatryna
Benzodiazepiny - zastosowanie.
Midazolam, Diazepam, Lorazepam, Klorazepam dipotasowy -> Diazepam
- częściowe i uogónione napady toniczno-kloniczne
- w stanach ostrych do przerwania napadu
Klonazepam.
- ma zdolność hamowania kanałów wapniowych typu T
- skuteczny w napadach nieświadomości
- ale tylko w przypadku opornych na inne leczenie (bo DN)
Tiagabina.
- inhibitor wychwytu zwrotnego GABA
- nasila działanie GABA na receptory postsynaptyczne
- w politerapii napadów częściowych i wtórnie uogólnionych
- NIE STOSOWAĆ w napadach nieświadomości i poniżej 12 r.ż.
Tiagabina - DN.
- zawroty głowy
- senność
- zmęczenie
- rzadko splątanie zaburzenie widzenia
Wigabatryna.
- analog GABA - hamuje rozkład GABA
- nieodwracalne zahamowanie transaminazy GABA
- w politerapii napadów częściowych
- w monoterapii w stanach nagłych napadów zgięciowych niemowląt (z. Westa)
Wigabatryna - DN.
- senność
- zaburzenia koncentracji
- ubytki pola widzenia
Wymień leki zmniejszające transmisję Glu.
Działają na receptory NMDA.
Topiramat
Felbamat
Fenobarbital
Perampanel.
- działa na receptory AMPA (antagonista niekompetytywny)
- dodatkowy w napadach częściowych i toniczno-klonicznych
DN: teratogenny, uzależniający
Retygabina = Ezogabina.
- otwiera napięciowozależne kanały potasowe KCNQ
- skuteczna w napadach częściowych
Retygabina - DN.
- błękitne zabarwienie skóry, zmiany barwnikowe na dnie oka
- wycofana w 2017
Strategia leczenia napadów częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych.
I rzut - Karbamazepina v Fenytoina v Kwas walproinowy
II rzut - Fenobarbital, Prymidon
Dodatkowo - Lamotrygina v Topiramat
Strategia leczenia napadów nieświadomości.
dzieci - Etosuksymid
dorośli - Kwas walproinowy
Strategia leczenia napadów uogólnionych mioklonicznych i atonicznych.
Kwas walproinowy.
Strategia leczenia stanu padaczkowego.
dożylnie - Diazepam v Lorazepam
potem - Fosfenytoina v Fenobarbital.
Klobazam.
- lek dodatowy w padaczce lekoopornej
- w zespole Lennoxa-Gastauta
