Układ moczowy Flashcards
Wskazania do podawania diuretyków (14)
- ONN, PChN
- zespół nerczycowy
- kamica moczowa
- zastoinowa NS
- nadciśnienie tętnicze
- obrzęk płuc
- hiperaldosteronizm
- zaburzenia elektrolitowe (hiperkalcemia, hipo- hiperkaliemia)
- obrzęk mózgu,
- marskość wątroby
- moczówka prosta
- choroba wysokościowa
- jaskra
- padaczka
Rodzaje leków moczopędnych (8)
- diuretyki osmotyczne
- inhibitory anhydrazy węglanowej
- diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne
- diuretyki pętlowe
- diuretyki oszczędzające potas
- peptydy natriuretyczny
- antagoniści receptora ADH
- antagoniści receptora adenozynowego
Diuretyki osmotyczne (2)
Glicerol
Mannitol
Diuretyki osmotyczne - zastosowanie
- Glicerol - ostre napady jaskry
- Mannitol - ONN w fazie skąpomoczu, obrzęk mózgu(np. w chorobie wysokościowej)
Diuretyki osmotyczne - ogólny mechanizm działania.
- NIE wymagają interakcji z żadnym enzymem ani receptorem
- Glicerol doustnie, Mannitol dożylnie
- > uzyskują duże stężenie w krwi
- > Mannitol ulega filtracji, ale nie jest wchłaniany, jego ładunek osmotyczny zatrzymuje wodę = działanie bezpośrednie
- > zatrzymanie wody powoduje rozcieńczenie moczu, spadek sodu i gradientu, co powoduje zmniejszone wchłanianie zwrotne i natriureza = działanie pośrednie
Diuretyki osmotyczne - mechanizm działania w jaskrze i obrzęku mózgu i chorobie wysokościowej.
- Glicerol i Mannitol krążąc w naczyniach gałki ocznej dzięki łądunkowi osmotycznemu powodują przemieszczeni płynu wodnistego do krwi i zmniejszają ciśnienie w gałce -> przerywają atak jaskry
- w obrzęku mózgu (np. z powodu chorby wysokościowej lub urazu) Mannitol odciąga wodę z płynuśródmiąższowego i wewnątrzkomórkowego -> zmniejsza ICP
Mannitol a ONN, a chemioterapia.
- w ONN w fazie skąpomoczu ‘otwiera’ kanalika na pierwotny ultrafiltrat i umożliwia dostanie się innych diuretyków do miejsca działania
- w chemioterapii razem z płynoterapią stosowany osłonowo w zapobieganiu nefrotoksyczności po Cisplatynie
Diuretyki osmotyczne - DN.
-zwiększenie objętości krwi -> NS, obrzęk płuc i obrzęki obwodowe gdy podany szybko i w dużej dawce
Wymień inhibitory anhydrazy węglanowej! (2)
Acetazolamid
Dorzolamid
Inhibitory anhydrazy węglanowej - zastosowanie.
- padaczka
- jaskra
- choroba wysokościowa
- dna moczanowa (alkalizacja moczu zwiększa wydalanie kwasu)
Inhibitory anhydrazy węglanowe - ogólny mechanizm działania.
- hamują anhydrazę węglanową w kanaliku proksymalnym (izoforma IV w błonie komórkowej i II w cytozolu)
- zhamowanie resorpcji HCO3- z moczu = alkalizacja moczu, kwasica metaboliczna
- wodorowęglany posiadają ładunek osmotyczny (pociągają niewielką ilość wody)
- brak resorpcji wodorowęglanów hamuje kotransporter sodowo wodorowęglanowy (natriureza)
- efekt diuretyczny jest samoograniczający (spadek HCO3- w krwi i niewyjaśniony wzrost resorpcji w cewce)
Inhibitory anhydrazy węglanowej w jaskrze - mechanizm działania.
- doustnie Acetazolamid, w kroplach Dorzolamid
- hamuje anhydrazę w nabłonku rzęskowym w komorze przedniej oka
- > hamuje wymianę HCO3- za Cl-
- > hamuje wydzielanie NaCl do płynu
- > zmniejsza ilość wody w płynie wewnątrzgałkowy i obniża ciśnienie
Inhibitory anhydrazy węglanowej w chorobie wysokościowej - mechanizm działania.
- powodują kwasicę metaboliczną która przeciwdziała alkalozie oddechowej
- przyśpiesza aklimatyzacje i ułatwia prawidlowa wymianę oddechową podczas snu
Inhibitory anhydrazy węglanowej w padaczce.
- Acetazolamid zmniejsza wydzielanie HCO3- i Cl- do CSF
- zwiększa próg drgawkowy dla padaczki typu ‘petit mal’
Inhibitory anhydrazy węglanowej - DN.
Dorzolamid - miejscowe podrażnienie, świąd, łzawienie
Acetazolamid - kwasica metaboliczna, hiperglikemia, zaburzenia elektrolitowe
-rzadko senność, bezsenność, zaburzenia słuchu
Wymień diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne! (3+4)
Chlorotiazyd
Hydrochlorotiazyd
Metyklotiazyd
Klopamid
Indapamid
Metolazon
Chlortalidon
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne - zastosowanie.
- marskość wątroby
- zastoinowa niewydolność serca
- moczówka prosta*
- nadciśnienie
- kamica moczowa
- zespół nerczycowy
- obrzęk płuc
- niewydolność nerek
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne - ogólny mechanizm działania.
- miejsce działania to cewka DYSTALNA
- aktywnie wydzielane do światła w cewce proksymalnej
- hamuję resorpcję jonów sodu przez kompetytywną inhibicję kotransportera sodowo-chlorkowego (odpowiedzialny za resorpcję 10% sodu niezależnie od stężenia potasu)
- sód zostający w moczu pociąga za sobą wodę - średnie silny efekt diuretyczny
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne a wapń.
- paradoksalnie zwiększają resorpcję wapnia (jako jedyne diuretyki)
- wapń jest wchłaniany w cewce proksymalnej jako pasażer na gapę razem z wodą i sodem (one są resorbowane z powodu zmniejszenia objętości osocza) = bierny transport okołokomórkowy
- ważne bo są używane do leczenia kamicy
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne w moczówce prostej.
- paradoksalny mechanizm działania
- efekt diuretyczny powoduje zmniejszenie objętości osocza i większą resorpcję w kanaliku proksymalnym (niezależną od wazopresyny) co zmniejsza utratę wodu
Tiazydy - farmakokinetyka.
- Hydrochlorotiazyd doustnie 1-2/dobę
- Indapamid -stosowany raz dziennie w nadciśnieniu i NS (ma dodatkowy efekt rozszerzający naczynia)
- Metolazon stosowany w PChN
- Chlortalidon - raz na dwa dni
Tiazydy -politerapia.
- często podawane w jednej tabletce z ACEI, ARB, B-blokerami.
- korzystne szczególnie z B-blokerami bo znoszą tachykardie spowodowaną hipowolemią, i bo B-blokery zmniejszają kurczliwość serca, a tiazydy ułatwiają mu pracę zmniejszając objętość krwi
-z diuretykami pętlowymi u osób opornych na diuretyki -> przełamanie oporności = sekwencyjna blkada nefronu
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne - DN.
- hipokaliemia
- hiponatriemia
- alkaloza hipochloremiczna
- hipomagnezemia
- hipotonia ortostatyczna
- HIPERkalcemia
- HIPERurykemia (zakwaszenie moczu)
- HIPERglikemia
- HIPERlipidemia