Leki przeciwwirusowe 1 Flashcards
Wymień leki stosowane w leczeniu Herpex simplex i Varicella zoster! (15)
Acyklowir Walacyklowir Famcyklowir Pencyklowir Brywudyna, Sorywudyna, Eperwudyna Ibacytabina Denotywir Tromantadyna Moroksydyna Dokozanol Tryflurydyna Idoksurydyna Widarabina
Acyklowir - mechanizm działania.
- analog guazyny
- musi zostać przekształcony do trifosforanu
- pierwsza fosforylacja pod wpływem wirusowej kinazy tymidylanowej
- kolejne fosforylacje pod wpływek kinaz gospodarza
- lek działa tylko w komórkach zakażonym
- konkuruje z dGTP - hamuje polimerazę
- nieodwracalnie wiąże się z DNA -> przedwczesne zakończenie replikacji
Acyklowir - spektrum.
- HSV1, HSV2
- VZV
- słabiej na EBV, CMV, HHV-6
Acyklowir - mechanizm oporności.
-głównie u HSV i VZV
-delecja lub mutacja kinazy tymidylanowej
=> charakter krzyżowy z innymi lekami wymagającymi aktywacji (Gancyklowir, Walacyklowir, Famcyklowir)
-mutacja polimerazy DNA
Acyklowir - zastosowanie.
- miejscowo (opryszczka wargowa i płciowa)
- doustnie /wchłania się w 20%/ (ospa wietrzna do 24h najlepiej, półpasiec do72h najlepiej)
- doustnie (profilaktyka HSV po transplantacjach)
- dożylnie /stężenie w OUN 50% stężenia w krwi/ (zapalenie mózgu HSV, HSV u noworodków, ciężkie zakażenie HSV)
Acyklowir - DN.
- wymioty, biegunka, bóle głowy
- infuzje: odwracalne uszkodzenie nerek (krystalizacja w cewkach), neurologiczne (drgawki)
Zapobieganie: dobre nawodnienie pacjenta.
Walacyklowir - mechanizm działania.
- ester L-walylowy Acyklowiru
- metabolizowany w wątrobie i jelitach do Acyklowiru
- lepsza biodostępność po podaniu doustnym
Walacyklowir - zastosowanie.
- opryszczka płciowa
- jednodniowa terapia opryszczki wargowej
- leczenie półpaśca
- profilaktyka CMV po transplantacjach
Walacyklowir - DN.
- częściej zaburzenia neurologiczne (bóle głowy, drgawki)
- uszkodzenie wątroby (AlAT, AspAT)
- duże dawki w AIDS = zaburzenia pp, mikroangiopatia z powikłaniami zakrzepowymi
Famcyklowir - mechanizm działania.
- doustnie, metabolizowany do Pencyklowiru w wątrobie
- Pencyklowir ulega potrójnej fosforylacji
- pierwsza fosforylacja pod wpływem kinazy wirusowej
- hamuje polimerazę DNA
- NIE łączy się z DNA
Famcyklowir a Acyklowir.
- działa słabiej niż Acyklowir, ale uzysuje większe stężenie i działa dłużej
- występuje oporność krzyżowa
Famcyklowir - zastosowanie.
- stoowany doustnie
- opryszczka płciowa
- jednodniowa terapia opryszczki wargowej
- półpasiec (skuteczność podobna do Walacyklowir)
Famcyklowir - DN.
-bóle głowy, wymioty, biegunka
Pencyklowir.
- aktywny metabolit Famcyklowiru
- miejscowo w opryszczce wargowej
Brywudyna, Sorywudyna, Eperwudyna - mechanizm działania.
- analogi tymidylanu
- ulegają potrójnej fosforylacji
- pierwsza fosforylacja pod wpływem kinazy wirusowej
- hamują polimerazę DNA u HSV i VZV
Brywudyna, Sorywudyna, Eperwudyna - zastosowanie.
- Sorywudyna (najmniej DN) - leczenie VZV u dzieci
- Eperwudyna - miejscowo w opryszczce wargowej i płciowej
- Brywudyna - rak trzustki (hamuje białko Hsp27 warunkujące oporność)
Sorywudyna - interakcje.
- znacznie nasila mielotoksyczność fluorowanych pirymidyn (Fluorouracyl)
- nawet przypadki śmiertelne!
Ibacytabina.
- analog nukleozydowy
- hamuje polimerazę DNA u HSV
- miejscowe leczenie opryszczki wargowej
Denotywir.
- pochodna izotiazolowa
- ?zwiększa aktywność układu immunologicznego
- działa na HSV, VZV słabo na bakterie G+ (S. aureus)
- działanie przeciwzapalne
- miejscowe leczenie opryszczki
Tromantadyna.
- pochodna Adamantamu
- ?wiązanie z glikoproteinami i zapobieganie wnikaniu
- miejscowe leczenie opryszczki wargowej
Moroksydyna.
-mechanizm niejasny
-słabe właściwości przeciw HSV, VZV, grypa A
-rzadko leczenie HSV, VZV, profilaktyka grypy
DN: efekt cholinolityczny
Dokozanol.
- alkohol 22C
- hamuje łączenie HSV z błoną
- miejscowo w zapobieganiu pojawieniu się opryszki (max 12h od pojawienia się objawów prodromalnych)
Tryflurydyna - mechanizm działania..
- fluorowana pirydyna (ulega 2 krotnej fosforylacji)
- nie wymaga fosforylacji przez kinazę wirusowa
- działa we wszystkich komórkach (toksyczna gdy stosowana ogólnie)
Tryflurydyna - zastosowanie.
- miejscowo w zapaleniu rogówki HSV-1 HSV-2
- Tryflurydyna + Tipiracyl (inhibitor fosforylazy tymidynowej) = leczenie raka okrężnicy z przerzutami
Idoksurydyna - mechanizm działania.
- analog deoksyurydyny (ulega 3 krotnej fsforylacji)
- pierwsza fosforylacja pod wpływem kinazy wirusowej LUB kinazy gospodarza
- hamuje polimerazę DNA HSV i VZV
- wbudowuje się w DNA
Idoksurydyna - DN i zastosowanie.
- podany ogólnie jest kardiotoksyczny
- stosowany miejscowo w zapaleniu rogówki HSV-1 HSV-2
Widarabina - mechanizm działania.
- analog adenozyny z D-arabinozą
- ulega 3-krotnej fosforylacji
- inhibitor polimerazy DNA HSV VZV i innych
- 2 i 3 fosforowe pochodne hamują replikację retrowirusów (w tym HIV-1)
- aktywny wobec opornych na Idoksurydynę.
Widarabina - zastosowanie.
- miejscowe leczenie zapalenia rogówki
- terapia półpaśca u osób z AIDS
Widarabina -DN.
-podany ogólnie powoduje wymioty, biegunkę uszkodzenie szpiku
Wymień leki stosowane w zakażeniu CMV! (5)
Gancyklowir Walgancyklowir Cydofowir Foskarnet Fomiwirsen
Gancyklowir - mechanizm działania.
- analog guanozyny (ulega 3-krotnej fosforylacji)
- pierwsza fosforylacja pod wpływem kinazy wirusowej
- hamuje polimerazę DNA
- wbudowuje się do DNA (przedwczesna terminacja)
- działa na CMV (100 razy silniej niż Acyklowir), HSV, VZV, EBV, HHV-6 i KSHV
Gancyklowir - oporność.
- delecja lub mutacja kinazy wirusowej
- mutacja polimerazy DNA (krzyżowa z Cydofowir i Foskarnet)
Gancyklowir - zastosowanie.
- doustnie (wchłanianie 15%)
- dożylnie w zakażeniach CMV (+Foskarnet lub Ig)
- implanty oczne - terapia retinitis CMV
- do OUN (50% stężenia z krwi)
Profilaktyka (?) mięsaka Kaposiego w AIDS
Gancyklowir - DN.
- mielosupresja
- neuropatia obwodowa
- neurologiczne (drawki)
- odklejenie siatkówki
-wymioty, biegunka, bóle głowy, bezsenność
Walgancyklowir.
- ester L-waylowy Gancyklowiru
- szybko metabolizowany w jelitach i wątrobie
- lepsza biodostępność po podaniu doustnym (60%)
- leczenie retinitis w AIDS i profilaktyka CMV po transplantacji
Cydofowir - mechanizm działania.
- analog cytozyny ( 2 krotna fosforylacja)
- fosforylowany przez kinazy komórkowe
- hamuje polimerazę DNA
- wbudowywany do DNA - przedwczesna terminacja
- CMV, HSV, VZV, EBV, HHV-6, KSHV, adenowirusy i inne
Cydofowir -metabolizm i penetracja.
- aktywne metabolity
- długi okres półtrwania
- słabo do OUN
- aktywnie wydalany przez nerki
- podawany dożylnie razem z Probenacydem który hamuje wydalanie (spadek nefrotoksyczności)
Cydofowir - zastosowanie.
- dożylnie w retinitis
- nie podawany do ciała szklistego - toksyczny
Cydofowir - DN.
- nefrotoksyczność (zmniejsza nawodnienie i Probenacyd) (zwiększa jednoczesne stosowanie Foskarnetu i leków nefrotoksycznych)
- uvenitis
- spadek ciśnienia wewnątrzgałkowego
- kwasica metaboliczna
- neutropenia
Foskarnet - mechanizm działania.
- bezpośrednie hamowanie polimerazy DNA i polimerazy RNA i odwrotnej transkryptazy HIV-1
- CMV, HSV, VZV, EBV, HHV-6, KSHV
- nie wymaga aktywacji
Foskarnet - mechanizm oporności
- punktowa mutacja polimerazy DNA (krzyżowo z Gancyklowirem i Cydofowirem)
- punktowa mutacja odwrotnej transkryptazy
Foskarnet - penetracja i metabolizm.
- głównie dożylnie (rzadziej wstrzyknięcia do ciała szklistego)
- penetruje do OUN 40-60%
- krótki biologiczny okres półtrwania ale akumuluje się w kościach na wiele miesięcy
- wydalanie przez nerki
Foskarnet - zastosowanie.
- retinitis, colitis, esophagitis CMV
- HSV i VZV oporne na Acyklowir
- stosowany długotrwale zapobiega nawrotom mięsaka Kaposiego w AIDS
FOskarnet - DN.
- nefrotoksyczność z zaburzeniami elektrolitowymi (zapobieganie to dobre nawodnienie i powolna infuzja leku)
- Foskarnet + Pentamidyna = ciężka hipokalcemia
- owrzodzenie żołędzi (bo duże stężenie w moczu)
- nudności
- neurologiczne (drgawi, omamy) częściej gdy z Imipenem
Fomiwirsen - mechanizm działania.
Zastosowanie.
- antysensowny oligonukleotyd
- wiąże się z mRNA dla IE2 (czynnik transkrypcyjny)
- aktywacja enzymów rozkładających kompleks
- zahamowanie translacji IE2 i replikacji CMV
-wstrzykiwany do ciała szklistego w retinitis
Fomiwirsen - DN.
- zaburzenia widzenia
- zapalenie komory przedniej oka
- obrzęk siatkówki
- odklejenie siatkówki
- ogólne: gorączka, wymioty biegunka, zapalenie płuc, stan septyczny
