Leki przeciwwirusowe 2 Flashcards

1
Q

Leczenia przeciwwirusowe w AIDS.

A
  • wskazanie do leczenia TCD4+ <350
  • stosowanie 3-4 leków jednocześnie (zmniejsza tworzenie oporności)
  • podatność na leczenie zależy od pochodzenia wirusa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

HIV - 2 - oporność.

A
  • pierwotnie oporny na nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
  • mniej podatny na leczenie Enfuwirtydem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Punkty uchwytu dla leczenia przeciwretrowirusowego.

A
  • wnikanie do komórek
  • replikacja materiału genetycznego
  • obróbka białek
  • integracja z materiałem genetycznym gospodarza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wymień inhibitory wejścia HIV do komórki! (5)

A

(WIPEM)

Enfuwirtyd
Marawirok, Wikriwirok
Pleryksafor
Ibalizumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Enfuwirtyd - mechanizm działania.

Mechanizm oporności.

Zastosowanie.

A
  • 36aa peptyd
  • łączy się z białkiem gp41
  • stabilizuje je i zapobiega zmianom konformacji i wnikaniu do komórki

Oporność zależy od mutacji gp41, nie ma charakteru krzyżowego.

Stosowany w wstrzyknięciach podskórnych w zaawansowanym AIDS.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Enfuwirtyd - DN.

A
  • reakcje w miejscu wstrzyknięcia (99%)
  • neuropatia obwodowa
  • zaburzenia snu
  • gorączka, bóle stawów, eozynofilia
  • zapalenie płuc i objawy infekcyjne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Marawirok, Wikriwirok - mechanizm działania.

A
  • antagonista receptora CCR5 (z którym powinna połączyć się gp120)
  • interakcja gp120 z CCR5 jest konieczna do wniknięcia (poprzedza połączenie gp120 z CD4)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Marawirok, Wikriwirok - mechanizm oporności.

A
  • przestawienie się wirusa z CCR5 na CXCR4

- przed zastosowaniem należy wykonać test tropizmu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Marawirok - DN.

A
  • pp (wymioty, zaparcie, wzdęcie)
  • parastezje, skurcze mięśniowe
  • bezsenność
  • zaburzenia smaku
  • rzadko drgawki niedokrwienie mięśnia sercowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Pleryksafor.

A
  • antagonista CXCR4
  • nie działa w leczeniu HIV

Stosowany do uwalniania komórek macierzystych ze szpiku do krwi, skąd są pobierane np. do autoprzeszczepu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ibalizumab.

A
  • przeciwciało przeciwko CD4
  • nie upośledza odporności
  • blokuje połączenie CD4 z gp120
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wymień nukleozydowe i nukleotydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NRTI)! (8)

A

LEDZ SZAT

Zydowudyna
Stawudyna
Lamiwudyna
Dydanozyna
Zalcytabina
Abakawir
Tenofowir
Emtrycytabina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

NRTI - ogólny mechanizm działania.

A
  • ulegają potrójnej fosforylacji
  • kompetencyjnie hamują odwrotną transkryptazę
  • wbudowują się w DNA - przedwczesna terminacja
  • większość działa też na HIV-2, niektóre na HBV
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

NRTI - interakcje wewnątrz grupy.

A

Wzajemne antagonizowanie swojego działania.

  • Stawudyna + Zydowudyna
  • Stawudyna + Dydanozyna
  • Lamiwudyna + Zalcytabina
  • Dydanozyna + Tenofowir
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

NRTI - DN.

A
  • toksyczność mitochondrialna (hamowanie polimerazy DNA typu y)
  • > kwasica mleczanowa
  • > stłuszczenie wątroby
  • > dyslipidemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Zydowudyna - charakterystyka.

Oporność.

A
  • analog deoksytymidyny
  • zalecany u kobiet w ciąży i noworodków
  • dobrze wchłania się z pp
  • penetruje do tkanek i OUN

O: u wirusów z min. 3 typowymi mutacjami (może zanikac bo przerwie w podawaniu leku)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Zydowudyna - DN.

A
  • mielosupresja (anemia makrocytarna + neutropenia) 2-8%
  • pp
  • przebarwienie paznokci
  • miopatia

Nie stosować ze Stawudyną.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Stawudyna - charakterystyka.

A
  • analog tymidyny
  • długi czas działania
  • dobrze wchłania się z pp
  • penetruje do OUN (55%)

Oporność: typowe mutacje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Stawudyna DN.

A
  • neuropatia czuciowa (częściej razem z Zalcytabiną i Dydanozyną)
  • zapalenie trzustki (z Dydanozyną)
  • paraliż mięśni (przypomina Guillain-Barre)
  • najczęściej wywołuje toksyczność mitochondrialną

Nie stosować z Zydowudyną i Dydanozyną.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Lamiwudyna - charakterystyka.

Oporność.

A
  • analog cytozyny
  • działa synergistycznie z niektórymi NRTI
  • działa na HIV-1 oporne na Zydowudynę
  • hamuje polimerazę DNA HBV
  • dobrze wchłania się z pp (lepiej z Kotrimoksazolem)
  • penetruje do OUN (20%)

Oporność krzyżowa z: Abakawir, Dydanozyna, Zalcytabina.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Lamiwudyna - DN.

A
  • bezsenność, zmęczenie
  • bóle głowy

Nie stosować z Zalcytabiną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Dydanozyna - charakterystyka.

Oporność.

A
  • analog deoksyadenozyny
  • wchłania się z pp (40%) -> podawany na pusty żołądek
  • penetruje do OUN (20%)

Oporność krzyżowa z: Abakawir, Zalcytabina, Lamiwudyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Dydanozyna - DN.

A
  • zapalenie trzustki (alkoholizm, hiperlipidemia - przeciwskazania)
  • neuropatia obwodowa (z Zalcytabina, Stawudyna, Izoniazyd)
  • biegunka, zapalenie wątroby, owrzodzenie przełyku
  • kardiomiopatia
  • hiperurykemia (napady dny moczanowej)
  • zapalenie n. II

Nie podawać z Fluorochinolonami i Tetracyklinami)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Zalcytabina - charakterystyka.

A
  • analog cytozyny
  • długi czas działania
  • dobrze wchłania się z pp
  • penetruje do OUN (20%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Zalcytabina - DN.

A
  • obwodowa neuropatia
  • zapalenie trzustki
  • owrzodzenie jamy ustnej i przełyku
  • kardiomiopatia

Nie stosować z Lamiwudyną.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Abakawir - charakterystyka.

A
  • analog guanozyny
  • długi czas działania wewnątrz komórek
  • dobrze wchłania się z pp
  • penetruje do OUN (30%)

Oporność krzyżowa z: Lamiwudyna, Tenofoeir, Emtrycytabina)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Abakawir - DN.

A
  • alergie 5%
  • gorączka, biegunka
  • jadłowstręt
  • skurcz oskrzeli
  • rzadko zapalenie trzustki, AlAT, AspAT
28
Q

Tenofowir - charakterystyka.

A
  • analog adenozyny
  • wchłanianie z pp(35%), lepiej z tłustym posiłkiem
  • hamuje polimerazę DNA HBV
  • dostępny jako prolek Alafenamid Tenofowiru (uwalnia Tenofowir pod wpływem katepsyny A)
29
Q

Tenofowir - DN.

A
  • pp (wymioty, biegunka)
  • zespół Fanconiego (uszkodzenie cewek nerkowych)

Tenofowir + Dydanozyna - wzajemnie się osłabiają, nasila DN Dydanozyny

30
Q

Emtrycytabina - charakterystyka.

A
  • fluorowana pochodna Lamiwudyny
  • długi czas działania
  • dobrze wchłania się z pp
  • słabo penetruje do OUN
  • hamuje polimerazę DNA HBV

Oporność krzyżowa z Lamiwudyną

31
Q

Emtrycytabina - DN.

A
  • bóle głowy
  • biegunka, wymioty
  • przebarwienia dłoni
  • stosowany w roztworze z glikolem etylenowym - przeciwskazany w ciąży i u dzieci (lub przyjmujących Disulfiram, Metronidazol)
32
Q

Wymień nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazę (NNRTI)! (5)

A

(EN ER D)

Delawirdyna
Efawirenz
Newirapina
Etrawiryna
Rilpiwiryna
33
Q

NNRTI - mechanizm działania.

A
  • łączą się bezpośrednio z odwrotną transkryptazę
  • allosterycznie hamują jej aktywnoąć
  • nie wymagają aktywacji w postaci fosforylacji
  • nie działają na HIV-2 (w stężeniu terapeutycznym)
34
Q

NNRTI - DN.

A
  • pp
  • skóra (wysypki, z. Stevensa-Johnsona)
  • liczne interakcje (metabolizowane przez CYP3A4)
  • > Delawirdyna hamuje CYP
  • > Newirapina indukuje CYP
  • > Efawirenz działanie mieszane
35
Q

Delawirdyna - charakterystyka.

A
  • dobrze wchłania się z pp
  • słabo penetruje do OUN
  • wiąże się z białkami osocza
36
Q

Delawirdyna - DN.

A
  • zaczerwienienie skóry 18%
  • rumień wielopostaciowy, z. Stevensa-Johnsona
  • wymioty, AlAT, AspAT

-hamuje CYP3A4, 2C9, 2D6 (Indynawir, Sakwinawir stosowane 2 zamiast 3/dobę)

37
Q

Efawirenz - charakterystyka.

A
  • wchłania się z pp 45% (tłusty pokarm nasila - zatrucie)
  • słabo penetruje do OUN
  • wiąże się z białkami
  • sługi czas działania
38
Q

Efawirenz - DN.

A
  • OUN (zawroty, bezsenność, niepamięć, omamy) 50% - ustępują po miesiącu
  • skóra 30%
  • wymioty, biegunka,
  • krystaluria
  • AlAT, AspAT
  • teratogenny

Induktor i inhibitor CYP3A4.

39
Q

Newirapina - charakterystyka.

A
  • dobrze wchłania się z pp
  • penetruje do OUN 45%
  • długi czas działania

Pojedyncza dawka matce na początku porodu + 3 dniowa terapia noworodka.

40
Q

Newirapina - DN.

A
  • zmiany skórne 17% (rzadko z. Stevensa-Johnsona, toksyczna nekroliza naskórka) zapobiega stopniowe zwiększanie dawki przez 2 tygodnie
  • uszkodzenie wątroby 4%

Induktor CYP3A4 (nasila metabolizm Amprenawir, Lopinawir, Sakwinawir, Efawirenz)

41
Q

Etrawiryna - charakterystyka.

A
  • nowy lek
  • działa na wirusy oporne na Efawirenz i Newirapinę
  • bo jej połącznie z RT jest bardziej elastyczne i mutacje mniej je osłabiają
42
Q

Etrawiryna - DN.

A
  • zmiany skórne
  • małopłytkowość, anemia
  • neuropatia obwodowa
  • dyslipidemia
  • pp (wymioty, biegunka)
43
Q

Rilpiwirina - charakterystyka.

A
  • nowy lek
  • silniejsze i dłuższe działanie
  • mniej DN niż Efawirenz i Newirapina
44
Q

Rilpiwirina - DN.

A
  • zaburzenia nastroju (depresja, myśli samobójcze)
  • bezsenność
  • AlAT, AspAT
  • zaczerwienienie skóry
45
Q

Wymień inhibitory proteazy! (10)

A
(DRIFT NA LAS)
Amprenawir
Fosamprenawir
Indynawir
Sakwinawir
Atazanawir
Lopinawir/Rytonawir
Nelfinawir
Typranawir
Darunawir
46
Q

Inhibitory proteazy - mechanizm działania.

A
  • hamowanie proteazy odpowiedzialnej za rozdzielenie poliproteiny na białka wirusa
  • hamuje to powstanie wirionów potomnych
  • działają na HIV-1 i słabiej na HIV-2
47
Q

Inhibitory proteazy - DN.

A
  • zaburzenia metabolizmu tkanki tłuszczowej (redystrybucja do karku, brzucha i piersi, dyslipidemia, insulinooporność)
  • > najsłabiej DN wykazuje Atazanawir
  • > przyczyną lipodystrofii może być ?zahamownie lamin

Zapobieganie - podanie analogu GHRH - Tesamorelina

-zwiększone ryzyko krwawień w hemofilii

48
Q

Inhibitory proteaz - interakcje.

A
  • substraty i inhibitory CYP3A4 (najbardziej Rytonawir, najmniej Sakwinawir)
  • niektóre są też induktorami cytochromu p450 (Amprenawir, Rytonawir)

Kobicystat - inhibitor CYP3A - stosowany z inhibitorami proteazy by zwiększyć biodostępność

49
Q

Amprenawir - charakterystyka.

A
  • dobrze wchłania się z pp
  • oporność rzadziej niż u innych
  • inhibitor i induktor CYP3A4
50
Q

Amprenawir - DN

Przeciwwskazania.

A
  • parestezje okolicy ust
  • reakcje skórne
  • reakcje nadwrażliwości (budowa sulfonamidowa)

Roztwory zawierają wit. E i glikol polietylenowy - nie stosować w ciąży i leczonych ~Disulfiramem.

51
Q

Fosamprenawir.

A
  • prolek
  • przekształcany do Amprenawiru w rąbku szczoteczkowym
  • lepsza biodostępność
52
Q

Indynawir - charakterystyka.

A
  • wchłania się z pp 65% (pokarm osłabia)
  • dobrze penetruje do OUN
  • hamuje CYP3A4
  • oporność krzyżowa z Rytonawirem
53
Q

Indynawir - DN.

A
  • hiperbilirubinemia
  • kamica moczowa (zapobieganie - nawodnienie)
  • AlAT, AspAT
  • małopłytkowość
  • insulinooporność 3-5%
54
Q

Sakwinawir - chakterystyka.

DN.

A
  • podawany w kapsułach
  • słabo się wchłania z pp (tłusty pokarm i Rytonawir polepsza)
  • induktor i inhibitor (najsłabszy) CYP3A4

DN: wymioty, ból brzucha , nieżyt nosa.

55
Q

Atazanawir - charakterystyka.

A
  • długie działanie (raz dziennie)
  • dobrze wchłania się z pp (pokarm polepsza)
  • wchłąnienie hamują leki alkalizujące (IPP)
  • dobrze penetruje do OUN
  • inhibitor CYP3A4 i CYP2C9
56
Q

Atazanawir - mechanizm oporność.

A
  • mutacja I50L

- powoduje jednoczesne zwiększenie wrażliwości na inne inhibitory proteazy

57
Q

Atazanawir - DN.

A

Jedyny inhibitor proteazy NIE POWODUJĄCY istotnej lipodystrofii.

  • wymioty, biegunka, ból głowy
  • neuropatia obwodowa
  • żółtaczka (hamuje transferazę glukuronidową)
  • wydłuża odstęp PR i QT
58
Q

Lopinawir + Rytonawir.

A
  • lek złożony
  • mała dawka Rytonawiru hamuje CYP3A4
  • nasila aktywność Lopinawiru

DN: wymioty, biegunka, zmęczenie

59
Q

Nelfinawir.

A
  • wchłania się z pp (pokarm bardzo zwiększa)
  • hamuje CYP3A4
  • rzadziej DN - podawany w ciąży
60
Q

Typranawir - charakterystyka.

A
  • słabo wchłania się z pp (tłusty pokarm znacznie zwiększa)
  • stosowany zawsze z Rytonawirem (hamuje metabolizm)
  • induktor i inhibitor CYP3A4
  • induktor glikoproteiny P (usuwa leki z komórek)
61
Q

Typranawir - DN.

A
  • wymioty, biegunka
  • zaczerwienienie skóry
  • leukopenia
  • krwawienie śródczaszkowe
  • reakcje nadwrażliwości (budowa sulfonamidowa)
62
Q

Darunawir - charakterystyka.

A
  • dobrze wchłania się z pp (pokarm nasila)
  • stosowany z Rytonawirem u pacjentów u których nie było rezultatu
  • hamuje CYP3A4
63
Q

Darunawir - DN.

A
  • wymioty, biegunka

- osutka grudkowa i grudkowo-plamista

64
Q

Wymień inhibitory integrazy.

A

Raltegrawir
Elwitegrawir
Dolutegrawir

65
Q

Inhibitory integrazy - mechanizm działania.

A
  • hamują integrazę
  • blokują łączenie DNA wirusa z genomem gospodarza
  • zapobiega namnażaniu HIV-1 (HIV-2?)
  • hamują terminazę herpeswirusów?
  • stosowane w leczeniu skojarzonym
66
Q

Inhibitory integrazy - oporność.

A
  • zależy od mutacji integrazy

- opisana dla Raltegrawiru

67
Q

Inhibitory integrazy - DN.

Interakcje.

A
  • pp (wymioty, biegunka), gorączka
  • świąd skóry

Induktory glukuronidazy nasilają ich metabolizm (Ryfampicyna, Fenobarbital)
Inhibitory pozwalają na zmniejszenie dawki (Rytonawir, Kobicystat)