Hormony płciowe 2 Flashcards
Objawy menopauzy.
- uderzenia gorąca naprzemiennie z dreszczami
- zaburzenia emocjonalne (drażliwość, depresja)
- ścieńczenie śluzówki pochwy
- wzrost ryzyka sercowo-naczyniowego
- osteoporoza
Wskazania do HTZ.
Zalety i wady obecnie.
- dla kobiet w wieku 50-59
- nie później niż 10 lat od menopauzy
Zmniejszenie ryzyka:
- ogólnej śmiertelności
- złamań osteoporotycznych
- ChNS
- raka endometrium i jelita grubego
Zwiększenie ryzyka:
- raka jajnika
- raka sutka (estrogeny + gestageny)
Sposoby zmniejszenia DN HTZ.
- stosowanie plastrów przezskórnych pozwala na zmniejszenie dawek
- stosować u osób z nasilonymi objawami menopauzy
- nie stosować jako prewencji ChNS, demencji, raka piersi
Tybolon.
- związek o aktywności estrogenowej, gestagenowej i androgenowej
- stosowany w HTZ
Środki antykoncepcyjne - rodzaje i podanie
- jednoskładnikowe (gestageny), dwuskałdnikowe (estrogeny + gestageny)
- podanie doustne, przezskórne, dopochwowe, domięśniowe (depot), implanty podskórne
Nonoksynol 9
- środek plemnikobójczy
- pianki, żele, kremy
- niepełna skuteczność
Preparaty dwuskładnikowe - mechanizm działania.
- estrogeny hamują FSH
- gestegeny hamują LH
- spadek FSH i LH hamuje dojrzewanie pęcherzyka i owulację
Preparaty jednoskładnikowe - mechanizm działania.
-hamują owulację tylko częściowo (hamują tylko pik LH
-w kilu % owulacja zachodzi (odrobinę niższa skuteczność, ale dodatkowo:)
-zmiana śluzu (mniej przepuszczalny)
-atrofia endometrium
=> działanie antykoncepcyjne i antyimplantacyjne :(
Preparaty dwuskładnikowe - dawkowanie.
- zwykle doustne
- od 5 dnia cyklu przez 3 tygodnie, przerwa 7 dni na miesiączkę (tabletki z placebo)
- preparaty na 84dni + 7 przerwa (4 miesiączki w roku)
- plastry przez 3 tygodnie (zmiana co tydzień) + tydzień przerwy
- wstrzyknięcia co 4 tygodnie (uwalniają hormony przez 3 tygodnie)
=cykle bezowulacyjne z normalnymi krwawieniami
Preparaty jednoskładnikowe - dawkowanie.
- podawane bez przerw, codziennie
- nie występują klasyczne cykle (brak krwawień miesięcznych)
- > ewentualne krwawienia (1 rok stosowania) to krwawienia z przełamania
-doustnie, plastry, implanty podskórne, wstrzyknięcia, wkładki
=mogą być cykle owulacyjne (kilka-kilkanaście %), ale bez krwawień
Preparaty dwuskładnikowe jednofazowe.
-stała ilość estrogenów i gestagenów w tabletce
Preparaty dwuskładnikowe dwufazowe.
- większa ilość gestagenów w tabletach na drugą część cyklu
- estrogeny w stałej ilości
- > imitacja fizjologicznego wzrostu progesteronu
Preparaty dwuskładnikowe trójfazowe.
- dawka gestagenów wzrasta co 7 dni
- > ma imitować naturalny rytm hormonów
- estrogeny stałe lub zwiększone w 3 tygodniu aby zapobiec krwawieniom z przełamania
Środki antykoncepcyjne - DN ogólnie.
- zależą od preparat i jego odziaływania estrogenowego, progesteronowego, androgenowego
- są pewne wspólne działania dla całej grupy
Składnik estrogenowy - DN.
- ŻChZZ
- zatorowość płucna
- udar mózgu
- zawał serca
- nadciśnienie tętnicze
- kamica żółciowa
Skłądnik gestagenowy - DN.
- trądzik
- hirsutyzm
- nadmierne wydzielanie gruczołów skórnych
- wzrost libido (naprawdę DN?)
- przyrost masy ciała
Wpływ nadmiaru estrogenów.
- zwiększenie objętości sutków
- zawroty głowy
- bolesne miesiączki
- obrzęki
- bóle głowy
- drażliwość
- nudności
- cykliczny przyrost masy ciała (retencja wody)
Wpływ niedoboru estrogenów.
- atrofia błony śluzowej
- krwawienia z dróg rodnych
- krwawienia w trakcie cyklu
- skąpe miesiączki
- zaburzenia naczynioruchowe
Wpływ nadmiaru gestagenów.
- trądzik
- depresja
- zmęczenie
- hirsutyzm
- zmiany libido
- tłusta skóra
- niecykliczny przyrost masy ciała
Wpływ niedoboru gestagenów.
- bolesne miesiączki
- nadmierne krwawienie miesięczne
- krwawienia w czasie cyklu
Kobiety palące po 35 r.ż.
- antykoncepcja hormonalna jest przeciwwskazana
- duże ryzyko powikłań zatorowo-zakrzepowych
Antykoncepcja a nowotwory.
- zmniejszenie ryzyka raka endometrium i jajników
- wzrost ryzyka raka sutka (gdy duże dawki estrogenów)
Wymień “Leki” po stosunku!
Lewonorgestrel
Uliprystal
Uliprystal.
- hamuje owulację,
- skuteczny tylko jeśli jeszcze do niej nie doszło
- nie ma działania wczesnoporonnego
Lewonorgestrel.
- hamuje owulacje -> działanie antykoncepcjne
- zmiany endometrium -> hamuje implantację -> działanie wczesnoporonne :(
