Leki przeciwpierwotniakowe 1 Flashcards
Leki pzeciwmalaryczne
Ogólny mechanizm działania leków przeciwmalarycznych.
- wykorzystanie toksycznego efektu wolnego hemu
- hamowanie polimeryzacji hemu
- generacja wolnych form tlenu
- łączenie się z DNA i zaburzanie jego funkcji
Chemioprofilaktyka malarii.
- przy wyjeździe w rejon endemicznego występowania
- Atowakon + Proguanil
- Doksycyklina
- Meflochina + Chlorchina
Terapia kieszonkowa SBET.
- w przypadku wystąpienia gorączki o niejasnym pochodzeniu
- Chlorochina lub Meflochina lub Artemeter + Lumefantryna lub Atowakwon + Proguanil
Chlorochina i Hydroksychlorochina - mechanizm działania i spektrum.
- ?gromadzą się w wakuolach i zapobiegają polimeryzacji hemu
- aktywne wobec stadium krwinkowego
- aktywne wobec gametocytów P. ovale, P. malariae, P. vivax
- nie działają na formy tkankowe
Chlorochina - mechanizm oporności.
- dotyczy głównie P. falciparum
- aktywny transporter usuwający leki
Chlorochina - zastosowanie.
- często w skojarzeniu z Atowakwonem lub Proguanilem
- stosowane w leczeniu i profilaktyce
- leczenie ropnia wątroby ameba (2 rzut)
- RZS, łuszczyca, toczeń
Chlorochina - DN.
- świąd skóry
- zaburzenia widzenia (zmiany na dnie oka)
- wydłużenie odcinak QT
- zmatowienie włosów
- fototoksyczność
- hemoliza (niedobór 6GPD)
- rzadko splątanie, drgawki
- agranulozytoza
- szybkie podanie powoduje spadek CTK
Amodiachina - zastosowanie.
- mechanizm działania jak Chlorochina
- aktywna wobec P. falciparum opornego na Chlorochinę
Amodiachina - DN.
- agranulocytoza, anemia aplastyczna
- uszkodzenie wątroby
- niestosowana w profilaktyce
Chinina - spektrum.
- formy krwinkowe wszystkich zarodźców
- gametocyty P. ovale, P. malariae, P. vivax
- nie wpływa na formy tkankowe
Chinina - zastosowanie
- pozajelitowo w ciężkim zakażeniu P. falciparum
- doustnie w lżejszym zakażeniu P. falciparum
- często łączony z Doksycykliną lub Kllindamycyną
- bardziej toksyczny od Chlorochiny - nie stosować w 1. rzucie
- ale lek z wyboru w trakcie ciąży (mimo ryzyka skurczów w III trymestrze)
Chinina - DN.
- cinchonismus (szumy uszne, dzwoneinei, upośledzenie słuchu, zawroty głowy, zaburzenie widzenia, wymioty)
- uczulenie
- zaburzenia hematologiczne (agranulocytoza, anemia związana z niedoborem 6GPD)
- rzadko blackwater fever (hemoliza, gorączka, hemoglobinuria, uszkodzenie nerek)
- wyrzut insuliny - hipoglikemia
- spadek CTK, wydłużenie QT
Meflochina - spektrum.
Zastosowanie.
- formy krwinkowe P. vivax i P. falciparum
- nie wpływa na gametocyty i formy tkankowe
- profilaktyka P. falciparum w rejonach z opornością na Chlorochinę
- leczenie P. falciparum (po Chininie)
Meflochina - DN.
- trudności w zasypianiu, drgawki
- leukocytoza, małopłytkowość
- bradykardia i zaburzenia przewodzenia
- > działanie psychotyczne -> nie powinno stosować się u żołnierzy, pilotów
Prymachina - mechanizm działania.
- jej metabolit (chinon) upośledza łańcuch oddechowy
- konkuruje z ubichinonem
Prymachina - spektrum.
- działa na stadia tkankowe
- jako jedyna działa na hipnozoity P. vivax i P. ovale
- działa na gametocyty
- słabo działa na formy krwinkowe
Prymachina -zastosowanie.
- wymaga najpierw potwierdzenia, że pacjent nie ma niedoboru 6GPD
- razem z Chlorochiną w ostrej malarii
- przerywa cykl transmisyjny (zabija gametocyty)
- Prymachina + Klindamycyna = Pneumocystis jiroveci
Prymachina - DN.
- zaburznia hematologiczne (anemia związana z niedoborem 6GPD!!!)
- natychmiast wstrzymać terapię w przypadku objawów hemolizy
- nie stosować w ciąży (hemoliza u płodu)
Atowakwon - mechanizm działania.
Oporność.
- zaburzenie funkcjonowania łańcucha oddechowego
- ?zablokowanie redukcji cytochromu bc1?
- aktywny wobec Pneumocystis jiroveci
- wynika z mutacji cytochromu b, narasta w monoterapii
- dlatego stosowany z Proguanilem
Proguanil - mechanizm działania.
-inhibitor reduktazy dihydrofolianu
Atowakwon + Proguanil - spektrum i zastosownaie.
-działa na formy tkankowe i krwinkowe P. falciparum
-Atowakwon w monoterapii w Pneumocystis jiroveci
-
Halofantryna i Lumefantryna - mechanizm działania i spektrum.
Oporność.
- zaburza funkcjonowanie łańcucha oddechowego jak Meflochina
- działa na formy krwinkowe zarodźców
- działa na P. falciparum oporne na Chlorochinę
-oporność krzyżowa z Meflochinę
Halofantryna i Lumefantryna - zastosowanie.
- Halofantryna stosowana tylko w leczeniu zakażeń P, falciparum opornych na chlorochinę
- Lumefantryna + Artemeterem - P. vivax i P. falciparum
Halofantryna - DN.
- kardiotoksyczność (wydłużenie QT)
- pp, skóra
- nie przyjmować z jedzeniem (zwiększa wchłanianie)
- nie stosować w ciąży
Artemizynina i pochodne - mechanizm działania.
- pochodne : Artezunat i Artemeter i ich metabolit Dihydroartemizynina
1. łączenie się z globuliną w wakuolach, gdzie pod wpływem hemu są rozszczepiane do wolnych rodników
2. hamują ATP-azę odpowiedzialną za transport wapnia do siateczki
Artemizynina i pochodne - spektrum.
- formy krwinkowe zarodźców
- gametocyty P. falciparum
- Toxoplasama, Leischmania maor, Schistosoma.
Artemizynina - zastosowanie.
-w skojarzeniu:
Artezunat + Meflochina
Artemeter + Lumefantryna
-czasami łączone z Amodiachiną Sulfadoksyną i Pirymetaminą
Stosowane w leczeniu ale nie w profilaktyce.
Artemizynina - DN>
- wymioty, biegunka
- neutropenia, anemia
- wydłużenie odstępu QT
Wymień inhibitory syntezy folianu! (3)
Pirymetamina
Proguanil
Chlorproguanil
Proguanil i chlorproguanil - mechanizm działania.
- inhibitory reduktazy DHF (preferencyjnie blokują enzym pierwotniaków)
- zaburzenie fosforylacji oksydacyjnej w mitochondriach
Inhibitory syntezy folianu - spektrum.
Pirymetamina i Proguanil - formy krwinkowe
Proguanil - trochę formy wątrobowe
Inhibitory syntezy folianu - zastosowanie.
Pirymetamina + Sulfadoksyna -> leczenie P. falciparum, Toxoplasma
Proguanil + Atowakwon lub Chlorochina (leczenie i profilaktyka)
Chlorproguanil + Dapson - badanie
Inhibitory syntezy folianu - DN.
-świąd i zaczerwienienie skóry
Proguanil: owrzodzenie jamy ustnej, łysienie,
-jest bezpieczny dla płodu!!! ale suplementacja
Wymień antybiotyki stosowane w malarii!
Tetracyklina
Doksycyklina
Klindamycyna
Azytroycyna
Antybiotyki w malarii - zastosowanie.
- Tetracyklina i Doksycyklina - formy krwinkowe
- Doksycyklina też w profilaktyce
- Klindamycyana - formy krwinkowe u dzieci i w ciąży (gdy przeciwskazana Doksycyklina)
- Azytromycyna - profilaktyka
