Hormony tarczycy Flashcards
Powstawanie hormonów tarczycy.
- wchłonięcie anionów jodu (symport jodowo-sodowy)
- utlenienie I- do atomów jodu przez peroksydazę tarczycową (H2O2)
- połączenie atomów jodu z tyreoglobuliną (jodynacja reszt tyrozynowych)
- powstaje mono lub dijodotyrozyna
- peroksydaza sprzęga dwie reszty tyrozyny
- endocytoza płynu z tyreoglobuliną pod wpływem TSH
- uwolnienie T3 i T4 podczas transcytozy
- egzocytoza hormonów tarczycy.
T4 vs T3.
- 80-90% to T4
- ale zostaje przekształcony do T3 w tkankach (dejodynacja)
- T3 jest bardziej aktywny
- hormony krążą we krwi w połączeniu z białkami
rT3 - 1% źle zdejodynowanego T3
Hormony tarczycy - klasyczny mechanizm działania.
- wnikanie do komórki
- połączenie z receptorami cytoplazmatycznymi
- translokacja do jądra
- modulacja ekspresji genów
-wzrost podstawowej przemiany materii, przyśpieszenie metabolizmu białek, węglowodanów i tłuszczy, wzrost i dojrzewanie, przyśpieszenie akcji serca
Hormony tarczycy - błonowy mechanizm działania.
- działanie na receptory na błonie komórkowej
- receptor to integryna alfa V beta 3 = receptor witronektynowy CD51/CD/61
-stymulacja angiogenezy i proliferacji komórek nowotworowych
Tetrac - mechanizm działania.
- antagonista błonowych receptorów dla T3, T4
- lek przyszłości do leczenia nowotworów bez efektów klasycznych hormonów tarczycy
Strategie leczenia niedoczynności tarczycy.
- leczenie suplementacją doustną przez całe życie
- bardzo ważne rozpoznanie u dzieci, bo inaczej ciężki niedorozwój OUN
Wymień syntetyczne hormony tarczycy! (3)
Lewotyroksyna (T4)
Liotyronina (T3)
Liotroks (T3+T4)
Liotroks.
- rzadko stosowany
- nie ma przewagi nad Lewotyroksyną mimo dodatkowej zawartości T3
Lewotyroksyna.
- najbardziej popularna
- długi okres półtrwania 7 dni
- może być podawana raz dziennie
Liotyronina.
- lepsza biodostępność i silniejsze działanie od Lewotyroksyny
- krótszy czas działania 1 dzień
- stosowana kilka razy dziennie dla stabilnego stężenia
- mniej popularna
Terapia supresyjna.
- Lewotyroksyna może być stosowana w guzkach tarczycy, wolu rozlanym i raku tarczycy
- podawana w dużej ilości hamuje wydzielanie TSH
- zahamowanie stymulacji nieprawidłowej tkanki tarczycowej
Śpiączka hipometaboliczna.
- niedoczynność tarczycy -> (hipotermia i niewydolność oddechowa)
- dożylnie hormony tarczycy i GKS
Wymień grupy tyreostatyków!
- związki jodu
- nadchlorany
- pochodne tioimidazolu
- pochodne tiouracylu
- B-blokery* (pomocniczo)
Związki jodu w niedoczynności tarczycy.
- tabletki z jodem (u osób z niewystarczającą podażą)
- rzadko od wprowadzenia soli jodowanej
- tylko u kobiet w ciąży, leczenie wola wywołanego niedoborem jodu, zapobieganie nawrotowi wola po operacji
Związki jodu w nadczynności tarczycy.
- jodek potasu, płyn Lugola
- wysokie dawki -> działanie tyreostayczne
- hamowanie działania peroksydazy, hamowanie uwalniania hormonów tarczycy
- > szybka kliniczna poprawa, działanie krótkotrwałe
- > nie da się leczyć przewlekle bo mechanizmy kompensacyjne
Środki cieniujące w radiologii a tarczyca.
- zawierają jod
- mogą spowodować przejściową niedoczynność tarczycy (Korbut)
-mogą spowodować przełom tarczycowy (Radio)
Zastosowanie jodu jako tyreostatyka. (Wskazania)
- wskazane szybkie zablokowanie wychwytu jodu (Czarnobyl)
- zahamowanie uwalniania radioaktywnych hormonów po podaniu I 131
- szybkie poprawienie pacjenta z nadczynnością
- przed planową operacją usunięcia tarczycy(zmniejszenie rozmiaru i ukrwienia)
Związki jodu - DN.
- objawy alergiczne
- obrzęk ślinianek
- zaburzenie smaku
- pp
Zastosowanie jodu radioaktywnego.
- I 131 T1/2= 8 dni, promieniowanie B
- podawany z TSH (zwiększa jego wychwyt) i po kilku dniach z wysokimi dawkami jodu (zmniejszają uwalnianie hormonów z I 131)
- leczenie raka tarczycy i czasami w nadczynności tarczycy
Jod radioaktywny a inne tyreostatyki.
- stosowanie innych tyreostatyków zmniejsza skuteczność leczenia I 131
- odstawić kilka tygodni przed podaniem
- zastępczo objawowo stosuje się B-blokery
B-blokery w nadczynności tarczycy.
- Propranolol, Metoprolol
- zmniejszają pobudzenie hiperstymulowanych receptorow B (ochronnie na układ sercowo-naczyniowy)
- stosowane często w stanach nagłych
Nadchlorany - mechanizm działania.
- aniony kompetycyjnie blokujące wychwyt jodu
- stopniowe zmniejszenie uwalniania hormonów (ale duży zapas tyreoglobuliny)
- efekt po kilku tygodniach
Nadchlorany - DN.
Agranulocytoza
Tiamazol - mechanizm działania.
- pochodna tioimidazolowa
- hamowanie peroksydazy tarczycowej
- > hamowanie utleniania anionów I-
- > hamowanie sprzęgania reszt tyrozynowych
Propyltiouracyl - mechanizm działania.
- pochodna tiouracylowa
- hamowanie peroksydazy tarczycowej
- > hamowanie utleniania anionów I-
- > hamowanie sprzęgania reszt tyrozynowych
- hamowanie obwodowej konwersji T4->T3 (nie zwiększa i tak działania leku)
Wada Tiamazolu i Propyltiouracylu.
- hamują powstawanie hormonów tarczycy, ale nie wpływają na ich uwalnianie
- efekt kliniczny widoczny po tygodniu, pełny po kilku tygodniach
Tyreostatyki -DN.
- skórne reakcje alergiczne
- bóle stawowe
- podrażnienie pp
- zapalenie wątroby
- Leukopenia! (zwykle przemijająca, rzadko agranulocytoza) pilny kontakt w razie objawów grypopodobnych
- powiększenie wola tarczycy (odhamowanie TSH i przerost tarczycy)
