Układ pokarmowy 2 Flashcards
Wymień leki uszkadzające śluzówkę żołądka i sprzyjające chorobie wrzodowej! (6)
- NLPZ
- GKS
- Bisfosfoniany
- Chlorek potasu
- Mykofenolan Mofetylu
- Fluorouracyl
Wymień modele antbiotykoterpii H. pylori! (5)
- triada z Sydney Cytrynian K/Bi + Metronidazol + Amoksycylina/Doksocyklina
- IPP+ klasycznie 2 z 3 (Amoksycylina, Klarytromycyna, Metronidazol
- u opornych IPP + Amoksycylina
- lub u opornych Metronidazol (500mg x 3/14) + Doksycyklina
- terapia sekwencyjna u opornych na Klarytromycynę
- > 5dni Amoksycylina + IPP
- > 5dni Lewofloksacyna + Tynidazol + IPP
Wymień substancje endogenne zwiększające wydzielenie kwasu solnego! (3+2)
Na komórkach okładzinowych
- ACh (rec. M3)
- Histamina (rec. H2)
- Gastryna (rec. CCK2)
Komórki enterocchłonne wydzielają histaminę pod wpływem:
- gastryny (CCK2)
- ACh (rec. M1 i M3)
Wymień substancje endogenne zmniejszające wydzielanie kwasu solnego! (3+1)
Na komórki okładzinowe
- PGE2 i PGI2 (rec. EP3)
- somatostatyna
NA komórki enterochłonne (zmniejszenie histaminy) i komórki G (zmniejszenie gastryny)
-Somatostatyna
Wymień grupy leków zmniejszające wydzielanie kwasu solnego! (4+1*)
- inhibitory pompy protonowej
- antagoniści receptora H2
- analogi prostaglandyn
- antagoniści receptorów muskarynowych
-antagoniści receptorów CCK*
Wymień leki blokujące receptory dla cholecystokininy! (1+2)
Proglumid (antagonista CCK1 i CCK2) - nie działa w chorobie wrzodowej
Spiroglumid i Itriglumid (antagoniści CCK2) - badani
Główne DN leków zmniejszających produkcję kwasu solnego. (2)
- hipergastrynemia (próba przełamania niedoboru HCl, nadmierne wydzielanie HCl po przerwaniu leczenia, nadmierne działanie troficzne na śluzówkę)
- kolonizacja bakterii (zanik ochronnego niskiego pH, rozszerza się na jelito, układ oddechowy, bakterie wytwarzają nitrozoaminy)
Wymień IPP! (7+2)
(PREDOLT)
Omeprazol Lansoprazol Pantoprazol Rabeprazol Ezomeprazol Dekslansoprazol Tenatoprazol
Soraprazan
Rewaprazan
IPP - mechanizm działania.
- słabe zasady
- wchłonięcie do krwi !!!
- przenikają do komórek okładzinowych
- wydzielenie do kanalików
- aktywacja w kwaśnym pH
- kowalencyjne zahamowanie pompy protonowej
- nieodwracalna inhibicja
- Blokują wydzielanie HCl po posiłku i wydzielanie pepsyny
Lansoprazol - dodatkowe działanie.
Tenatoprazol - coś szczególnego.
- Lansoprazol nasilenie procesów gojenia śluzówki
- Tenatoprazol długie działanie (badany)
IPP - farmakokinetyka.
- nie mogą mieć kontaktu z kwasem solnym w żołądku bo przestają działać (wchłonięcie i wydzielenie musi być przed aktywacją)
- stosowane w tabletkach powlekanych dojelitowych
- działają tylko na aktywne pompy (pełne działanie rozwija się w 3 dni)
- podanie bezpośrednio przed posiłkiem nasila działanie (więcej aktywnych pomp)
- powrót wydzielania żołądkowego po 3 dniach od odstawienia
- powinny być stosowane w regularnej terapii a nie doraźnie
- doustnie lub dożylnie
IPP - metabolizm.
- wyjątek to Rabeprazol
- metabolizowane przez CYP2C19
- polimorfizm najbardziej wpływa na metabolizm Omeprazolu i Ezomeprazolu
- IPP hamują (?) działanie Klopidogrelu (aktywowany przez CYP2C19)
IPP - interakcje.
- IPP hamują (?) działanie Klopidogrelu (aktywowany przez CYP2C19)
- hamują wchłanianie leków o charakterze słabych kwasów (Kwas acetylosalicylowy, sole żelaza, Ampicylina, Atazanawir)
-inne leki hamujące wydzielanie kwasu solnego zmniejszają działanie IPP!
IPP i antagoniści H2.
- WYJĄTEK
- małe dawki antagonistów H2 stosowane na noc
- zapobieganie nadkwasowości z przełamania
IPP - zastosowanie.
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- refluks żołądkowo-przełykowy
- eradykacja H. pylori
- profilaktyka wrzodów stresowych i po NLPZ
- leczenie zespołu Zolingera-Ellisona
IPP - DN.
- łagodne wymioty, wzdęcia, biegunki
- bóle stawów, miopatia, wysypki
- upośledzenie wchłaniania WIT B12
- efekt disulfiramowy
- międzyposiłkowe (nocny) wzrost wydzielania HCl
- hipergastrynemia
- ryzyko kolonizacji
Wymień nowe IPP! (2)
Soraprazan
Rewaprazan
Soraprazan, Rewaprazan - mechanizm działania.
- nowe IPP
- kompetycyjnie, odwracalnie hamują pompę protonową
- łączą się z miejscem przyłączenia jonów potasu
- silne i szybkie działanie (30-60 min) (nie musi zostać zaktywowana)
- podnoszą pH przez 12-15h
Wymień antagonistów receptora H2! (8)
Cymetydyna* (najstarsza) Ranitydyna Famotydyna Nizatydyna (tylko doustnie) Roksatydyna Ebrotydyna Lupitydyna Lafutydyna
Antagoniści receptorów H2 - mechanizm działania.
- kompetycyjna, odwracalna inhibicja receptorów H2 na komórkach okładzinowych
- zmniejszenie spoczynkowego wydzielania kwasu solnego
- NIE wpływają na wydzielanie pepsyny
- nowe działają silniej i dłużej niż Cymetydyna i mają mniej DN
Antagoniści receptorów H2 - zastosowanie.
-doustnie i dożylnie
- leczenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz refluksu (ale skuteczność mniejsza niż IPP)
- leczenie dolegliwości dyspeptycznyc
- zapobieganie owrzodzeniu żołądka (duże dawki) i dwunastnicy (normalne dawki)
- mała dawka na noc u leczonych IPP
Cymetydyna - DN (inne niż dla pozostałych)
- antyandrogenowe (ginekomastia, zaburzenia seksualne)
- hamowanie CYP3A4 i CYP2D6
- blokuje wydzielanie w nerkach kreatyniny i słabych zasad (Metformina, Prokainamid)
- zaburzenia świadomości
Antagoniści receptorów H2 - DN.
- biegunka lub zaparcia
- hipergastrynemia
- kolonizacja bakteryjna
Wymień antagonistów receptorów muskarynowych M1 ! (2)
Piperenzepina
Telenzepina
Antagoniści receptora M1 - mechanizm działania i zastosowanie.
DN.
- zmniejszenie wydzielania HCl przez hamowanie nerwów X (receptor M1 w zwojach)
- hamują też wydzielanie pepsyny i gastryny
DN:
-mała skuteczność, zaparcia, zatrzymanie moczu, suchość w ustach = niestosowane
Mizoprostol - mechanizm działania
- stabilny analog PGE1
- hamuje wydzielanie HCl, zwiększa wydzielanie śluzu, HCO3-
- nasila regenerację nabłonka
- stosowany doustnie ( działa po 30min przez 2-4h)
Mizoprostol - zastosowanie.
- zapobieganie owrzodzeniu żołądka i dwunastnicy w czasie terapii NLPZ
- z Mifeprystonem i Cyklofosfamidem stosowany w indukcji aborcji
Mizoprostl - DN.
- biegunki (mijają po 2 tyg)
- skurczowe bóle brzucha
- wymioty
- zaostrzenie procesów zapalnych jelit
- silnie kurczy macicę
- silnie teratogenny (stosować razem z antykoncepcją)
Wymień leki osłaniające! (5+5+2)
Sukralfat (*Sulglikotyd) Cytrynian bizmutawy Saliclan bizmutawy Kwas alginowy *(Ekabet, Cetraksat, Rebamipid, Karbenoksolon, Acetoksolon - z korzenia lukrecji) *(Gefarnat, Teprenon)
Leki osłaniające ogólny mechanizm działania.
- pokrywają nisze wrzodową (całą powierzchnię żołądka) warstwą osłonną
- niektóre maja działanie adsorbcyjne i przeciwbakteryjne
- podawane w dużych dawach przed posiłkiem, w zasadzie niestosowane
Sukralfat - mechanizm działania.
- sacharoza + wodorotlenek glinu = gęsty żel pokrywający niszę
- ochrania przed HCl ale też pobudza wydzielanie PG i GF i stymuluje gojenie
- rzadko stosowany w chorobie wrzodowej, we wlewach doodbytniczych w uszkodzeniu popromienny śluzówki lub CU/L-C
- stosowany w PChN, zapobiega hiperfosfatemii
Sukralfat - DN.
- zaparcia lub biegunka
- encefalopatia glinowa
- zmniejsza wachłanianie Digogsyny, Fenytoiny, fluorochinolonów,antybiotyków
- leki zwiększające pH żołądka (IPP) hamują jego aktywację
Cytrynian/Salicylan bizmutawy - mechanizm działania.
- pokrywają żołądek i niszę
- wiążą kwasy żółciowe, bakterie i toksyny
- bakteriobójczo na H. pylori
- działanie przeciwbiegunkowe
- rzadko stosowany często(8/d) i niesmaczny (NH3) jedynie w biegunce podróżnych i dyspepsji
Cytrynian/Salicylan bizmutawy DN.
- rzadko długo stosowane -> encefalopatia i osteodystrofia bizmutowa
- max 2 msc
- nudności wymioty
- zabarwienie języka, protez i stolca na czarno
-PW ciąża i karmienie
Kwas alginowy - mechanizm działania.
- pokrywa śluzówkę, podwyższa pH
- w preparatach złożonych do leczenia dyspepsji
Preparaty z korzenia lukrecji.
- stosowane tylko w Japonii
- słabe działanie MKS
- powodują nadciśnienie tętnicze
Wymień leki zobojętniające HCl! (4)
Wodorowęglan sodu Węglan wapnia Sole magnezu (Wodorotlenek, Tlenek, Węglan, Trójkrzemian) Sole glinu (Wodorotlenek, Monoglicynian, Fosforan, Węglan)
Leki zobojętniające - mechanizm działania.
- zobojętniją HCl
- podnoszą pH (gojenie niszy wzrasta proporcjonalnie do pH >4)
- krótki czas działania, stosowani głównie w dyspepsji
Wodorowęglan sodu i Węglan wapnia - DN.
- uwalnianie CO2 wzdęcia i odbijanie
- CaCO3 (częściej gdy z NaHCO3) zespół mleczno-alkaiczny
- > hiperkalcemia, alkaloza, złogi wapnia w tkankach, NN
Magnez vs Glin!
- Magnez działa przeczyszczająco
- Glin działa zapierająco
- Glin zapobiega wchłanianiu fosforanów - stosowane w PChN
-często stosowane preparaty mieszane
Leki zobojętniające - DN.
- zaburzają wchłanianie innych leków
- u pacjentów z NN zatrucie glinem lub hipermagnezemia
- hipergastrynemia i kolonizacja żołądka
Leki prokinetyczne - charakterystyka.
- 2 planowe w refluksie, chorobie wrzodowej
- stosowane w czynnościowych zaburzeniach motoryki pp
- oddziałują na systemy przekaźnictwa śródściennego i podśluzowego (5-HT, ACh, DA, CGRP)
- działają bezpośrednio na mięsnie gładki i pośrednio na neurony powodują uporządkowany wzrost mechanizmów perystaltycznych
Leki cholinomimetyczne - mechanizm działania.
- Karbachol, Betanechol to agoniści receptora M
- > stosowani byli w atonii żołądka i refluksie
- Neostygmina hamuje AChE
- > w atonii żołądka i w psudoniedrożności jelita grubego
Leki cholimomimetycze - DN.
- nudności, wymioty
- ślinotok,
- biegunka
- bradykardia
Wymień antagonistów receptora D2! (5)
- Metoklopramid (jest też agonistą 5-HT3)
- Trimetobenzamid, Domperydon (przenikają BBB)
- Lewosulpiryd, Itopryd (badane)
Antagoniści D2 - mechanizm działania.
- nasilają perystaltykę GOPP
- działanie przeciwwymiotne
- w refluksie, atonii żołądka
- Metoklopramid i Donperydon w celu stymulacji laktacji (hamują DA -> wzrost PRL)
Antagoniści D2 - DN.
- zaburzenia pozapiramidowe (dystonie, parkinsonizm, dyskinezy późne)
- niepokój, bezsenność
- wzrost prolaktyny (zaburzenia miesiączkowania, ginekomastia, mlekotok, impotencja)
Wymień agonistów 5-HT4! (4)
Cyzapryd
Tegaserod
Mozapryd
Renzapryd (blokuje też 5-HT3)
Agoniści 5-HT4 - mechanizm działania.
- Cyzapryd pobudza motorykę w GOPP
- stosowany jest w refluksie i atonii żołądka
- Tegaserod pobudza motorykę okrężnicy
- stosowany w zaparciach i ZJD
Agoniści 5-HT4 - DN.
- ból brzucha, biegunka
- Cyzapryd wydłuża odstęp QT
- > rozkładany przez CYP3A4 (leki hamujące nasilają kardiotoksyczność)
- Tegaserod nie zależy od CYP3A4 ale może poeodować zawał serca lub udar mózgu
-oba leki wycofane
Agoniści motyliny - mechanizm działania.
- antybiotyki makrolidowy (Erytromycyna,, Klarytromycyna, Azytromycyna)
- Erytromycyna najsilniej pobudza motorykę GOPP i jelita cienkiego (w małych dawkach)
- stosowana dożylnie w atonii żołądka i jelit w sklerodermie
-Atylmotyn, Mitemcynal to nowe pochodne bez efektu baktriobójczego
Lubiproston - mechanizm działania i DN.
- otwiera kanały chlorkowe tupu 2 (ClC2)
- przyśpiesza pasaż przez jelita
- stosowany w zaparciach nawykowych
-DN: biegunka, wymioty
Linaklotyd, Plekanatyd* - mechanizm działania.
- nowy lek stosowany w ZJD
- pobudza cyklazę guanylową
- wzrost wydzielania wody, sodu i wodorowęglanów
Wymień antagonistów opioidowych mi! (4)
Metylnaltrekson (podskórnie)
Alwimopan (doustnie)
Naloksegol (pegylowany Nalokson)
Naldemedyna
Metylnaltrekson i Alwimopan - zastosowanie.
- w zaparciach pooioidiwych i w ZJD
- działają na obwodowe receptory mi
Naloksegol, Naldemedyna - zastosowanie.
- nowe leki w przewlekłych zaparciach u osób używających opioidów z powodu przewlekłych bóli
- pegylacja zapobiega przenikaniu przez BBB i zmniejszeniu działania przeciwbólowego
