Leki immunostymulujące Flashcards
Wymień główne mechanizmy działania leków immunostymulujących! (3)
- naśladują działanie endogennych substancji (INF, IL-2)
- swoiście bezpośrednio stymulują proliferację komórek odpornościowych
- nieswoiście nasilają reakcje immunologiczne
Preparaty o niejasnym mechanizmie działania.
- takie wszystkie witaminki na wzmocnienie
- pogranicze medycyny, ale działają na odporność wrodzoną, można by je stosować u osób po przeszczepach
- w przeciwieństwie do leków o jasnym mechanizmie działania działają słabo i mają słabsze DN
Strimvelis - jako przykład terapii genowej.
- w przypadku niedoboru odporności związanego z niedoborem deaminazy adenozyny ADA
- pobranie komórki pnia, wprowadzenie genu
- autotransplantacja zdrowych komórek
Podział interferonów na grupy + receptory.
-Typ I interferonów pobudza receptor dla INF-a =INF-a, INF-B, INF-k, INF-E, INF-T, INF-w
-Typ II interferonów to INF-y pobudzający receptor dla
INF-y
-Typ III - heterogenna grupa cytokin nazwana jako INF-lamda, działa na różne receptory
Fizjologiczna produkcja INF i mechanizm działania..
- wydzielany przez komórki układu odpornościowego po pobudzeniu receptorów PPR
- wydzielane przez komórki zarażone wirusem
- pobudzenie swoistych receptorów, aktywacja kinaz (JAK)
- fosforylacja czynników transkrypcyjnych (STAT1-6)
- regulacja ekspresji wielu genów
- dodatkowo INF mogą oddziaływać na szlaki przekaźnictwa wewnątrzkomórkowego
Efekty działania INF.
- para i endokrynne uwolnienie INF powoduje gorączke i objawy grypopodobne
- synteza w sąsiednich komórkach białek przeciwwirusowych - ogranicza szerzenie się wirusa
- nasila aktywność komórek NK i limfocytów T
- indukcja kinazy białkowej R -> zahamowanie syntezy białek i indukcja RNA-azy L
- indukcja deaminazy adenozynowej i białka p53
- wzmożenie ekspresji MHC klasy II
Interferon alfa jako lek - postaci.
- rekombinowane Interferon alfa-2a, Interferon alfa-2b
- formy pegylowane o dłuższym czasie działania i lepszej skuteczności
- Interferon alfa-2b + albumina = Albuferon
- Implanty uwalniające INF-alfa2a = Lokteron
Interferon alfa - drogi podania i zastosowanie.
- dożylnie, podskórnie lub domięśniowo
- WZW B i C, półpasiec, opryszczka narządów płciowych, nowotwory (białaczki, chłoniaki, mięsak Kaposiego)
INF-alfa - DN.
- ~100% po 6h gorączka i zespół grypopodobny ( można zapobiegać Paracetamolem)
- nasila schorzenia autoimmunologiczne (Haschimoto, cukrzyca I) i może powodować nowe
- zaburzenia neurologiczne i neuropsychiatryczne
- mielosupresja
- retinopatia
- ubytki słuchu i szumy uszne
- skórne
- tendencja do zakażeń wirusowych
- ryzyko poronienia
INF-alfa - interakcje.
- INF-alfa + Rybawiryna = skuteczniejsze leczenie WZW C
- INF-alfa nasila aktywność cytostatyków (Cyklofosfamid, Doksorubicyna, Cisplatyna)
- GKS i NLPZ osłabiają działanie INF-alfa
- INF może nasilać neurotoksyczność
INF-beta - postaci i zastosowanie.
- INF-beta1a INF-beta-1b
- preparat INF-beta stosowny miejscowo na kłykciny kończyste
- domięśniowo lub podskórnie w leczeniu SM (niejasny mechanizm działania, ?ograniczenie działania INF-gamma?)
- rzadko w terapii raka gardła
INF-beta - DN.
- jak w INF-alfa ale łagodniejsze
- częściej pojawiają się reakcje w miejscu podania, zaczerwienienie, obrzęk, martwica
INF-gamma.
- rekombinowany INF-gamma-1b
- stosowany wleczeniu przewlekłej choroby ziarniniakowej
- DN jak alfa
Aldesleukina - mechanizm działania i zastosowanie.
- rekombinowana ludzka IL-2
- działa na receptor IL-2R stymuluje aktywność i proliferację limfocytów, aktywuje limfocyty Tc, B i NK
- aktywowane limfocyty Tc mogą niszczyc komórki nowotworowe
- stosowana w zaawansowanym raku nerki i nowotworach skóry, badana w trądzie
Aldesleukina - DN.
- zespół Clarksona =capillary leak syndrome (obrzęk, hipowolemia, spadek CTK, uszkodzenie nerek, płuc, wątroby)
- skóra
- neuropsychiatryczne
- pp
- nasilenie dławicy, zaburzenia rytmu
- zatorowość płucna, obrzęk płuc
- morfologia w dół
Wymień stosowane mielopoetyczne czynniki wzrostowe! (7)
Epoetyna alfa Darpoetyna alfa Molgramostym Filgrastym Lenograstym IL-11 Trombopoetyna
Wymień przeciwciała blokujące CTLA-4! (2)
Ipilimumab
Tremelimumab
Ipilimumab, Tremeliumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- blokują CTLA-4
- leczenie czerniaka, raka prostaty, nie drobnokomórkowego raka płuc
Wymień przeciwciała przeciwko PD-1! (2)
Niwolumab
Pembrolizumab
Niwolumab, Pembrolizumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- łączą się z PD-1 na limfocytach T, hamują interakcję z PD-1L i innaktywację limfocytó
- modulują mikrośrodowisko guza
- stosowane w niedrobnokomórkowym raku płuc
Wymien przeciwciała przeciwko PD-1L! (3)
Atezolizumab
Durwalumab
Awelumab
Atezolizumab - zastosowanie.
-rak pęcherza i niedrobnokomórkowy rak płuc
Elotuzumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- przeciwciało przeciwko białku SLAMF7 zlokalizowanemu na komórkach NK i plazmocytach
- aktywuje komórki NK
- stosowany w leczeniu szpiczak mnogiego
Wymień stosowane Adiuwanty! (6)
Dipeptyd Muramylowy Lentinan Pachymaran Picibanil Bestatyna Szczepionka BCG
Adiuwanty - zastosowanie.
- stosowane w terapii nowotworów (BCG dopęcherzowo w raku pęcherza moczowego po przezcewkowej resekcji prostaty)
- wykorzystywane w produkcji szczepionek
Imikwimod - mechanizm działania i zastosowanie.
- niejasne działanie pobudzające układ odpornościowy
- nasila cytotoksyczność i wydzielanie cytokin
- działanie przeciwwirusowe i przeciwnowotwoeowe
- stosowany miejscowo w kłykcinach kończystych, raka podstawnokomórkowego i w rogowaceniu słonecznym twarzy
Imikwimod - DN.
- reakcje skórne
- trwałe przebarwienie skóry
- rzadko objawy grypopodobne
Lewamizol - mechanizm działania i zastosowanie.
- lek przeciwrobaczycowy
- zmniejsza aktywność limfocytów Treg
- nasila wytwarzanie INF
- stosowany był w niektórych nowotworach już nie bo DN
Izoprynozyna - mechanizm działania i zastosowanie.
- in vitro hamuje proliferacje wirusów
- pobudza limfocyty T i makrofagi
- stosowany w obniżonej odporności, w profilaktyce i leczeniu ospy, półpaśca, opryszczki
- podawana w podostrym stwardniającym zapaleniu mózgu
Izoprynozyna - DN.
- inozyna jest przekształcana do kwasu moczowego -> hiperurykemia
- pp
- zaburzenia nastroju
Tymostymulina - mechanizm działania i zastosowanie.
- ekstrakt z grasicy cielęcej
- zawiera tymozynę a i B, tymomodulinę, protymozynę, splenopentynę
- ?stymuluje wytwarzanie INF, IL-2 i dojrzewanie limfocytów T
- stosowany wspomagająco w pierwotnych i wtórnych niedoborach odporności
- we wstrzyknięciach podskórnych lub domięśniowych
Ekomer - mechanizm działania i zastosowanie.
- preparat z olejem z wątroby rekina grenlandzkiego
- zawiera alkoksygicerole o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i immunostymulującym
- stosowany podczas chemio i radioterapii (zmniejsza uszkodzenie szpiku)
Biostymina.
- wyciąg z aloesu
- podobno wzmacnia funkcje granulocytów i odpowiedź humoralną
- domięśniowo w przewlekłych zakażeniach bakteryjnych
Przetwory z jeżówki purpurowej.
- Echinacea purpurea
- potencjalnie immunostmulująca
- profilaktyka i leczenie nawracających infekcji GDO
Przetwory z żeń-szenia.
- Panax
- zawiera ginsenozydy
- w nawracających chorobach wirusowych i bakteryjnych i w profilaktyce u starch ludzi
Przetwory z żeń-szenia - DN.
- bezsenność
- pobudzenie OUN
- biegunki
- zmiany skórne
