Układ krwiotwórczy Flashcards
Żelazo - fizjologia.
- Fe++ wchłania się w dwunastnicy i jelicie czczym
- fizjologicznie pokarm pokrywa zapotrzebowanie
- po wchłonięciu do nabłonka jelitowego łączy się z apoferrytyną = ferrytyna (magazyn wewnątrzkomórkowy)
- w krwi transportowana z transferryna jako Fe+++ (1/3 jest prawidłowo związana z żelazem)
- nadmiar gromadzony jako hemosyderyna (nierozpuszczalna)
Niedokrwistość z niedoboru żelaza.
- mikrocytarna, niedobarwliwa
- złe odżywianie
- zespół upośledzonego wchłaniania
- przewlekłe krwawienia
- zwiększone zapotrzebowanie (ciąża)
- choroby przewlekłe
Żelazo jako lek - stopień utlenienia.
- suplementacja doustna Fe++ (często nawet czymś co redukuje, żeby zwiększyć wchłanianie)
- rzadko dożylnie Fe+++
Wymień doustne preparaty żelaza! (5)
Asparaginian Chlorek Fumaran Glukonian Bursztynian żelazawy (żelaza II)
Wymień dożylne preparaty żelaza! (3)
Glukonian żelazowy (żelaza III)
Kompleks żelazo + Sorbitol + Kwas cytrynowy
Ferumoksytol (tlenek żelaza + dekstran)
Dodatki do doustnych preparatów żelaza.
Kwas askorbinowy (stabilizuje żelazo na II stopniu utlenienia) Kwas bursztynowy (zwiększa wchłanianie)
Warunki terapii żelazem.
Test na krew utajoną.
- długotrwała (kilka miesięcy)
- musi się wyrównać zarówno ostry niedobór, jak i braki w magazynach
- test na krew utajoną wychodzi fałszywie dodatnio podczas terapii
Preparaty żelaza - DN.
- pp (wymioty, biegunka, zaparcia)
- drgawki
- uszkodzenie ściany naczynia w miejscu podania
- dolegliwości mięśniowo-stawowe
- alergia
- przedawkowanie żelaza
Przedawkowanie żelaza
- przewlekłe powikłanie
- > odkładanie w układzie siateczkowato-śródbłonkowym (hemosyderoza)
- > dożylne podanie testowe
- ostre powikłanie
- > szczególnie groźne u dzieci (hipotonia, wstrząs, wysoka śmiertelność)
- Deferoksamina (zapobiega wchłanianiu, ułatwia wydalanie)
Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego.
- makrocytarna nadbarwliwa
- powstawanie erytrocytów jest upośledzone bardziej niż powstawanie hemoglobiny
- nieprawidłowa synteza DNA
Niedobór witaminy B12 - patofizjologia.
- spowodowane niedoborem B12 lub niedoborem czynnika wewnętrznego Castle’a
- znaczne zapasy wątrobowe (ujawnia się po 2-5 latach)
- występuje anemia, objawy neurologiczne (powrózkowe zwyrodnienie rdzenia) i atrofia śluzówki żołądka
Leczenie niedoboru witaminy B12.
- domięśniowo lub dożylnie (rzadko doustnie)
- Cyjankobalaminy lub Hydroksokobalamina
- stosowane minimum do momentu wyrównania hematokrytu,
- nie ma ryzyka przedawkowania
Kwas foliowy - fizjologia i patofizjologia.
- nośnik grup metylowych i formylowych
- konieczny do syntezy DNA
- zapasy wystarczają na kilka miesięcy
- niedobór w przypadku zaburzeń trawienia i wchłaniania
- może wystąpić niedobór podczas stosowania Metotreksatu
Kwas foliowy - zastosowanie.
- stosowany w stanie niedoboru oraz u osób ze zwiększonym zapotrzebowaniem
- > przed oraz w trakcie ciąży obowiązkowy (szczególnie u matek z padaczką)
Przedawkowanie kwasu foliowego.
- niegroźne
- ale może osłabiać działanie leków (przeciwpadaczkowych)
Kwas folinowy.
- zredukowany czynny metabolit kwasu foliowego
- stosowany w zatruciu Metotreksatem
Erytropoetyna - fizjologia.
- białko 193 aa
- wytwarzana w aparacie przykłębuszkowym w odpowiedzi na hipoksję
- > spadek O2 -> czynnik indukowany hipoksją (HIF-1) -> wzrost ekspresji VEGF i EPO
Wymień stosowane postaci EPO! (5)
Erytropoetyna a Erytropoetyna B Darbepoetyna a Metoksypolietylenoglikol-Epoetyna B Peginesatyd