Biologiczne leki przeciwnowotworowe 1 Flashcards
Wymień stosowane “szczepionki przeciwnowotworowe”! (6)
- rak prostaty (AdV-tk + Walacyklowir)
- rak sutka (Nelipepimut-S)
- glejak wielopostaciowy (Rindopepimut)
- czerniak
- chłoniaki nieziarnicze
- rak trzustki
Wymień stosowane wirusy onkolityczne! (2)
Czerniak -Talimogen Laherparepwek (zmodyfikowany HSV-1, selektywnie niszczy komórki nowotworowe, ma gen dla GM-CSF - pobudza układ immunologiczny)
Rak prostaty - Rilimogen Galwacirepwek
Zastosowanie stymulowanych komórek w terapii przeciwnowotworowej.
- pobranie komórek dendrytycznych od chorego,
- inkubacja z antygenami nowotworu
- podanie zwrotne (Sipuleucel-T)
-pobranie limfocytów T i stymulacja IL-2 lub modyfikacja genetyczna
Receptory dla EGF - mechanizm działania.
Działanie HER2.
- HER1-4 (3 domeny: zewnątrz, błonowa, wewnątrzkomórkowa)
- ligand łączy się z domena zewnątrzkomórkową, receptor ulega homo lub heterodimeryzacji
- domeny wewnątrzkomórkowe są kinazami tyrozynowymi (kaskada fosforylacji)
- HER 2 jest wyjątkowy bo dimeryzuje bez liganda a oddzielenie domeny zewnętrznej nie hamuje sygnału
- aktywuje PI3K, Akt, RAS-MAPK
Wymień leki skierowane przeciwko EGFR! (5)
Trastuzumab Pertuzumab Cetuksymab Geftynib Erlotynib
Wymień interferony i cytokiny stosowane w terapii nowotworów! (4+1)
Interferon alfa-2a
Interferon alfa-2b
Interferon beta
Interferon gamma
Aldesleukina
Interferon alfa-2a i alfa-2b - zastosowanie.
Interferon beta -zastsowanie.
- przewlekłe zespoły mieloproliferacyjne
- białaczka włochatokomórkowa
- szpiczak mnogi
- mięsak Kaposiego
- czerniak
- rak nerkowokomórkowy
-INF-B rak nosogardła i stwardnienie rozsiane
Aldesleukina - mechanizm działania i zastosowanie.
- rekombinowana IL-2
- stymuluje limfocyty T do ataku na komórki nowotworowe
- stosowana w raku nerki, badana w innych
Wymień przeciwciała stosowane w terapii nowotworów! (23)
Rytuksymab, Ofatumumab, Obinutuzumab Blinatumomab Daratumumab Alemtuzumab Bewacyzumab Ramucirumab Trastuzumab, Pertuzumab Cetuksymab, Panitumumab, Necitumumab, SYM004 Katumaksomab Niwolumab, Pembrolizumab Atezolizumab Siltuksymab Dinutuksymab Elotuzumab Ipilimumab, Tremelimumab
Rytuksymab, Ofatumumab, Obinutuzumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- przeciwciała przeciwko CD20 na limfocytach B
- Ryyuksymab - chłoniaki nieziarnicze, samoistna plamica małopłytkowa RZS
- Ofatumumab, Obinutuzumab - CLL
Blinatumomab - mechanizm działania i zastosowanie,
- humanizowane białko fuzyjne (2 pary łańcuchów lekkich i ciężkich -> jedna para rozpoznaje antygen CD3 na limfocytach T, druga CD19 na nowotworowo zmienionych limfocytach B)
- lek kieruje Tc do niszczenia komórek nowotworowych
- stosowany w ALL (II rzut, stosowany gdy nie ma chromosomu Philadelphia)
Daratumumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- ludzkie przeciwciało przeciwko CD38
- CD38 reguluje adhezję, migracje i metabolizm komórek plazmatycznych
- połączenie z CD38 aktywuje mechanizmy cytotoksyczne i apoptozę
- stosowany w szpiczaku plazmocytowym
Daratumumab - DN.
- reakcje po wstrzyknięciu (skurcz oskrzeli, gorączka)
- bóle pleców i stawów
- niedokrwistość, małopłytkowość, limfopenia
- zaburza oznaczanie grupy krwi (CD38 jest na erytrocytach)
Alemtuzumab -mechanizm działania i zastosowanie.
- humanizowane IgG1 anty CD52 limfocytów NK, T i B, monocytów
- niszczy komórki CD52 +
- stosowany w B-CLL, testowane w białaczce prolimfocytowej i w chorobach zapalnych
Alemtuzumab - DN.
- długie toniczne skurcze mięśni
- gorączka, spadek CTK
- zapalenie płuc, wstrząs septyczny, opryszczka
-w celu zmniejszenia DN podaje się stopniowo wzrastające dawki
Bewacyzumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- humanizowane przeciwciało anty-VEGF
- zmniejsza unaczynienie guza i hamuje jego wzrost
- stosowany w raku okrężnicy (+Fluorouracyl) i raku sutka (+Paklitaksel), czasami rak drobnokomórkowy płuc
Bewacyzumab - DN.
- nadciśnienie tętnicze 20% (uszkodzenie śródbłonka bo brak VEGF)
- uszkodzenie pp
- zakrzepica tętnic
- rzadko neurologiczne, skóra
- migrena po przedawkowaniu
Ramucirumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- ludzkie przeciwciało anty VEGFR2
- zmniejsza unaczynienie guza i hamuje jego wzrost
- stosowany w leczeniu raka żołądka i nie drobnokomórkowego raka płuc (+taksoidy)
Ramucirumab - DN.
- nadciśnienie
- bóle głowy
- biegunka
- hiponatremia
Trastuzumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- humanizowne przeciwciało anty HER2
- zapobiega dimeryzacji i aktywacji, odczepia domenę zewnętrzną, zwiększa internalizację receptorów, przez fragment Fc nasila aktywność komórek NK
- pośrednio blokuje komórkę w G1 i doprowadza do apoptozy, hamuje też angiogenezy
- stosowny w raku żołądka i sutka z ekspresją receptorów HER2
Trastuzumab - DN.
- reakcja po wstrzyknięciu (gorączka, wymioty, sztywność mięśni)
- alergia
- kardiotoksyczność (5%, 13% z Paklitakselem, 27% z antracyklinami)
Pertuzumab - mechanizm działania.
-hamuje przede wszystkim dimeryzację HER2
Cetuksymab - mechanizm działania i zastosowanie
- przeciwciało chimeryczne anty EGFR
- łączy się z domeną zewnątrzkomórkową, hamuje aktywację, stymuluje apoptozę i niszczenie przez limfocyty Tc
- stosowana w zaawansowanych rakach jelita grubego i głowy oraz szyi
Cetuksymab - DN.
- częste reakcje poinfuzyjne
- duszność
- skóra
- zapalenie spojówek, uszkodzenie wątroby
- hipo Mg++
Panitumumab, Necitumumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- ludzkie przeciwciało anty EGFR
- Panitumumab w raku jelita grubego
- Necitumumab w niedrobnokomórkowym raku płuc
SYM004 - mechanizm działania i zastosowanie.
- mieszanina dwóch chimerycznych przeciwciał przeciw dwóm regionom EGFR
- związanie z EGFR powoduje internalizację i zniszczenie
- w raku okrężnicy po nieskuteczności Cetuksymabu
Katumaksomab (sic!) - mechanizm działania i zastosowanie.
- chimeryczne, wiąże antygen EpCAM (na guzie) i CD3 (Tc)
- fragment Fc wiąże makrofagi/ komórki NK/komórki dendryczne
- interakcja 3 komórek zwiększa odpowiedź immunologiczną na nowotwór
- podanie dootrzewnowe w wysięku nowotworowym
Ketumaksomab - DN.
- gorączka (NLPZ hamują)
- wymioty
Niwolumab, Pembrolizumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- anty PD-1 antygenowo swoistych limfocytów T
- hamują interakcję PD-1 z PD-1L I(na guzie) i tym samym apoptozę limfocytów T
- stosowane w zaawansowanym raku nie drobnokomórkowym płuc i czerniaku, raku nerki i ziarnicy złośliwej
Niwolumab, Pembrolizumab - DN.
- nasilenie procesów zapalnych w płucach, pp, nerkach, oku
- zaburzenia tarczycy
Atezolizumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- anty PD-1L
- rak pęcherza moczowego i nie drobnokomórkowy rak płuc
- badane są Durwalumab, Awelumab
Siltuksymab -mechanizm działania i zastosowanie.
- chimeryczne przeciwciała anty IL-6
- stosowany w chorobie Castlemana (bez HIV i HHV-6)
Dinutuksymab - mechanizm działania i zastosowanie.
- chimeryczne anty disialylgangliozyd GD2
- aktywuje komórki NK, monocyty i neutrofile oraz dopełniacz
- stosowany w neuroblastoma w politerapii
Dinutuksymab - DN.
- ból (GD2 występuje w zakończeniach bólowych)
- hipotonia, gorączka
Elotuzumab - mechanizm działania i zastosowanie.
- anty receptor CS-1
- występuje na komórkach NK i plazmatycznych
- pobudzenie NK do niszczenia komórek nowotworowych i uwrażliwienie plazmacytów na destrukcję
- stosowany w szpiczaku plazmocytowym
Ipilimumab, Tremelimumab- mechanizm działania i zastosowanie.
- anty CTLA-4
- nasila aktywność limfocytów T
- stosowane w czerniaku
Wymień stosowane koniugaty toksyn/izotopów z lekami biologicznymi! (
Denileukina Diftytoks Brentuksymab Wedotin Trastuzumab Emtanzyna Ibrytumomab Tiuksetan + 90 Y Tosytumomab + 131 I
Denileukina Diftytoks - mechanizm działania i zastosowanie.
- fragment IL-2 + toksyna krztuśca
- wiąże się z IL2R na limfocytach T
- stosowany w skórnym chłoniaku T, zaawansowanym czerniaku i reakcji przeszczep przeciw biorcy
Denileukina Diftytoks - DN.
- objawy poinfuzyjne
- vascular leak syndrome (obrzęki, hipoalbuminemia, spadek CTK)
- uczelenie
- niedokrwistość
- zakrzepica żylna
Brentuksymab Wedotin - mechanizm działania i zastosowanie.
- przeciwciało anty-CD30 + toksyna monometyloaurystatyna E
- stosowany w USA w ziarnicy złośliwej opornej na leczenie
Brentuksyab Wedotin - DN.
- neuropatia czuciowa
- małopłytkowość, neutropenia
- gorączka, zakażenia
Trastuzumab Emtanzyna - mechanizm działania i zastosowanie.
DN.
- przeciwciało anty HER2 + emtanzyna (hamuje mikrotubule)
- II rzut w terapii zaawansowanego raka sutka
-DN: wymioty, uszkodzenie wątroby, trombocytopenia, rzadko uszkodzenie serca
Ibrytumomab Tiuksetan + 90 Y
Tosytumomab + 131 I
Mechanizm działania i zastosowanie.
- przeciwciała przeciwko CD20
- po związaniu z CD20 emitują promieniowanie B i niszczą limfocyty B
- stosowane w chłoniaku nieziarniczym z komórek B
Ibrytumomab Tiuksetan + 90 Y
Tosytumomab + 131 I
DN.
- pancytopenia (60dni max)
- zakażenia
- wtórne nowotwory
- trzeba stosować antykoncepcję
Wymień stosowane adjuwanty! (4)
Dipeptyd muranylowy
Lentinan
Pachymaran
Szczepionka BCG
Adjuwanty - mechanizm działania i zastosowanie.
- wspomagają odporność nieswoistą
- szczepionka BCG stosowana dopęcherzowo w raku pęcherza
