Gruźlica i trąd Flashcards

1
Q

Problemy terapeutyczne w leczeniu gruźlicy

A

Prątki

  • pierwotnie oporne na wiele antybiotyków
  • wolno rosnące
  • wewnątrzkomórkowe pasożyty
  • otoczka utrudnia penetrację leków
  • skutecznie rozwijają oporność
  • miejsca bytowania są ciężko dostępne dla antybiotyków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Bakteriobójcze w terapii gruźlicy (7)

A
Ryfampicyna
Izoniazyd
Pirazynamid
Streptomycyna
Etionamid
Kapreomycyna
fluorochinolony
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Bakteriostatyczne w terapii gruźlicy (3)

A

Etambutol
Kwas para-aminosalicylowy
Cykloseryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Pierwszy rzut w terapii gruźlicy (5)

A
Izoniazyd
Ryfampicyna
Pirazynamid
Etambutol
Streptomycyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Drugi rzut w terapii gruźlicy

A
Etionamid
Kapreomycyna
Cykloseryna
Kwas para-aminosalicylowy
Kanamycyna, Amikacyna
Fluorochinolony
Ryfabutyna, Ryfapentyna
Klofazymina
Klarytromycyna
Delamanid
Bedakilina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Izoniazyd - mechanizm działania

A
  • strukturalnie podobny do Pirydoksyny
  • bakteriobójczy dla dzielących się prątków
  • działa na prątki wewnątrz- i zewnątrzkomórkowe

Nieodwracalnie hamuje enzymy syntezujące kwas mykolowy (aktywny metabolit przy udziale katalazy-peroksydazy KatG)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Izoniazyd - mechanizm oporności

A
  • nadekspresja reduktazy (gen inhA) -> chroni przed działaniem metabolitu Izoniazydu
  • nadekspresja antyoksydacyjnego białka (gen ahpC)
  • mutacja lub delecja KatG
  • mutacja enzymów syntezujących kwas mykolowy

Mutacja związana z inhA jest krzyżowa z Etionamidem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Izoniazyd - DN

A
  • reakcje immunologiczne (wysypki, toczeń polekowy)
  • hepatotoksyczność (20% AlAT, AspAT, 1% ciężkie uszkodznie z martwicą)
  • neurotoksyczność (10-20% neuropatia obwodowa, zapobieganie wit. B6)
  • niedokrwistość (wit. B6)
  • szum w uszach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ryfampicyna - mechanizm działania

A
  • bakteriobójcza dla prątków wewnątrz komórkowych
  • łączy się z podjednostką B bakteryjnej polimerazy RNA
  • nie wykazuje powinowactwa do polimerazy RNA ludzkiej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ryfampicyna - mechanizm oporności

A
  • mutacja genu rpoB

- podjednostka B wykazuje nizsze powinowactwo do leku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ryfampicyna - penetracja i zastosowanie

A
  • dobrze wchłania się z pp
  • penetruje do tkanek trudno dostępnych (ropni, jam gruźliczych)
  • do OUN przenika tylko w przypadku ZOMR

Z:

  • wszystkie postaci gruźlicy
  • trąd
  • zakażenia gronkowcami, legionelloza
  • ZOMR (N. meningotidis, H. influenzae)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ryfampicycna - DN

A
  • małopłytkowość
  • pp (wymioty, wzdęcia)
  • rzekomobłoniaste zapalenie jelit
  • żółtaczka cholestatyczna i zapalenie wątroby
  • śródmiąższowe zapalenie nerek (rzadko)
  • pomarańczowe pot, łzy, mocz i sperma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ryfampicyna - interakcje

A
  • silny induktor P450
  • nasila metabolizm Metadonu, doustnych antykoagulantów, leków przeciwpadaczkowych, inhibitorów proteaz HIV, cyklosporyny, środków antykoncepcyjnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Etambutol - mechanizm działania

A

-hamuje arabinozylotransferazy (gen embCAB)
-hamuje polimeryzację arabinoglikanu - powstawanie ściany bakterii
Działanie bakteriostatyczne na szybko dzielące się prątki wewnątrz i zewnątrzkomórkowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Etambutol - mechanizm oporności

A
  • mutacja genu embCAB
  • zwiększenie ekspresji transferazy
  • w monoterapii bardzo szybko narasta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Etambutol - penetracja i metabolizm

A
  • dobrze wchłania się z pp
  • do OUN penetruje tylko w przypadku ZOMR
  • wydalany w 50% przez nerki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Etambutol - DN

A
  • pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego (spadek ostrości widzenia, zaburzenia widzenia czerwonego i zielonego)
  • reakcje uczuleniowe
18
Q

Pirazynamid - mechanizm działania

A
  • bakteriobójczy wobec WOLNO dzielących się prątków
  • w kwaśnym pH (w lizosomach makrofagów)
  • mechanizm niejasny (zależy od amidazy nikotynowej - powstaje aktywny metabolit)
  • dobrze wchłania się z pp
  • do OUN penetruje tylko w ZOMR
19
Q

Pirazynamid - spektrum i mechanizm oporności

A

-nie działa na pratki atypowe

O:

  • mutacja pncA (amidazy nikotynowej)
  • zmniejszenie przenikania do komórki
20
Q

Pirazynamid - DN

A
  • hepatotoksyczność
  • hiperurykemia (napad dny moczanowej)
  • dolegliwości pp
21
Q

Wymień aminoglikozydy stosowane w gruźlicy

A

Streptomycyna
Kanamycyna
Kapreomycyna
Amikacyna

22
Q

Streptomycyna.

A
  • bakteriobójczo na prątki pozakomórkowe
  • do OUN przenika tylko w ZOMR
  • stosowany w ciężkich postaciach gruźlicy

DN: nefrotoksyczność i ototoksyczność

23
Q

Kapreomycyna

A
  • hamuje syntezę białka
  • aktywna wobec szczepów opornych na Streptomycynę i Amikacynę
  • domięśniowo

DN: nefrotoksyczność, ototoksyczność, reakcja w miejscu podania

24
Q

Etionamid

A

-działa jak Izoniazyd
-działa bójczo na dzielące się prątki wewnątrz i zewnątrzkomórkowe
-niewielka oporność krzyżowa z Izoniazydem
-stosowany doustnie, penetruje do OUN
DN: neuropatia (zapobiega wit. B6), hepatotoksyczność

25
Q

Kwas para-aminosalicylowy

A
  • antagonista kwasu foliowego
  • względnie wybiórczy wobec prątków, rzadko stosowany

DN: owrzodzenia żołądka i krwawienia z pp, reakcje nadwrażliwości, krystalizacja w moczu = kamica moczowa

26
Q

Wymień Fluorochinolony stosowane w gruźlicy

A

Cyprofloksacyna
Lewofloksacyna
Gatyfloksacyna
Moksyfloksacyna

Aktywne wobec prątków gruźlicy i prątków atypowych.

27
Q

Linezolid

A
  • hamuje wzrost prątków wewnątrzkomórkowych

- bardzo rzadko (III rzut) - gruźlica wielolekooporna

28
Q

Klarytromycyna i Azytromycyna

A

-stosowane w zakażeniach prątkami atypowymi

29
Q

Delamanid - mechanizm działania

A
  • hamuje syntezę kwasów mykolowych

- leczenie skojarzone gruźlicy wielolekoopornej

30
Q

Delamanid - DN

A
  • przedłużenie odstępu QTc
  • dyspepsja
  • bóle głowy
  • bezsenność
  • hipokaliemia
  • retikulocytoza
31
Q

Bedakilina - mechanizm działania

A
  • hamuje syntetazę ATP prątków
  • bakteriobójczo na dzielące się i niedzielące się prątki
  • działa na wewnątrz- i zewnątrzkomórkowe prątki
  • leczenie skojarzone gruźlicy wielolekoopornej
32
Q

Bedakilina - DN

A
  • wymioty
  • bóle stawów
  • ALAT ASPAT
  • blokowanie kanału potasowego hERG → wydłużenie odstępu QT
33
Q

Ogólne zasady leczenia gruźlicy

A
  • politerapia
  • wszystkie postaci tymi samymi lekami
  • leczenie nadzorowane (pielęgniarka sprawdza czy pacjent zażywa leki)
  • ocena nerek, wątroby, AIDS, immunosupresji
  • monitorować skuteczność i DN
  • leczenie profilaktyczne
34
Q

Leczenie profilaktyczne gruźlicy

A
  • osoby nieszczepione i małe dzieci mające kontakt z chorym i dodatni odczyn tuberkulinowy
  • chorzy z HIV
  • Izoniazyd 6-9 msc (9-12 msc HIV)
  • Ryfampicyna 4 msc
  • oba 3msc
35
Q

Wymień leki stosowane w leczeniu trądu

A
  • sulfon Dapson
  • Ryfampicyna
  • Klofazymina
36
Q

Sulfony w leczeniu trądu

A
  • Dapson
  • dobrze wchłaniają się z pp
  • kumulacja w skórze, nerkach, wątrobie, mięśniach

DN: anemia hemolityczna, rumień guzowaty (leczenie GKS i Talidomid)

37
Q

Klofazymina w leczeniu trądu

A
  • barwnik
  • łączy się z DNA i hamuje replikację
  • kumulacja w skórze (uwalniany przez kilka miesięcy)
  • w ciężkich przypadkach razem z Dapsonem i Ryfampicyną

DN: przebarwienia skóry, podrażnienie pp

38
Q

Schemat leczenia gruźlicy grupa I

A
  • nowy przypadek gruźlicy płucnej z dodatnim rozmazem
  • nowy przypadek gruźlicy płucnej z ujemnym rozmazem (ciężki stan)
  • ciężka gruźlica pozapłucna

2 msc: Etambutol/Streptomycyna + Izoniazyd + Ryfampicyna +Pirazynamid

potem 4 msc: Izoniazyd + Ryfampicycna

39
Q

Schemat leczenia gruźlicy grupa II

A
  • wznowa z dodatnim rozmazem
  • niepowodzenie leczenia
  • leczenie po przerwie z rozmazem dodatnim

2msc: Streptomycyna + Izoniazyd + Ryfampicyna + Pirazynamid + Etambutol
1msc: Izoniazyd + Ryfampicyna + Pirazynamid + Etambutol
5msc: Izoniazyd + Ryfampicyna + Etambutol

40
Q

Schemat leczenia gruźlicy grupa III

A
  • nowe przypadki gruźlicy płuc z ujemnym rozmazem
  • lekka postać gruźlicy pozapłucnej

2msc: Izoniazyd + Ryfampicyna + Pirazynamid
4msc: Izoniazyd + Ryfampicyna