Gruźlica i trąd Flashcards
Problemy terapeutyczne w leczeniu gruźlicy
Prątki
- pierwotnie oporne na wiele antybiotyków
- wolno rosnące
- wewnątrzkomórkowe pasożyty
- otoczka utrudnia penetrację leków
- skutecznie rozwijają oporność
- miejsca bytowania są ciężko dostępne dla antybiotyków
Bakteriobójcze w terapii gruźlicy (7)
Ryfampicyna Izoniazyd Pirazynamid Streptomycyna Etionamid Kapreomycyna fluorochinolony
Bakteriostatyczne w terapii gruźlicy (3)
Etambutol
Kwas para-aminosalicylowy
Cykloseryna
Pierwszy rzut w terapii gruźlicy (5)
Izoniazyd Ryfampicyna Pirazynamid Etambutol Streptomycyna
Drugi rzut w terapii gruźlicy
Etionamid Kapreomycyna Cykloseryna Kwas para-aminosalicylowy Kanamycyna, Amikacyna Fluorochinolony Ryfabutyna, Ryfapentyna Klofazymina Klarytromycyna Delamanid Bedakilina
Izoniazyd - mechanizm działania
- strukturalnie podobny do Pirydoksyny
- bakteriobójczy dla dzielących się prątków
- działa na prątki wewnątrz- i zewnątrzkomórkowe
Nieodwracalnie hamuje enzymy syntezujące kwas mykolowy (aktywny metabolit przy udziale katalazy-peroksydazy KatG)
Izoniazyd - mechanizm oporności
- nadekspresja reduktazy (gen inhA) -> chroni przed działaniem metabolitu Izoniazydu
- nadekspresja antyoksydacyjnego białka (gen ahpC)
- mutacja lub delecja KatG
- mutacja enzymów syntezujących kwas mykolowy
Mutacja związana z inhA jest krzyżowa z Etionamidem.
Izoniazyd - DN
- reakcje immunologiczne (wysypki, toczeń polekowy)
- hepatotoksyczność (20% AlAT, AspAT, 1% ciężkie uszkodznie z martwicą)
- neurotoksyczność (10-20% neuropatia obwodowa, zapobieganie wit. B6)
- niedokrwistość (wit. B6)
- szum w uszach
Ryfampicyna - mechanizm działania
- bakteriobójcza dla prątków wewnątrz komórkowych
- łączy się z podjednostką B bakteryjnej polimerazy RNA
- nie wykazuje powinowactwa do polimerazy RNA ludzkiej
Ryfampicyna - mechanizm oporności
- mutacja genu rpoB
- podjednostka B wykazuje nizsze powinowactwo do leku
Ryfampicyna - penetracja i zastosowanie
- dobrze wchłania się z pp
- penetruje do tkanek trudno dostępnych (ropni, jam gruźliczych)
- do OUN przenika tylko w przypadku ZOMR
Z:
- wszystkie postaci gruźlicy
- trąd
- zakażenia gronkowcami, legionelloza
- ZOMR (N. meningotidis, H. influenzae)
Ryfampicycna - DN
- małopłytkowość
- pp (wymioty, wzdęcia)
- rzekomobłoniaste zapalenie jelit
- żółtaczka cholestatyczna i zapalenie wątroby
- śródmiąższowe zapalenie nerek (rzadko)
- pomarańczowe pot, łzy, mocz i sperma
Ryfampicyna - interakcje
- silny induktor P450
- nasila metabolizm Metadonu, doustnych antykoagulantów, leków przeciwpadaczkowych, inhibitorów proteaz HIV, cyklosporyny, środków antykoncepcyjnych
Etambutol - mechanizm działania
-hamuje arabinozylotransferazy (gen embCAB)
-hamuje polimeryzację arabinoglikanu - powstawanie ściany bakterii
Działanie bakteriostatyczne na szybko dzielące się prątki wewnątrz i zewnątrzkomórkowe.
Etambutol - mechanizm oporności
- mutacja genu embCAB
- zwiększenie ekspresji transferazy
- w monoterapii bardzo szybko narasta
Etambutol - penetracja i metabolizm
- dobrze wchłania się z pp
- do OUN penetruje tylko w przypadku ZOMR
- wydalany w 50% przez nerki
Etambutol - DN
- pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego (spadek ostrości widzenia, zaburzenia widzenia czerwonego i zielonego)
- reakcje uczuleniowe
Pirazynamid - mechanizm działania
- bakteriobójczy wobec WOLNO dzielących się prątków
- w kwaśnym pH (w lizosomach makrofagów)
- mechanizm niejasny (zależy od amidazy nikotynowej - powstaje aktywny metabolit)
- dobrze wchłania się z pp
- do OUN penetruje tylko w ZOMR
Pirazynamid - spektrum i mechanizm oporności
-nie działa na pratki atypowe
O:
- mutacja pncA (amidazy nikotynowej)
- zmniejszenie przenikania do komórki
Pirazynamid - DN
- hepatotoksyczność
- hiperurykemia (napad dny moczanowej)
- dolegliwości pp
Wymień aminoglikozydy stosowane w gruźlicy
Streptomycyna
Kanamycyna
Kapreomycyna
Amikacyna
Streptomycyna.
- bakteriobójczo na prątki pozakomórkowe
- do OUN przenika tylko w ZOMR
- stosowany w ciężkich postaciach gruźlicy
DN: nefrotoksyczność i ototoksyczność
Kapreomycyna
- hamuje syntezę białka
- aktywna wobec szczepów opornych na Streptomycynę i Amikacynę
- domięśniowo
DN: nefrotoksyczność, ototoksyczność, reakcja w miejscu podania
Etionamid
-działa jak Izoniazyd
-działa bójczo na dzielące się prątki wewnątrz i zewnątrzkomórkowe
-niewielka oporność krzyżowa z Izoniazydem
-stosowany doustnie, penetruje do OUN
DN: neuropatia (zapobiega wit. B6), hepatotoksyczność
