NLPZ Flashcards
Mechanizm działania NLPZ.
Hamowanie izoform COX.
Hamowania powstawania prostaglandyn.
Wyjątkowość kwasu acetylosalicylowego.
Mechanizm działania.
Jest nieodwracalnym inhibitorem COX.
Acetylacja miejsca aktywnego (seryny).
Względna wybiórczość względem COX-1.
Silne i długotrwałe działanie przeciwpłytkowe.
NLPZ dodatkowo hamujące powstawanie leukotrienów.
Indometacyna
Ketoprofen
Diklofenak
Działanie Kwasu acetylosalicylowego na COX-2.
Acetylacja COX-2 nie hamuje jej całkowicie ale powoduje, że powstają lipoksyny, które nasilają jej działanie przeciwzapalne.
NLPZ hamujące czynnik transkrypcjny NF kB.
Kwas acetylosalicylowy
Salicylan sodu
Sulindak
Flurbiprofen
Właściwości przeciwnowotworowe NLPZ.
- głownie inhibitory COX-2
- ?hamowanie karcinogennych prostaglandyn
- ?nasilanie apoptozy
- ?hamowanie czynników transkrypcyjnych angiogenezy
NLPZ wpływające na PPARy i PPARa.
Indometacyna Ibuprofen Fenoprofen Kwas flufenamowy -efekt dla większych dawek -nasilenie ustępowania zapalenia
Działanie NLPZ (rodzaje).
Przeciwzapalne
-hamowanie tworzenia prostaglandyn w ognisku zapalenia
Przeciwgorączkowe
-hamowanie podawania PGE2 w podwzgórzu
Przeciwbólowe
-hamowanie działania ‘uczulającego’ prostaglandyn
-hamowanie transmisji
Kwas acetylosalicylowy a dawka.
- mała dawka (75-100mg) zahamuje agregację płytek [COX-1]
- dawka 300-400mg działa przeciwgorączkowo [COX-2]
- dawka 500-800mg działanie przeciwzapalne [COX-2]
-paradoksalnie duża dawka mniej hamuje płytki bo oprócz COX-1 w płytkach hamuje też COX-2 w śródbłonku = spadek PGI2 i TXA2
Wymień preferencyjne inhibitory COX-1. (9)
Kwas acetylosalicylowy, Indometacyna, Acemetacyna, Ketoprofen, Deksketoprofen, Kwas tiaprofenowy, Ketorolak, Flurbiprofen, Suprofen.
Wymień leki podobnie działające na COX-1 i COX-2. (15)
Ibuprofen, Naproksen, Tolmetyna, Fenoprofen, Kwas niflumowy, Kwas mefenamowy, Kwas tolfenamowy, Salicylan sodu, Diflunisal, Piroksykam, Meklofenamat, Etofenamat, Sulindak, Diklofenak, Nabumeton.
Wymień preferencyjne inhibitory COX-2. (4)
Nimezulid,
Meloksykam,
Etodolak,
Celekoksyb.
Wymień wybiórcze inhibitory COX-2. (5)
KOKSYBY: Rofekoksyb, Waldekoksyb, Parekoksyb, Etorykoksyb, Lumirakoksyb.
Wskazania do stosowania NLPZ.
- ostry i przewlekły ból o małym i średnim nasileniu
- ogólne i miejscowe leczenie zapalenia i zwyrodnienia stawów
- zapalenie ucha środkowego, gardła i zatok
- gorączka
- hamowanie agregacji płytek
- farmakologiczne zamknięcie Botala
Leczenie bólu - rodzaje.
- małe i średnie natężenie
- ból nocyceptywny, pourazowy, mięśniowy, stawy, żeby, dyskopatie, migreny, miesiączka
Nie ma znaczącej tolerancji i uzależnienia fizycznego.
Metamizol.
Wyjątkowy NLPZ
- działanie rozkurczowe
- leczenie bólu kolkowego
Ból przewlekły leczenie.
NLPZ i paracetamol to pierwszy szczebel.
Efekt wzmacniający działanie przeciwbólowe NLPZ.
-małe dawki Kodeiny i barbituranów.
NLPZ stymulujące tworzenie macierzy chrzęstnej.
Tenidap, Aceklofenak.
NLPZ hamujące tworzenie macierzy chrzęstnej.
Indometacyna, Ibuprofen, Naproksen.
NLPZ bez wpływu na tworzenie macierzy chrzęstnej.
Kwas tiaprofenowy, Piroksykam.
NLPZ a dna moczanowa.
- większość skuteczna
- nieskuteczna Tolmetyna
- działanie hamujące kwas acetylosalicylowy (małe dawki)
Leczenie zapalenia ucha środkowego, gardła i zatok.
Najczęściej Ibuprofen.
Leczenie gorączki.
Paracetamol, Ibuprofen. (ważne u dzieci)
NLPZ w przeziębieniu.
Często z dodatkami obkurczającymi śluzówkę (Pseudoefedryna)
Badane, “nowe” działania NLPZ.
- hamowanie przedwczesnego porodu
- hamowanie karcynogenezy
- hamowanie Alzheimera
- działanie przeciwdepresyjne
Działanie niepożądane NLPZ.
- żołądkowo-jelitowe
- zahamowanie agregacji płytek (*COX-1 silne)
- retencja wody i sodu = obrzęki
- pogorszenie funkcji nerek
- ryzyko sercowo-naczyniowe
- enteropatie
- reakcje skórne
- wpływ na układ rozrodczy
- astma aspirynowa
- OUN i oko
NLPZ a zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
- spadek prostanoidów w śluzówce
- spadek produkcji śluzu i przepływu krwi
- zablokowanie czynników wzrostowych
=owrzodzenia
NLPZ a płytki.
- unikać przed operacjami
- dotyczy silnych COX-1 inhibitorów
NLPZ a zatrzymanie wody i soli oraz obrzęki.
-dotyczy wszystkich NLPZ (COX-1 i COX-2)
NLPZ a ryzyko sercowo-naczyniowe.
- dotyczy głównie silnie działających na COX-2
- ale długotrwałe stosowanie wszystkich (oprócz Kwasu acetylosalicylowego)
-stosunkowo bezpieczny Naproksen
NLPZ a enteropatie.
- biegunka
- bole brzucha
- zaostrzenie przebiegu zapalnej choroby jelita grubego
NLPZ a reakcje skórne.
- osutka
- rumień
- alergiczny odczyn
NLPZ a układ rozrodczy.
- wzrost ryzyka poronienia
- działanie teratogenne
- spadek kurczliwości macicy, przedłużenie porodu
- przedwczesne zamknięcie Botalla
- COX-2 inhibitory -> zespół LUF -> zaburzenia płodności
NLPZ a funkcja nerek.
-pogorszenie u osób z chorobą nerek
NLPZ a astma.
- hamowanie PGE2
- > a PGE2 hamuje przecież leukotrieny
-bezpieczne: COX-2 inhibitory i Paracetamol
NLPZ a OUN.
- zawroty głowy
- bóle głowy
NLPZ a oko.
- wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego
- dotyczy COX-1 i COX-2
Działania niepożądane salicylanów.
- zatrucie salicylanami
- długo stosowane -> niedokrwistość hemolityczna, zaburzenia żelaza
- u dzieci choroba Reye’a
- małe dawki pogorszenie dny moczanowej
Zatrucie salicylanami.
- szum w uszach
- wymioty
- hiperwentylacja (alkaloza oddechowa)
- kwasica metaboliczna
- duże stężenie porażenie oddechu -> kwasica oddechowa
- wzmożenie metabolizmu -> wzrost temperatury
Działania niepożądane.
Celekoksyb.
Lumirakoksyb.
- reakcje skórne - zespół Stevensa-Johnsona
- ciężka niewydolność wątroby
Indometacyna. Działania niepożądane.
- splątanie
- omamy
- depresja (przypomina serotoninę)
- niedokrwistość aplastyczna
- małopłytkowość
Ibuprofen, Flurbiprofen, Fenoprofen, Ketoprofen.
Działania niepożądane.
- szum w uszach
- zawroty głowy
- jałowe ZOMR
- ŚZN
- zespół nerczycowy
Sulindak. Działania niepożądane.
- zespół Stevensa-Johnsona
- agranulocytoza
- małopłytkowość
- cholestaza
Metamizol, Propyfenazon. Działania niepożądane.
- mielosupresja
- uszkodzenie wątroby
- stosunkowo często uczulenie (wstrząs anafilaktyczny po podaniu dożylnym)
Przeciwskazania dla NLPZ.
-alergia
-czynna choroba wrzodowa
-czynne krwawienie (skazy krwotoczne)
-astma aspirynowa
-niewydolność wątroby lub nerek
-kwas acetylosalicylowy <12 r.ż.
-dna moczanowa (małe dawki Aspiryny)
-ciąża:
III trymestr NLPZ, I trymestr Paracetamol
-ryzyko sercowo-naczyniowe (COX-2 inhibitory)
-choroba zapalna jelita grubego
Interakcje NLPZ.
NIE ŁĄCZ!
- NLPZ + NLPZ (wzajemnie osłabiają)
- NLPZ + antykoagulant (krwawi)
- NLPZ + diuretyk (nie działa)
- NLPZ + ACEI i B-adrenolityki (osłabiają)
- NLPZ + GKS/bisfosfoniany (krwawienie z pp)
- NLPZ + sulfynylomocznik (nasilenie)
- NLPZ + fluorochinony (drgawki) - nie dot. Aspiryny
- NLPZ +aminoglikozydy (nerki RIP)
Wymień leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.
Paracetamol,
Flupirtyna,
Nefopam.
Paracetamol vs NLPZ.
- niepoznany mechanizm działania
- nie ma działania przeciwzapalnego
- nie wywołuje owrzodzeń błony
- nie upośledza płytek
- nie powoduje astmy aspirynowej
Paracetamol. Mechanizm działania.
- hamownie COX-3?
- mechanizm oksydoredukcyjny?
- pobudzenie rdzeniowych szlaków tłumiących ból
- nasilenie działania anandaminu (endogenny kannabinoid)
Mechanizm oksydoredukcyjny działania Paracetamolu.
- hamuje tworzenie prostaglandyn w zdrowych komórkach
- COX wymaga wolnych rodników i utleniania/redukcji
- Paracetamol trwale redukuje COX =hamuje
- to tłumaczy działanie w OUN, gdzie nie ma co utlenić COX
Pobudzenie rdzeniowych szlaków tłumiących ból przez paracetamol.
- blokuje wychwyt zwrotny serotoniny
- pobudza rdzeniowe szlaki zstępujące
- hamowanie przewodnictwa NMDA i substancji P
Nasilenie działania anandamidu przez Paracetamol.
- metabolit paracetamolu to robi
- hamowanie wychwytu anandamidu
- Paracetamol bezpośrednio pobudza receptory TRPV1
Wskazania do Paracetamolu.
- ostry ból o małym i średnim natężeniu
- ból przewlekły
- gorączka
- bezpieczny u kobiet w ciąży (po I trymestrze)
Przedawkowanie Paracetamolu.
-uszkodzenie wątroby i nerek
-śpiączka wątrobowa
2-3 krotne przedawkowanie (3g a dzieci 50mg/kg)
metabolity powodują wyczerpanie GSH
->odtrutka: Acetylocysteina
-martwica cewek nerkowych
Flupirtyna.
- przeciwbólowy, słabe działanie zwiątczające
- wybiórczo otwiera kanał K+ -> hiperpolaryzacja
- w terapii słabego i średniego bólu ( szczególnie związanego z nadmiernym napięciem mięśni)
Nefopam.
- przeciwbólowy
- ?pobudza zstępujące szlaki hamujące (hamuje wychwyt serotoniny i NA)
- leczenie łagodnego ostrego i przewlekłego bólu
Nefopam. Działanie niepożądane.
-OUN (lęk, omamy, bezsenność, sedacja)
-cholinolityczne
-tachykardia, nadmierna potliwość
!Interakcja z inhibitorami MAO!
Fenspiryd.
- przeciwzapalny
- rozkurcza oskrzela
- doustnie w zapaleniach GDO i DDO
NLPZ krótko działające.
Kwas acetylosalicylowy, Diklofenak, Ibuprofen, Kwas tiaprofenowy, Meklofenamat.
NLPZ długo działające.
Meloksykam, Piroksykam, Tenoksykam, Nabumeton, Oksaprozyna.
NLPZ dostępne w formie dożylnej.
Paracetamol, Acetylocalicylan lizyny, Ketoprofen, Piroksykam, Matamizol.
NLPZ dostępne w formie czopków.
Paracetamol, Ketoprofen, Ibuprofen, Metamizol, Piroksykam.
Najmniej gastrotoksyczne
vs
Najbardziej gastrotoksyczne.
Ibuprofen, Salsalat, Diflunisal.
Indometacyna, Ketorolak, Tolmetyna.
Pacjenci z niewydolnością nerek.
Które NLPZ?
Najlepiej salicylany (nie Aspiryna).
Nie podawać Fenoprofenu (ŚZN)
Pacjenci z niewydolnością wątroby.
Które NLPZ?
Unikać Diklofenaku i Sulindaku.
