Układ pokarmowy 1 Flashcards

1
Q

Wymień drogi powstawania odruchu wymiotnego! (4)

A
  • neurony strefy chemowrażliwej
  • nerw przedsionkowo-ślimakowy i móżdżek
  • neurony jądra pasma samotnego (podrażnienie receptorów obwodowych n.X)
  • wyższe centra OUN (zapach, pamięć, strach)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Neurony strefy chemowrażliwej - fizjologia.

A
  • w area postrema w dnie komory IV
  • receptory D2, 5-HT3, M1, NK1, opioidowe
  • reakcja na substancje emetogenne z krwi (leki, trucizny, mocznik)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Nerw przedsionkowo-ślimakowy i móżdżek a wymioty.

A
  • transmisja zależna głównie od receptorów M1, i H1
  • wymioty związane ze stymulacją błędnika (choroba morska, lokomocyjna)
  • uszkodzenie błędnika przez leki (aminoglikozydy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wymioty - kiedy NIE leczyć.

A
  • zazwyczaj nie leczymy
  • to odruch obronny, samoograniczający, przynoszący ulgę
  • zapewnić właściwą równowagę wodno-elektrolitową
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wymioty - kiedy leczyć.

A
  • gdy stanowią zagrożenie (ryzyka aspiracji, uszkodzenie pp)
  • gdy są męczące i nie przynoszą ulgi (chemioterapia)
  • gdy przeszkadzają w leczeniu
  • gdy bardzo zaburzają RKZ i wodno-elektrolitową
  • choroba lokomocyjna, leki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wymień antagonistów receptora 5-HT3! (5+1+1)

A
Ondansetron
Granisetron
Dolasetron
Tropisetron
Palonosetron
Alosetron*

Metoklopramid (nieselektywny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Antagoniści receptora 5-HT3 - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • receptor 5-HT3 to receptor jonotropowy
  • zahamowanie go powoduje zmniejszenie wymiotów
  • zmniejszenie pobudzenia area postrema i z pp
  • w wymiotach pooperacyjnych, po radioterapii i chemioterapii (podanie 30 min przed chemią)
  • NIE działają w chorobie lokomocyjnej
  • stosowani w mono lub razem z GKS/antagonistami NK1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Alosetron - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • antagonista 5-HT3
  • słabsze działanie przeciwwymiotne
  • silniej hamuje czynność skurczową jelita grubego
  • stosowany w zespole jelita drażliwego (ZJD)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Antagoniści receptora 5-HT3 - drogi podania i farmakokinetyka.

A
  • Ondansetron, Granisetron, Dolasetron - doustnie lub dożylnie, czas działania 4-9h
  • Palonosetron - dożylnie, czas działania 40h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Antagoniści receptora 5-HT3 - DN.

A
  • zwalniają pasaż w jelicie grubym (!uwaga w podostrej niedrożności i zaparciach)
  • bóle głowy i brzucha
  • przejściowe objawy pozapiramidowe
  • wydłużenie QT (najsilniej Dolasetron)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wymień neuroleptyki stosowane przeciwwymiotnie! (4)

A

Działające na D2, M1, H1:

  • Prometazyna
  • Tietylperazyna
  • Prochlorperazyna

Działające na D2:
-Droperydol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Neuroleptyki jako leki przeciwwymiotne - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • blokują głównie receptor D2
  • używane w mniejszych dawkach niż w psychiatrii, ale i tak wykazują działanie sedacyjne
  • Droperydol działa przeciwwymiotnie i sedacyjnie - anestezjologia (też wymioty pooperacyjne)
  • Tietylperazyna jest stosowana doustnie, doodbytniczo i dożylnie w chorobie Meniera i chorobie lokomocyjnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Neuroleptyi - DN.

A
  • działanie cholinolityczne
  • senność
  • spadek CTK
  • objawy poapiramidowe
  • hiperprolaktynemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wymień leki przeciwwymiotne hamujące receptor D2! (2+1)

A

Ośrodkowo - Metoklopramid, Trimetobenzamid

Obwodowo - Droperydol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wymień antagonistów receptora H1 stosowanych jako leki przeciwwymiotne! (5+2*)

A
Difenhydramina
Dimenhydrynat
Meklizyna (najsłabsze działanie na M1)
Cyklizyna
Klemastyna

*Prometazyna i Hydroksyzyna (wg V-2)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Antagoniści H1 - zastosowanie. (1+2)

A
  • w chorobie lokomocyjnej

- rzadko w chemioterapii i chorobach ucha wewnętrznego

17
Q

Hioscyna - mechanizm działania i zastosowanie.

DN.

A
  • antagonista receptorów M1
  • stosowany w chorobie lokomocyjnej
  • lepiej tolerowany w plastrach

DN:

  • działanie cholinolityczne (retencja moczu, suchość, tachykardia, zaparcia)
  • depresyjnie na OUN
18
Q

Wymień antagonistów receptorów NK1! (3)

A

Aprepitant
Rolapitant
Netupitant (dłużej działa)

19
Q

Antagoniści receptora NK1 - mechanizm działania i zastosowanie.

A

-selektywni antagoniści receptorów NK1 w area postrema

  • Aprepitant - razem z antagonistaim 5-HT3 lub GKS w wymiotach po chemioterapii (podawany tuż przed i przez 2 dni po)
  • Netupitant stosownay w jednym preparacie z Palonosetronem w wymiotach po chemii
20
Q

Antagoniści receptora NK1 - DN

A

Aprepitant

  • zawroty głowy
  • biegunka
  • metabolizowny przez CYP3A4 i wpływa na niego
  • osłabia działanie Warfaryny (zmniejsza INR)
21
Q

Wymień kanabinoidy! (1+2)

A

Dronabinol (w konopiach indyjskich)
Nabilon
Lewonantrodol

22
Q

Nabilon, Lewonantrodol - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • pobudzają receptor CB1 (wzrost apetytu, efekt przeciwwymiotny)
  • rzadko stosowane, zwykle w wymiotach po chemioterapii, lepiej działają z neuroleptykami
23
Q

Kanabinoidy - DN.

A
  • euforia lub dysforia
  • sedacja
  • oamamy
  • nasilenie łaknienia
  • objawy cholinolityczne
  • hipotonia ortostatyczna
  • przekrwienie spojówek
24
Q

Benzodiazepiny jako leki przeciwwymiotne! (2)

A

np. Diazepam, Lorazepam

- szczególnie gdy duża rola czynnika psychicznego

25
Q

GKS jako leki przeciwwymiotne! (2)

A

np. Deksametazon, Prednizolon
- niewyjaśniony mechanizm działania
- nasilają działanie neuroleptyków i antagonistów 5-HT3

26
Q

Hamowanie wymiotów u ciężarnych.

A
  • Pirydoksyna + Doksylamina/ Dimenhydrynat/ Difenhydramina

- domowe sposoby (żucie imbiru)

27
Q

Wymień leki wywołujące wymioty stosowane w tym celu! (1+2)

A

Pacjenci przytomni

  • Wymiotnica prawdziwa
  • Apomorfina/ dużo słonej wody
28
Q

Wymień leki często powodujące wymioty jako DN! (8)

A
  • Lewodopa
  • Agonisci receptorów dopaminowych (Apomorfina, Bromokryptyna, Pergolid)
  • opioidy
  • glikozydy naparstnicy
  • estrogeny
  • Teofilina
  • Erytromycyna i inne antybityki makrolidowy
  • sole żelaza (FeSO4)
29
Q

Wymień grupy leków w chorobie refluksowej przełyku! (5)

A
  • leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego
  • leki osłaniające
  • leki zoobojetniające
  • leki prokinetyczne
  • agoniści GABA(B)
30
Q

Wymień agonistów GABA(B) stosowanych w chorobie refluksowej! (3)

A

Baklofen
Arbaklofen (prawoskrętny izomer)
Lesogeberan (nie przenika do OUN, nie daje typowych DN)

31
Q

Wymień leki stosowane w zaburzeniach motoryki przełyku! (3)

A

Nifedypina
Diazotan izosorbidu
Toksyna botulinowa A (BTX-A)

32
Q

Nifedypina, Diazotan izosorbidu - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • stosowani w achalazji, rozlanym skurczu przełyku, i bolesnych skurczach
  • rozkurczają mięśnie gładkie
  • Nifedypina blokuje kanały wapniowe L (podanie podjęzykowe)
  • Diazotan to lek długo uwalniający azotany
33
Q

Toksyna botulinowa A - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • hamuje wydzielanie ACh z zakończeń nerwowych
  • stosowana w achalazji z przeciwskazaniem do operacji, podawana miejscowo w endoskopii
  • stosowana w skurczach szyi (torticollis) i powiek (blepharospasmus)
34
Q

Wymień opcje terapeutyczne zahamowania krwawienia z żylaków przełyku! (5)

A
  • skleroterapia endoskopowa
  • analogi Wazopresyny
  • analogi Somatostatyny
  • B-blokery
  • tamponada przełyku lub zespolenie wrotno-systemowe
35
Q

Skleroterapia endoskopowa.

A
  • endoskopowe ostrzyknięcie krwawiących naczyń w celu ich obliteracji
  • środki drażniące (np. Polidokanol)
  • kleje tkankowe

-> zatkanie żylaka materiałem zatorowym, organizacja, zarośnięcie

36
Q

Wazopresyna w żylakach przełyku - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • podanie dożylne
  • silnie obkurcza trzewne łożysko tętnicze
  • zmniejsza perfuzję przez wątrobę i obniża ciśnienie wrotne
  • Terlipresyna = mniej DN
37
Q

Wazopresyna - DN.

A

-kurczy wszystkie naczynia = wzrost CTK
-> udar, niedokrwienie mięśnia sercowego, niedokrwienie jelit
=> zapobieganie Nitrogliceryna, Diazotan izosorbidu

-długo stosowana daje hiponatriemię, obrzęki

38
Q

Somatostatyna w żylakach przełyku - mechanizm działania i zastosowanie.

A
  • podanie dożylne zmniejsza przepływ krwi przez łożysko trzewne
  • ?hamuje wydzielanie glukagonu i innych hormonów pp
  • ?hamuje substancje naczyniorozszerzające

-analogi to: Okreotyd, Lanreotyd, Wapreotyd

39
Q

B-blokery w żylakach przełyku - mechanizm działania i zastosowanie.

A

-zahamowanie B1 = zmniejszenie pojemności minutowej
-zahamowanie B2 = skurcz łożyska trzewnego
=stosowane nieselektywne np. Propranolol, Nadolol

-zapobieganie nawrotom przed planową operacją