Układ pokarmowy 1 Flashcards
Wymień drogi powstawania odruchu wymiotnego! (4)
- neurony strefy chemowrażliwej
- nerw przedsionkowo-ślimakowy i móżdżek
- neurony jądra pasma samotnego (podrażnienie receptorów obwodowych n.X)
- wyższe centra OUN (zapach, pamięć, strach)
Neurony strefy chemowrażliwej - fizjologia.
- w area postrema w dnie komory IV
- receptory D2, 5-HT3, M1, NK1, opioidowe
- reakcja na substancje emetogenne z krwi (leki, trucizny, mocznik)
Nerw przedsionkowo-ślimakowy i móżdżek a wymioty.
- transmisja zależna głównie od receptorów M1, i H1
- wymioty związane ze stymulacją błędnika (choroba morska, lokomocyjna)
- uszkodzenie błędnika przez leki (aminoglikozydy)
Wymioty - kiedy NIE leczyć.
- zazwyczaj nie leczymy
- to odruch obronny, samoograniczający, przynoszący ulgę
- zapewnić właściwą równowagę wodno-elektrolitową
Wymioty - kiedy leczyć.
- gdy stanowią zagrożenie (ryzyka aspiracji, uszkodzenie pp)
- gdy są męczące i nie przynoszą ulgi (chemioterapia)
- gdy przeszkadzają w leczeniu
- gdy bardzo zaburzają RKZ i wodno-elektrolitową
- choroba lokomocyjna, leki
Wymień antagonistów receptora 5-HT3! (5+1+1)
Ondansetron Granisetron Dolasetron Tropisetron Palonosetron Alosetron*
Metoklopramid (nieselektywny)
Antagoniści receptora 5-HT3 - mechanizm działania i zastosowanie.
- receptor 5-HT3 to receptor jonotropowy
- zahamowanie go powoduje zmniejszenie wymiotów
- zmniejszenie pobudzenia area postrema i z pp
- w wymiotach pooperacyjnych, po radioterapii i chemioterapii (podanie 30 min przed chemią)
- NIE działają w chorobie lokomocyjnej
- stosowani w mono lub razem z GKS/antagonistami NK1
Alosetron - mechanizm działania i zastosowanie.
- antagonista 5-HT3
- słabsze działanie przeciwwymiotne
- silniej hamuje czynność skurczową jelita grubego
- stosowany w zespole jelita drażliwego (ZJD)
Antagoniści receptora 5-HT3 - drogi podania i farmakokinetyka.
- Ondansetron, Granisetron, Dolasetron - doustnie lub dożylnie, czas działania 4-9h
- Palonosetron - dożylnie, czas działania 40h
Antagoniści receptora 5-HT3 - DN.
- zwalniają pasaż w jelicie grubym (!uwaga w podostrej niedrożności i zaparciach)
- bóle głowy i brzucha
- przejściowe objawy pozapiramidowe
- wydłużenie QT (najsilniej Dolasetron)
Wymień neuroleptyki stosowane przeciwwymiotnie! (4)
Działające na D2, M1, H1:
- Prometazyna
- Tietylperazyna
- Prochlorperazyna
Działające na D2:
-Droperydol
Neuroleptyki jako leki przeciwwymiotne - mechanizm działania i zastosowanie.
- blokują głównie receptor D2
- używane w mniejszych dawkach niż w psychiatrii, ale i tak wykazują działanie sedacyjne
- Droperydol działa przeciwwymiotnie i sedacyjnie - anestezjologia (też wymioty pooperacyjne)
- Tietylperazyna jest stosowana doustnie, doodbytniczo i dożylnie w chorobie Meniera i chorobie lokomocyjnej
Neuroleptyi - DN.
- działanie cholinolityczne
- senność
- spadek CTK
- objawy poapiramidowe
- hiperprolaktynemia
Wymień leki przeciwwymiotne hamujące receptor D2! (2+1)
Ośrodkowo - Metoklopramid, Trimetobenzamid
Obwodowo - Droperydol
Wymień antagonistów receptora H1 stosowanych jako leki przeciwwymiotne! (5+2*)
Difenhydramina Dimenhydrynat Meklizyna (najsłabsze działanie na M1) Cyklizyna Klemastyna
*Prometazyna i Hydroksyzyna (wg V-2)