Hormony kory nadnerczy Flashcards
DHEA -Dehydroepiandrosteron.
- androgen z kory nadnerczy
- prohormon ulegający konwersji obwodowej do testosteronu
- nadmiar występuje u osób z wrodzonym przerostem nadnerczy (niedobór 21-hydroksylazy - spadek kortyzolu i aldosteronu -> wzrost DHEA)
- > maskulinizacja u kobiet oraz zaburzenia wodno-elektrolitowe
DHEA - zastosowanie.
- w bezrecepturowych suplementach diety
- podobno pomaga w chorobach układu sercowo-naczyniowego
- ale raczej działa tylko jako prekursor testosteronu
- NIE PODAWAĆ w raku prostaty
Działanie aldosteronu.
- poprzez receptor cytozolowy zwiększa ekspresję genów dla pompy sodowo-potasowej (ślinianki, nerki, jelito grube)
- > wzrost resorpcji jonów sodu, wydalanie jonów potasu i wodoru
- efekty niegenomowe -> remodeling mięśnia sercowego po zawale
HIPER -> alkaloza hipokaliemiczna
HIPO-> kwasica hiperkaliemiczna
Eplerenon.
- antagonista receptora mineralokortykosteroidowego
- zmniejsza remodeling i śmiertelność pacjentów po zawale
Spironolakton.
- antagonista receptora ineralokortykosteroidowego i diuretyk oszczędzający potas
- zmniejsza remodeling i śmiertelność pacjentów po zawale
!!! hamuje też receptory testoseronowy i progesteronowy - NIEselektywny
Spironolakton i Eplerenon - zastosowanie.
-zmniejszenie remodeligu po zawale
-nadczynność kory nadnerczy
-> zmniejszenie groźnej hipokaliemii
W długotrwałej terapii żeby zachować równowagę stosuje się diuretyki inne niż oszczędzające potas.
Aldosteron - zastosowanie.
- niestosowany doustnie
- bardzo dużo jest inaktywowanego w wątrobie
Fludrokortyzon.
- fluorowana pochodna kortyzolu
- średnio silne właściwości GKS i bardzo silne MKS
- stosowany doustnie w chorobie Addisona i innych przyczynach niedoboru aldosteronu
Fludrokortyzon - DN.
DN dla MKS:
- zaburzenia elektrolitowe (!hipokaliemia)
- obrzęki,
- nadciśnienie
- niewydolność serca
Dodatkowo DN od GKS.
-odstawiać stopniowo, żeby nie wywołać niewydolności kory nadnerczy
Endogenne GKS człowieka.
- Koryzol (egzogennie Hydrokortyzon)
- pewne działanie ma też prekursor Kortykosteron
GKS - klasyczny mechanizm działania.
- GKS wnikają do komórki, łączą się z receptorem cytoplazmatycznym
- > wymaga to odłączenia białek opiekuńczych od receptora
- fosforylacja i dimeryzacja kompleksu i translokacja do jądra
- oddziaływania jak czynnik transkrypcyjny
- jeśli działa na zasadzie transrepresji lub transaktywacji nie ulega dimeryzacji
- GKS kontrolują około 10% genomu
GKS - rodzaje receptorów.
- działają na receptory GR obecne w większości komórek
- reagują z receptorem dla MKS - MR znajdującym się w nerkach, śliniankach, jelicie grubym i niektórych obszarach OUN
GKS a ACTH.
- GKS hamują zwrotnie w długiej pętli powstawanie ACTH poprzez klasyczny mechanizm działania
- spadek transkrypcji genu POMC
GKS a aneksyna-1.
- aneksyna 1 = lipokortyna 1
- GKS powodują wzrost transkrypcji aneksyny 1
- aneksyna 1 hamuje aktywność fosfolipazy A2
- > hamuje produkcję prostanoidów = działanie przeciwzapalne
GKS - mechanizm transrepresji.
- gdy GKS-GR nie hamują bezpośrednio transkrypcji DNA, ale przez inne kompleksy transkrypcyjne
- np. kompleks AP-1, NF-KB, IFR-3
- > spadek produkcji cytokin prozapalnych, molekuł adhezyjnych i iNOS