ZO 3.4 Epidemiologie van soa's Flashcards
Wat is de top 3 van meest voorkomende soa’s?
- Chlamydia trachomatis
- Condylomata acuminata
- Herpes genitalis
Wat zijn risicogroepen voor SOA’s?
Risicogroepen voor één of meer van de vijf belangrijkste soa’s (chlamydia, gonorroe, syfilis, hepatitis B en hiv) zijn:
- Mannen die seks hebben met mannen (MSM);
- Prostituees en prostituanten (contact in de afgelopen zes maanden);
- Personen afkomstig uit een soa-endemisch gebied (eerste en tweede generatie); Oost-Europa, Zuid-Amerika, Azië, Afrika, Marokko, Turkije, Suriname, de voormalige Nederlandse Antillen
- Personen met veel wisselende contacten (drie of meer in de afgelopen zes maanden);
- Personen met een partner uit een van de voorgaande groepen.
Seksueel actieve jongeren < 25 jaar die niet behoren tot de beschreven risicogroepen hebben een verhoogd risico op chlamydia. Waar of niet waar?
Waar
Welke vragen mogen niet vergeten worden in de anamnese bij soa-gerelateerde klachten?
Vragen naar: klachten, seksuele oriëntatie en risicogedrag, eerdere soa’s en behandeling, zwangerschap, allergie voor antibiotica.
Op je spreekuur zie je een 23-jarige man die komt in verband met klachten van pijn bij het plassen en heldere afscheiding. Hij is heteroseksueel en heeft vaginaal en oraal seksueel contact met vrouwen. In het verleden heeft hij wel eens wisselende contacten gehad, maar nu heeft hij sinds 3 weken een vaste relatie. Hij gebruikt meestal een condoom, maar vergeet dit ook wel eens. Hij is nog nooit eerder getest op soa’s. Er zijn geen allergieën bekend.
Welk onderzoek zet je in bij deze kliniek en anamnese?
Eerste straal urineonderzoek chlamydia. Seksueel actieve jongeren < 25 jaar die niet behoren tot de risicogroepen hebben een verhoogd risico op chlamydiasis, maar niet op gonorroe, syfilis, hepatitis B en hiv. In de praktijk worden chlamydia en gonorroe beide getest in 1 urineonderzoek.
Je bekijkt de uitslag van het urineonderzoek. Deze luidt ‘chlamydia urethraal’. Welke behandeling is bij deze patiënt het meest aangewezen?
Azitromycine 1000 mg p.o. eenmalig
Welke sekspartners moet je patiënt waarschuwen?
Hij moet zijn sekspartners van de afgelopen 4-6 weken waarschuwen
Op je spreekuur komt een 21-jarige patiënte van Antilliaanse afkomst. Zij is door haar partner (de patiënt van de vorige casus) gewaarschuwd voor gonorroe en chlamydia. Zij heeft vaginale en orale seks met haar partner. Zij heeft geen wisselende partners gehad; haar laatste relatie is 2 jaar geleden beëindigd. Zij heeft geen klachten in genitaal gebied en heeft in het verleden herpes (genitalis) gehad. Hierna is zij niet meer getest op soa’s.
Welk aanvullend onderzoek is bij haar aangewezen?
Omdat patiënte afkomstig is uit een soa-endemisch gebied, test je zowel op hiv, syfilis, hepatitis B, chlamydia als gonorroe. Dit doe je door middel van een vaginale uitstrijk en een keeluitstrijk, omdat zij zowel vaginale als orale seks heeft met haar partner. Je test niet standard anaal, omdat zij hier geen klachten heeft en geen anale seks heeft gehad.
Na afname van de test vertelt patiënte dat er op haar studentenvereniging wel veel mensen met jeukklachten zijn en dat zij zelf ook beetje last van eczeem heeft. Ze vraagt of je hier nog even naar wilt kijken. Bij lichamelijk onderzoek worden gangetjes ter plaatse van de polsen gezien en enkele rode bultjes in de liesregio.
Welk onderzoek zet je nu in?
Dermatoscopie
Je bekijkt de uitslagen van de soa-testen: ‘gonorroe vaginaal positief, overig negatief’. De dermatoscopie is positief voor scabiësmijt. De patiënte schrikt hier erg van en wil weten of dit schadelijk is voor later. Ook wil zij weten of zij dit allemaal van haar nieuwe vriend heeft gekregen.
Welke behandeling voor gonorroe heeft de voorkeur?
Ceftriaxon 500mg im. eenmalig
Is een onbehandelde chlamydia of gonorroe schadelijk voor vrouwen?
Ja, dit kan bij vrouwen lijden tot infertiliteit
Heeft zij deze infecties van haar nieuwe vriendje gekregen?
Chlamydia en gonorroe heeft zij via seksueel contact met haar vriend opgelopen, maar scabiës kan zij ook op een andere manier gekregen hebben
Een man belt naar de GGD; hij is homoseksueel en heeft gisteren iemand ontmoet via een datingapp met wie hij vervolgens onveilige seks heeft gehad. Nu maakt zich nu erg veel zorgen, want hij weet eigenlijk niets van deze persoon en vertrouwt het niet. Hij is bang dat hij hiv opgelopen kan hebben. Hij vertelt dat hij heeft gehoord dat er middelen zijn om hiv-infecties tegen te gaan en wil graag zowel PrEP als PEP krijgen.
Wat is de behandeling voor deze man?
Voor deze man heeft PEP nu prioriteit. Dit moet het liefst binnen 2 uur gestart worden nadat de patiënt risico op hiv heeft gelopen, maar uiterlijk binnen 72 uur worden gestart.b Bij goed gebruik van PrEP is er geen risico op het krijgen van hiv. Dit kan ook op een later moment worden gestart.
Op je spreekuur komt een man in verband met uitslag op het lichaam. Hij is heteroseksueel, getrouwd met een vrouw en heeft soms seksueel contact met trans mannen; zowel oraal, genitaal als anaal receptief en insertief. Bij lichamelijk onderzoek zie je exantheem en roseolen op de handpalmen.
Je wilt weten of er voorafgaand aan de huidklachten een ulcus is geweest; waar kan dit ulcus zich hebben bevonden?
Genitaal, oraal, anaal
Welk aanvullend onderzoek zet je in?
Zowel HIV als syfilis
Welk plaatje is wat? Herpes simplex of condylomata acuminata?
