VO 4.3 Menstruatie en endometriose Flashcards
Wat wil je weten van de menstruele cyclus?
- Frequentie
- Regelmaat
- Duur
- Pijn
- Hoeveelheid
Wat is normaal bij een menstruele cyclus?
- 25 -35 dagen
- Cyclusvariatie: ≤7-9 dagen. Er mag zoveel dagen verschil in zitten.
- Menses 3-7 dagen
- VAS 0-3: waarschijnlijk ligt de pijnlijkheid hoger.
- < 120 ml per menstruatie
Wat is de menstruatie scoring kaart?
- Turven aantal
- Scoren:
o licht 1
o matig 5
o ernstig 10 - Score 150 = 120 ml bloed
- > 150 HMB
- App bijhouden: grove schatting
Wat is de definitie van HMB, dysmennoroe, oligomenorroe en amenorroe?
- Hevig menstrueel bloedverlies: Hoeveelheid bloedverlies: langdurig en/of overvloedig (vroeger: menorragie -hypermenorroe - metrorhagie)
- Dysmenorroe: Pijn bij menstruatie. Te meten met VAS score
- Oligomenorroe en amenorroe: Duur en regelmaat van de cyclus
o Oligomenorroe: Uitblijven van de cyclus >35 dagen
o Amenorroe: Uitblijven van de cyclus >180 dagen
Wat is de prevalentie van HMB? Hoe vaak komt het voor? Hoe vaak gaat iemand hiervoor naar een dokter? Hoe vaak ontwikkelt zich een anemie?
- Hoe vaak komt het voor? 10 –35%
- Hoe vaak gaat iemand hiervoor naar een dokter? 5% in de leeftijdsgroep 30-50
- Hoe vaak ontwikkelt zich een anemie? Online Zweedse studie 4500 vrouwen 27% klachten HMB, 46% nooit naar arts geweest, 330 = 13% klachten passend bij anemie
Wat zijn de oorzaken van cyclusstoornissen PALM-COEIN?
- Poliep
- Adenomyosis: onderdeel van het ziektebeeld endometriose.
- Leiomyoma
- Maligniteit uterine body
- Coagulatie stoornis
- Ovulatoire dysfunctie
- Endometrium afwijkingen
- Iatrogeen: (antistolling; IUD)
- Niet gespecificeerd
Wat zie je op het niveau van de vulva als oorzaken van hevig menstrueel bloedverlies?
Paalverwondingen (door vallen bij kinderen), door heftige seksueel contact waardoor er verwondingen ontstaan.
Wat zie je op het niveau van de baarmoederhals als oorzaken van hevig menstrueel bloedverlies?
Maligniteit, poliep, ectropion (erosie van de baarmoederhals, bloedverlies na seksueel contact, behandeling cryocoagulatie), kan ook een vleesboom zijn die door de baarmoederhals naar buiten komt. We zien met name afwijkingen op de transformatiezone van de baarmoederhals.
Wat zie je op het niveau van de baarmoeder als oorzaken van hevig menstrueel bloedverlies?
Myoom of adenomyoom (afwijking in de spier), poliep
Wat zie je op het niveau van de eileiders of eierstok als oorzaken van hevig menstrueel bloedverlies?
PID
Welke dingen moet je uitvragen voor gynaecologisch onderzoek?
Of iemand maagd is of dat iemand een negatieve seksuele ervaring heeft gehad.
De huisarts heeft een echo laten maken bij patiënte Evers. Er is een verdikt endometrium / intracavitaire afwijking te zien. Wat staat er in je DD?
DD intracavitaire afwijking/ verdikt endometrium:
- Endometriumpoliep
- Myoom
- Hyperplasie (onregelmatige opbouw van het endometrium)
Wat helpt je verder om de diagnose rondte krijgen?
Transvaginale echo: heeft een diepte van 7-9 cm, als de baarmoeder groter is dan moet je ook nog een abdominale echo maken. Afgesproken dan blaas linksboven of rechtsonder wordt afgebeeld.
Hoe groot is een baarmoeder? En wat is de ligging van een baarmoeder?
Zo groot als een vuist: 4-3 cm. Baarmoeder kan in verschillende posities liggen: naar voren (AVF: anteversie flexie), naar achter (RVF: retroversie flexie), recht overeind (strekstand). De meeste baarmoeders liggen naar voren.
Wat voor aanvullende onderzoeken kun je doen voor cavum diagnostiek?
- GIS echo: vocht in de baarmoeder spuiten, om te kijken waar de afwijking zit.
- Hysteroscopie
- Pipelle (endometriumsampling)
- MRI
Onderscheid poliep en myoom?
Poliep wordt voorzien van één bloedvaatje, de configuratie van het myoom komt overeen met het myometrium. Een vleesboom zit vaker breder vast aan het myometrium, poliep is meestal gesteeld.
Onderscheid hyperplasie?
Endometrium op meerdere plekken verdikt.
Wat is de relatie tussen HMB en vWF?
- HMB vanaf de menarche vind je bij 60% vWF
- HMB later ontwikkeld 5-24% vWF waarbij kaukische vrouwen significant vaker zijn aangedaan
- Vrouwen met vWF 78 -92% heeft HMB
- Van alle vrouwen heeft 0,6 –1,3% vWF
Het is ingewikkeld om deze patiënten droog te krijgen van het bloeden. We geven ze heel vaak tranexaminezuur voor deze klachten.
Wat zijn de oorzaken van HMB per leeftijdscategorie?
- Baby bloed na het missen van oestrogeen van de moeder.
- Jonge meisjes: paalverwondingen, seksueel misbruik, maligniteit, infectie
- 10-15: coagulopathieën, anovulatie, infecties, complicaties van zwangerschap
- Fertiele levensfase: anovulatie, hormonale contraceptie, zwangerschap complicaties, infecties, endocriene disorders, poliepen, myomen.
- Rondom de overgang: anovulatie, poliepen en myomen, endometriale hyperplasie, cervical/endometrial cancer.
- Post menopauzaal: endometriumcarcinoom, hormoon therapie, vaginaal/endometrial atrophie.
Wat is een myoom?
- Benigne tumor van gladde spier cellen
- Veel al goed gevasculariseerd kapsel (goede ronde flow om het myoom)
- Circumscript, vaak goed te onderscheiden van myometrium
- Wisselende consistentie: degeneratie
- Gevoelig voor hormonen: oestrogeen afhankelijk
- Etnisch bepaald (negroïde ras: Afrikaanse landen)
Synonymen: vleesboom, fibroid, leiomyoom. Een vleesboom komt bijna nooit alleen voor.
Welke klachten kan een myoom geven?
- Bloedverlies
- Dikker worden van de buik
- Mictie/ defaecatie klachten
- Pijn bij het vrijen
- Infertiliteit
- Problemen bij de zwangerschap: baarmoeder moet groeien hierdoor kan de vleesboom afsterven en dan krijg je daarvan degeneratie. Daarnaast kan een vleesboom blijven groeien en dit kan liggingsafwijkingen geven waardoor je niet vaginaal kan bevallen.
Hoe vaak komt een myoom voor?
Tot 75% van de vrouwen
Hoe vaak geeft een myoom klachten?
20-40% van de gevallen
Wat is de behandeling van een myoom?
Medicamenteus
- Orale anticonceptiepil: je hoopt hiermee te voorkomen dat de vleesboom verder groeit.
- Mirena
- Progestagenen (Orgametril/Visanne)
- GnRH analogen
- NSAID
- Tranexaminezuur
Chirurgie
- Hysteroscopische resectie
- Emboliseren
- Myoomenucleatie
- Uterusextirpatie
Operaties zijn afhankelijk van de kinderwens.
